Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
V CİLD (BRYÁNKA - ÇƏRMƏDİL NEKROPOLU)
    ÇAD


    ÇAD (Tchad, Chad) – Mərkəzi Afrikada Nigeriya, Niger, Çad və Kamerunun həmhüdud ərazilərində axarsız göl. 240 m yüksəklikdə, geniş və hamar depressiyada yerləşir. Uz. 270 km, eni 150 km-ədəkdir. Sah. 10–26 min km2 (səviyyənin çoxillik tərəddüdü ilə əlaqədar olaraq dəyişir), dərinliyi uyğun olaraq 4–11 m. Yüksək rütubətli iqlim epoxalarında (sonuncu 5–6 min il bundan əvvəl) gölün sah. 400 min km2-ədək çatmışdır. Q. və c. sahilləri alçaqdır; əksər hissəsi bataqlaşmışdır. Şm.-ş. və ş. sahilləri kəskin parçalanmışdır; çoxlu adalar var. Şari, Komaduqu-Yobe və bir neçə kiçik çaylar Ç. gölünə tökülür.
    Səviyyənin ortaillik tərəddüdü təqr. 1 m-dir. Çayların mənsəbi yaxınlığında gölün suyu şirin, qalan hissədə az duzludur; minerallaşmanın zəif olması suyun daima dəyişməsi ilə əlaqədardır; ətraf ərazilərin qrunt su hövzələri göldən qidalanır. Lamantin, begemot, timsah, çoxlu su və bataqlıq quşları var. Balıq ovlanır. Şari və Komaduqu-Yobe çaylarının mənsəbləri arası gəmiçiliyə yararlıdır. Gölün şm.-ş. sahilində təbii soda yataqları var. 70-ci illərin əvvəlindən başlanmış və 1985 ilədək davam edən quraqlıq nəticəsində gölün və onun ətraf sahələrinin ekologiyasına, təsərrüfatına böyük ziyan dəymişdir. 

    Чад эюлц. Чад.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
BRYÁNKA – ÇƏRMƏDİL NEKROPOLU
    ÇAD


    ÇAD (Tchad, Chad) – Mərkəzi Afrikada Nigeriya, Niger, Çad və Kamerunun həmhüdud ərazilərində axarsız göl. 240 m yüksəklikdə, geniş və hamar depressiyada yerləşir. Uz. 270 km, eni 150 km-ədəkdir. Sah. 10–26 min km2 (səviyyənin çoxillik tərəddüdü ilə əlaqədar olaraq dəyişir), dərinliyi uyğun olaraq 4–11 m. Yüksək rütubətli iqlim epoxalarında (sonuncu 5–6 min il bundan əvvəl) gölün sah. 400 min km2-ədək çatmışdır. Q. və c. sahilləri alçaqdır; əksər hissəsi bataqlaşmışdır. Şm.-ş. və ş. sahilləri kəskin parçalanmışdır; çoxlu adalar var. Şari, Komaduqu-Yobe və bir neçə kiçik çaylar Ç. gölünə tökülür.
    Səviyyənin ortaillik tərəddüdü təqr. 1 m-dir. Çayların mənsəbi yaxınlığında gölün suyu şirin, qalan hissədə az duzludur; minerallaşmanın zəif olması suyun daima dəyişməsi ilə əlaqədardır; ətraf ərazilərin qrunt su hövzələri göldən qidalanır. Lamantin, begemot, timsah, çoxlu su və bataqlıq quşları var. Balıq ovlanır. Şari və Komaduqu-Yobe çaylarının mənsəbləri arası gəmiçiliyə yararlıdır. Gölün şm.-ş. sahilində təbii soda yataqları var. 70-ci illərin əvvəlindən başlanmış və 1985 ilədək davam edən quraqlıq nəticəsində gölün və onun ətraf sahələrinin ekologiyasına, təsərrüfatına böyük ziyan dəymişdir. 

    Чад эюлц. Чад.

    ÇAD


    ÇAD (Tchad, Chad) – Mərkəzi Afrikada Nigeriya, Niger, Çad və Kamerunun həmhüdud ərazilərində axarsız göl. 240 m yüksəklikdə, geniş və hamar depressiyada yerləşir. Uz. 270 km, eni 150 km-ədəkdir. Sah. 10–26 min km2 (səviyyənin çoxillik tərəddüdü ilə əlaqədar olaraq dəyişir), dərinliyi uyğun olaraq 4–11 m. Yüksək rütubətli iqlim epoxalarında (sonuncu 5–6 min il bundan əvvəl) gölün sah. 400 min km2-ədək çatmışdır. Q. və c. sahilləri alçaqdır; əksər hissəsi bataqlaşmışdır. Şm.-ş. və ş. sahilləri kəskin parçalanmışdır; çoxlu adalar var. Şari, Komaduqu-Yobe və bir neçə kiçik çaylar Ç. gölünə tökülür.
    Səviyyənin ortaillik tərəddüdü təqr. 1 m-dir. Çayların mənsəbi yaxınlığında gölün suyu şirin, qalan hissədə az duzludur; minerallaşmanın zəif olması suyun daima dəyişməsi ilə əlaqədardır; ətraf ərazilərin qrunt su hövzələri göldən qidalanır. Lamantin, begemot, timsah, çoxlu su və bataqlıq quşları var. Balıq ovlanır. Şari və Komaduqu-Yobe çaylarının mənsəbləri arası gəmiçiliyə yararlıdır. Gölün şm.-ş. sahilində təbii soda yataqları var. 70-ci illərin əvvəlindən başlanmış və 1985 ilədək davam edən quraqlıq nəticəsində gölün və onun ətraf sahələrinin ekologiyasına, təsərrüfatına böyük ziyan dəymişdir. 

    Чад эюлц. Чад.