ЪЫРЪЫРАМАКИМИЛЯР (Ъиъадинеа) – бярабярганадлы ъцъцляр йарымдястяси. Уз. 3–65 мм, ачылмыш щалда ганадларынын уз. 18,5 см-дир. Башы гыса, эюзляри чох габаьа чыхмышдыр; тяпясиндя цчбуъагшякилли 3 садя эюзъцк вар. Гылъыгшякилли гыса быьъыглары 7 буьумдан (сегментдян), аьыз щиссяляри цчцзвлц соруъу аьыз апаратындан ибарятдир; юн ганадлары арха ганадлардан узундур; ганадлары ясасян шяффаф, бязян ялван, йахуд гарадыр. Орта айагларын будлары гыса вя енли, юн будлары йоьун, ашаьы тяряфдян тиканлы, балдырлары силиндрварыдыр. Гарынъыьы чох йоьундур: дишилярдя йумуртагойанла, еркяклярдя ися копулйасийа апараты иля гуртарыр. Ъ.-ин яксяриййяти дцнйанын щяр йериндя, ясасян исти юлкялярдя йайылмышдыр. Онлар аьаъ вя колларда йашайыр, йахшы учурлар. Еркяк фярдляр даща чох эцнцн ян исти вахтында ъырылдайыр, чцнки щаванын истилийи ъыръыраманын охумаьа сярф етдийи енержи цчцн мцщцм мянбядир. Ъ.-дя язялялярля титрядилян хцсуси сяс мембраны вар. Чыхарылан сяс бядяндяки хцсуси бошлугларда резонанс йарадараг эурлашыр. Ъ. соруъу аьыз апараты (дишиляр щям дя
йумуртагойаны) иля аьаълары дешиб ширясини сорур; йумурталарыны биткилярин габыьы алтына гойур. Сцрфяляр йоьун, йюндямсиз бядянлидир, щамар вя бярк кутикула йоьун айаглары иля сечилир; тиканларла юртцлмцш юн айаглары енлибудлу вя енлибалдырлыдыр. Ъаван сцрфяляр йерцстц щяйат тярзи заманы биткинин эювдясини, йералты щяйат тярзиня кечдикдя ися кюкцнц сорур. Сцрфяляр бир нечя ил (бязян 17 илядяк) йашайыр. Габыггоймалардан сонра сцрфялярдя ганадларын рцшейми инкишаф едир; сон габыггойма, адятян, аьаълар цзяриндя олур. Дцнйада тягр. 2500 нюв ъыръырама мялумдур. Азярб.-да Ъ.-ин 11 фясиляйя аид 186 нювц гейд едилмишдир. Ъ.-ин бир чох нювц к.т. биткиляринин (буьда, памбыг, гарайонъа, мейвя-тярявяз) зярярвериъиси вя йа хястяликтюрядиъисидир.
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2007 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2009 |
| ISBN: | 978-9952-441-02-4 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2010 |
| ISBN: | 978-9952-441-05-5 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2011 |
| ISBN: | 978-9952-441-07-9 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2012 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2013 |
| ISBN: | 978-9952-441-03-1 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2014 |
| ISBN: | 978-9952-441-10-9 |
| Səhifələrin sayı: | 592 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili | 2015 |
| ISBN: | 978-9952-441-11-6 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
ЪЫРЪЫРАМАКИМИЛЯР (Ъиъадинеа) – бярабярганадлы ъцъцляр йарымдястяси. Уз. 3–65 мм, ачылмыш щалда ганадларынын уз. 18,5 см-дир. Башы гыса, эюзляри чох габаьа чыхмышдыр; тяпясиндя цчбуъагшякилли 3 садя эюзъцк вар. Гылъыгшякилли гыса быьъыглары 7 буьумдан (сегментдян), аьыз щиссяляри цчцзвлц соруъу аьыз апаратындан ибарятдир; юн ганадлары арха ганадлардан узундур; ганадлары ясасян шяффаф, бязян ялван, йахуд гарадыр. Орта айагларын будлары гыса вя енли, юн будлары йоьун, ашаьы тяряфдян тиканлы, балдырлары силиндрварыдыр. Гарынъыьы чох йоьундур: дишилярдя йумуртагойанла, еркяклярдя ися копулйасийа апараты иля гуртарыр. Ъ.