ЪОУЛ (Жоуле) Ъеймс Прескотт [24.12.1818, Солфорд, Ланкашир графлыьы (индики Бюйцк Манчестер) – 11.10.1889, Сейл, Чешир графлыьы] – инэилис физики, Лондон Крал Ъямиййятинин цзвц (1850). Манчестер йахынлыьында пивя з-дунун сащиби иди. Ев тящсили алмышды. Мцяллими Ъ. Далтонун тясири алтында физикайа бюйцк мараг эюстяряряк, физики експериментляр апармаьа башлайан Ъ. електромагнит щадисяляринин юйрянилмясиня, алчаг темп-рлар физикасына, енержинин сахланмасы ганунунун ясасландырылмасына бюйцк тющфя вермишдир. Ферромагнетиклярин магнитлянмяси заманы дойма еффектини (1840) вя магнитостриксийаны (1842) ашкар етмишдир. 1841 илдя (Е.Х. Лентсдян асылы олмайараг, 1843 илдя няшр олунмушдур) Ъ. нагилдян ъяряйан кечяркян айрылан истилик мигдарынын нагилин мцгавимятиндян вя ъяряйан шиддятиндян асылылыьыны мцяййян етмишдир (Ъоул–Лентс гануну). 1843–50 иллярдя механики енержинин истилик енержисиня кечмясинин мцмкцнлцйцнц эюстярди вя истилийин механики еквивалентини щесаблады ки, бу да енержинин сахланмасы ганунунун експериментля ясасландырылмасы олду. Истилийя зярряъиклярин щярякяти кими бахараг, бязи газларын истилик тутумларыны нязяри олараг тяйин етмиш вя эюстярмишдир ки, идеал газын дахили енержиси йалныз темп-рдан асылыдыр (Ъоул гануну). У. Томсонла бирликдя (1852–62) газын мясамяли аракясмядян адиабатик кечмяси заманы онун сойумасыны мцшащидя етмиш вя юйрянмишдир (Ъоул–Томсон еффекти). Лондон Крал Ъямиййятинин гызыл медалы (1852), Лондон Крал Ъямиййятинин Г. Копли медалы (1866) иля тялтиф олунмушдур. Иш, енержи вя истилик мигдары ващиди ъоул (Ъ) адландырылмышдыр.
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2007 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2009 |
| ISBN: | 978-9952-441-02-4 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2010 |
| ISBN: | 978-9952-441-05-5 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2011 |
| ISBN: | 978-9952-441-07-9 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2012 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2013 |
| ISBN: | 978-9952-441-03-1 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2014 |
| ISBN: | 978-9952-441-10-9 |
| Səhifələrin sayı: | 592 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili | 2015 |
| ISBN: | 978-9952-441-11-6 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
ЪОУЛ (Жоуле) Ъеймс Прескотт [24.12.1818, Солфорд, Ланкашир графлыьы (индики Бюйцк Манчестер) – 11.10.1889, Сейл, Чешир графлыьы] – инэилис физики, Лондон Крал Ъямиййятинин цзвц (1850). Манчестер йахынлыьында пивя з-дунун сащиби иди. Ев тящсили алмышды. Мцяллими Ъ. Далтонун тясири алтында физикайа бюйцк мараг эюстяряряк, физики експериментляр апармаьа башлайан Ъ. електромагнит щадисяляринин юйрянилмясиня, алчаг темп-рлар физикасына, енержинин сахланмасы ганунунун ясасландырылмасына бюйцк тющфя вермишдир. Ферромагнетиклярин магнитлянмяси заманы дойма еффектини (1840) вя магнитостриксийаны (1842) ашкар етмишдир. 1841 илдя (Е.Х. Лентсдян асылы олмайараг, 1843 илдя няшр олунмушдур) Ъ. нагилдян ъяряйан кечяркян айрылан истилик мигдарынын нагилин мцгавимятиндян вя ъяряйан шиддятиндян асылылыьыны мцяййян етмишдир (Ъоул–Лентс гануну). 1843–50 иллярдя механики енержинин истилик енержисиня кечмясинин мцмкцнлцйцнц эюстярди вя истилийин механики еквивалентини щесаблады ки, бу да енержинин сахланмасы ганунунун експериментля ясасландырылмасы олду. Истилийя зярряъиклярин щярякяти кими бахараг, бязи газларын истилик тутумларыны нязяри олараг тяйин етмиш вя эюстярмишдир ки, идеал газын дахили енержиси йалныз темп-рдан асылыдыр (Ъоул гануну). У. Томсонла бирликдя (1852–62) газын мясамяли аракясмядян адиабатик кечмяси заманы онун сойумасыны мцшащидя етмиш вя юйрянмишдир (Ъоул–Томсон еффекти). Лондон Крал Ъямиййятинин гызыл медалы (1852), Лондон Крал Ъямиййятинин Г. Копли медалы (1866) иля тялтиф олунмушдур. Иш, енержи вя истилик мигдары ващиди ъоул (Ъ) адландырылмышдыр.
ЪОУЛ (Жоуле) Ъеймс Прескотт [24.12.1818, Солфорд, Ланкашир графлыьы (индики Бюйцк Манчестер) – 11.10.1889, Сейл, Чешир графлыьы] – инэилис физики, Лондон Крал Ъямиййятинин цзвц (1850). Манчестер йахынлыьында пивя з-дунун сащиби иди. Ев тящсили алмышды. Мцяллими Ъ. Далтонун тясири алтында физикайа бюйцк мараг эюстяряряк, физики експериментляр апармаьа башлайан Ъ. електромагнит щадисяляринин юйрянилмясиня, алчаг темп-рлар физикасына, енержинин сахланмасы ганунунун ясасландырылмасына бюйцк тющфя вермишдир. Ферромагнетиклярин магнитлянмяси заманы дойма еффектини (1840) вя магнитостриксийаны (1842) ашкар етмишдир. 1841 илдя (Е.Х. Лентсдян асылы олмайараг, 1843 илдя няшр олунмушдур) Ъ. нагилдян ъяряйан кечяркян айрылан истилик мигдарынын нагилин мцгавимятиндян вя ъяряйан шиддятиндян асылылыьыны мцяййян етмишдир (Ъоул–Лентс гануну). 1843–50 иллярдя механики енержинин истилик енержисиня кечмясинин мцмкцнлцйцнц эюстярди вя истилийин механики еквивалентини щесаблады ки, бу да енержинин сахланмасы ганунунун експериментля ясасландырылмасы олду. Истилийя зярряъиклярин щярякяти кими бахараг, бязи газларын истилик тутумларыны нязяри олараг тяйин етмиш вя эюстярмишдир ки, идеал газын дахили енержиси йалныз темп-рдан асылыдыр (Ъоул гануну). У. Томсонла бирликдя (1852–62) газын мясамяли аракясмядян адиабатик кечмяси заманы онун сойумасыны мцшащидя етмиш вя юйрянмишдир (Ъоул–Томсон еффекти). Лондон Крал Ъямиййятинин гызыл медалы (1852), Лондон Крал Ъямиййятинин Г. Копли медалы (1866) иля тялтиф олунмушдур. Иш, енержи вя истилик мигдары ващиди ъоул (Ъ) адландырылмышдыр.
