Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
V CİLD (BRYÁNKA - ÇƏRMƏDİL NEKROPOLU)
    CƏNUBİ YAKUTİYA KÖMÜR HÖVZƏSİ


    ЪЯНУБИ ЙАКÚТИЙА КЮМЦР ЩЮВЗЯСИ – РФ-дя, Саха (Йакутийа) Респ. яразисиндя, Алдан йайласынын ъ. щиссясиндя йерляшир. 1849 илдя кяшф едилмишдир. Становой силсилясинин шм. йамаълары бойу (г.-дя Олйокма чайындан ш.-дя Учур чайынадяк) 60–150 км ениндя золагла 750 км мясафядя узаныр. Щювзянин цмуми сащ. 25 мин км2-дир. 5 кюмцр р-нундан ибарятдир: Тунгурчинск (Усмунск), Алдан- Чулманск, Ытымъинск, Гонамск, Токкинск. Кяшф олунмуш ещтийаты 3 млрд. т, прогноз ещтийаты 22.9 млдр. т-дур. Алдан- Чулманск кюмцр р-ну даща чох юйрянилмишдир; бурада 5 йатаг (Чулманск, Нер- йунгринск, Денисовск, Муастахск вя Кабактинск) кяшф олунмушдур. Ясас прогноз ещтийатлар Токкинск кюмцр р-нунда ъямлянмишдир. Мезозойун 400– 5000 м галынлыьында чюкцнтцляри кюмцрлцдцр; галхынтылар вя гырылмалар системи иля айрылмыш ири чюкякликлярдя йатыр. Алдан- Чулманск р-нунда бу чюкцнтцляр Дурай, Кабактин, Беркакит (Цст Йура) вя Нерйунгрин (Цст Табашир) лай дястяляриня айрылыр. Нерйунгрин лай дястяси даща чох кюмцрлцдцр; Нерйунгринск йатаьында кюмцрлц гатын галынлыьы 10–60 м-дир. Диэяр лай дястяляринин щяр бириндя 1–3 м галынлыгда 10-адяк кюмцр гаты ашкар едилмишдир. Даш кюмцрцн кцллцлцйц 10–18%, йанма истилийи 33–36 МЪ/кг-дыр. Нерйунгринск йатаьында истисмар ачыг цсулла апарылыр. Щасилат мяркязи Нерйунгри ш.-дир.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
BRYÁNKA – ÇƏRMƏDİL NEKROPOLU
    CƏNUBİ YAKUTİYA KÖMÜR HÖVZƏSİ


    ЪЯНУБИ ЙАКÚТИЙА КЮМЦР ЩЮВЗЯСИ – РФ-дя, Саха (Йакутийа) Респ. яразисиндя, Алдан йайласынын ъ. щиссясиндя йерляшир. 1849 илдя кяшф едилмишдир. Становой силсилясинин шм. йамаълары бойу (г.-дя Олйокма чайындан ш.-дя Учур чайынадяк) 60–150 км ениндя золагла 750 км мясафядя узаныр. Щювзянин цмуми сащ. 25 мин км2-дир. 5 кюмцр р-нундан ибарятдир: Тунгурчинск (Усмунск), Алдан- Чулманск, Ытымъинск, Гонамск, Токкинск. Кяшф олунмуш ещтийаты 3 млрд. т, прогноз ещтийаты 22.9 млдр. т-дур. Алдан- Чулманск кюмцр р-ну даща чох юйрянилмишдир; бурада 5 йатаг (Чулманск, Нер- йунгринск, Денисовск, Муастахск вя Кабактинск) кяшф олунмушдур. Ясас прогноз ещтийатлар Токкинск кюмцр р-нунда ъямлянмишдир. Мезозойун 400– 5000 м галынлыьында чюкцнтцляри кюмцрлцдцр; галхынтылар вя гырылмалар системи иля айрылмыш ири чюкякликлярдя йатыр. Алдан- Чулманск р-нунда бу чюкцнтцляр Дурай, Кабактин, Беркакит (Цст Йура) вя Нерйунгрин (Цст Табашир) лай дястяляриня айрылыр. Нерйунгрин лай дястяси даща чох кюмцрлцдцр; Нерйунгринск йатаьында кюмцрлц гатын галынлыьы 10–60 м-дир. Диэяр лай дястяляринин щяр бириндя 1–3 м галынлыгда 10-адяк кюмцр гаты ашкар едилмишдир. Даш кюмцрцн кцллцлцйц 10–18%, йанма истилийи 33–36 МЪ/кг-дыр. Нерйунгринск йатаьында истисмар ачыг цсулла апарылыр. Щасилат мяркязи Нерйунгри ш.-дир.

    CƏNUBİ YAKUTİYA KÖMÜR HÖVZƏSİ


    ЪЯНУБИ ЙАКÚТИЙА КЮМЦР ЩЮВЗЯСИ – РФ-дя, Саха (Йакутийа) Респ. яразисиндя, Алдан йайласынын ъ. щиссясиндя йерляшир. 1849 илдя кяшф едилмишдир. Становой силсилясинин шм. йамаълары бойу (г.-дя Олйокма чайындан ш.-дя Учур чайынадяк) 60–150 км ениндя золагла 750 км мясафядя узаныр. Щювзянин цмуми сащ. 25 мин км2-дир. 5 кюмцр р-нундан ибарятдир: Тунгурчинск (Усмунск), Алдан- Чулманск, Ытымъинск, Гонамск, Токкинск. Кяшф олунмуш ещтийаты 3 млрд. т, прогноз ещтийаты 22.9 млдр. т-дур. Алдан- Чулманск кюмцр р-ну даща чох юйрянилмишдир; бурада 5 йатаг (Чулманск, Нер- йунгринск, Денисовск, Муастахск вя Кабактинск) кяшф олунмушдур. Ясас прогноз ещтийатлар Токкинск кюмцр р-нунда ъямлянмишдир. Мезозойун 400– 5000 м галынлыьында чюкцнтцляри кюмцрлцдцр; галхынтылар вя гырылмалар системи иля айрылмыш ири чюкякликлярдя йатыр. Алдан- Чулманск р-нунда бу чюкцнтцляр Дурай, Кабактин, Беркакит (Цст Йура) вя Нерйунгрин (Цст Табашир) лай дястяляриня айрылыр. Нерйунгрин лай дястяси даща чох кюмцрлцдцр; Нерйунгринск йатаьында кюмцрлц гатын галынлыьы 10–60 м-дир. Диэяр лай дястяляринин щяр бириндя 1–3 м галынлыгда 10-адяк кюмцр гаты ашкар едилмишдир. Даш кюмцрцн кцллцлцйц 10–18%, йанма истилийи 33–36 МЪ/кг-дыр. Нерйунгринск йатаьында истисмар ачыг цсулла апарылыр. Щасилат мяркязи Нерйунгри ш.-дир.