-ин яксяриййяти дцнйанын щяр йериндя, ясасян исти юлкялярдя йайылмышдыр. Онлар аьаъ вя колларда йашайыр, йахшы учурлар. Еркяк фярдляр даща чох эцнцн ян исти вахтында ъырылдайыр, чцнки щаванын истилийи ъыръыраманын охумаьа сярф етдийи енержи цчцн мцщцм мянбядир. Ъ.-дя язялялярля титрядилян хцсуси сяс мембраны вар. Чыхарылан сяс бядяндяки хцсуси бошлугларда резонанс йарадараг эурлашыр. Ъ. соруъу аьыз апараты (дишиляр щям дя
йумуртагойаны) иля аьаълары дешиб ширясини сорур; йумурталарыны биткилярин габыьы алтына гойур. Сцрфяляр йоьун, йюндямсиз бядянлидир, щамар вя бярк кутикула йоьун айаглары иля сечилир; тиканларла юртцлмцш юн айаглары енлибудлу вя енлибалдырлыдыр. Ъаван сцрфяляр йерцстц щяйат тярзи заманы биткинин эювдясини, йералты щяйат тярзиня кечдикдя ися кюкцнц сорур. Сцрфяляр бир нечя ил (бязян 17 илядяк) йашайыр. Габыггоймалардан сонра сцрфялярдя ганадларын рцшейми инкишаф едир; сон габыггойма, адятян, аьаълар цзяриндя олур. Дцнйада тягр. 2500 нюв ъыръырама мялумдур. Азярб.-да Ъ.-ин 11 фясиляйя аид 186 нювц гейд едилмишдир. Ъ.-ин бир чох нювц к.т. биткиляринин (буьда, памбыг, гарайонъа, мейвя-тярявяз) зярярвериъиси вя йа хястяликтюрядиъисидир.
ЪЫРЪЫРАМАКИМИЛЯР (Ъиъадинеа) – бярабярганадлы ъцъцляр йарымдястяси. Уз. 3–65 мм, ачылмыш щалда ганадларынын уз. 18,5 см-дир. Башы гыса, эюзляри чох габаьа чыхмышдыр; тяпясиндя цчбуъагшякилли 3 садя эюзъцк вар. Гылъыгшякилли гыса быьъыглары 7 буьумдан (сегментдян), аьыз щиссяляри цчцзвлц соруъу аьыз апаратындан ибарятдир; юн ганадлары арха ганадлардан узундур; ганадлары ясасян шяффаф, бязян ялван, йахуд гарадыр. Орта айагларын будлары гыса вя енли, юн будлары йоьун, ашаьы тяряфдян тиканлы, балдырлары силиндрварыдыр. Гарынъыьы чох йоьундур: дишилярдя йумуртагойанла, еркяклярдя ися копулйасийа апараты иля гуртарыр. Ъ.-ин яксяриййяти дцнйанын щяр йериндя, ясасян исти юлкялярдя йайылмышдыр. Онлар аьаъ вя колларда йашайыр, йахшы учурлар. Еркяк фярдляр даща чох эцнцн ян исти вахтында ъырылдайыр, чцнки щаванын истилийи ъыръыраманын охумаьа сярф етдийи енержи цчцн мцщцм мянбядир. Ъ.-дя язялялярля титрядилян хцсуси сяс мембраны вар. Чыхарылан сяс бядяндяки хцсуси бошлугларда резонанс йарадараг эурлашыр. Ъ. соруъу аьыз апараты (дишиляр щям дя
йумуртагойаны) иля аьаълары дешиб ширясини сорур; йумурталарыны биткилярин габыьы алтына гойур. Сцрфяляр йоьун, йюндямсиз бядянлидир, щамар вя бярк кутикула йоьун айаглары иля сечилир; тиканларла юртцлмцш юн айаглары енлибудлу вя енлибалдырлыдыр. Ъаван сцрфяляр йерцстц щяйат тярзи заманы биткинин эювдясини, йералты щяйат тярзиня кечдикдя ися кюкцнц сорур. Сцрфяляр бир нечя ил (бязян 17 илядяк) йашайыр. Габыггоймалардан сонра сцрфялярдя ганадларын рцшейми инкишаф едир; сон габыггойма, адятян, аьаълар цзяриндя олур. Дцнйада тягр. 2500 нюв ъыръырама мялумдур. Азярб.-да Ъ.-ин 11 фясиляйя аид 186 нювц гейд едилмишдир. Ъ.-ин бир чох нювц к.т. биткиляринин (буьда, памбыг, гарайонъа, мейвя-тярявяз) зярярвериъиси вя йа хястяликтюрядиъисидир.
