ЧИP (инэ. ъщип), м и к р о ч и п – интеграл схем вя йа цзяриндя микросхем гурашдырылмыш йарымкечириъи материалдан кичик лювщя. Мцасир компцтерлярдя верилянлярин емалы вя сахланылмасы гурьулары (микропросессор, сярбяст сечимли йаддаш) Ч.-лярдян тяшкил олунур. Ч. истещсалы чох бюйцк дягиглик тяляб едян просесдир. Адятян, “тямиз отаг” (“ълеан роом”) адланан, тоз вя диэяр мянфи тясирлярдян йцксяк дяряъядя горунан йерлярдя щазырланыр. Чцнки щятта микроскопик юлчцдя йад ъисим Ч.-и зядяляйя биляр. Транзистор тяркибляринин юлчцляри азалдыгъа онларын бир Ч.-дя йерляшмя сайы демяк олар ки, йарым илдян бир ики дяфя артыр (Мур гануну; 1965 илдя “Интел” ширкятинин йарадыъыларындан олан Гордон Мур иряли сцрмцшдц). 1971 илдя “Интел” ширкятинин истещсал етдийи Ч.-дя транзисторларын сайы бир нечя мин идися, 1989 илдя онларын сайы милйона чатмышды. 21 ясрдя нанотехнолоэийалар транзисторлары даща кичик, Ч.-ляри ися даща эцълц етмяйя имкан верир. 1990-ъы иллярдя просессорлар 500– 600 нм (0,5–0,6 мкм) технолоэийаларла щазырланырды. 2010 илдя УБ-технолоэийаларла щазырланан просессор вя башга микросхемлярдя бу сявиййя 40–45 нм-я чатды.
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2007 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2009 |
| ISBN: | 978-9952-441-02-4 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2010 |
| ISBN: | 978-9952-441-05-5 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2011 |
| ISBN: | 978-9952-441-07-9 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2012 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2013 |
| ISBN: | 978-9952-441-03-1 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2014 |
| ISBN: | 978-9952-441-10-9 |
| Səhifələrin sayı: | 592 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili | 2015 |
| ISBN: | 978-9952-441-11-6 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
ЧИP (инэ. ъщип), м и к р о ч и п – интеграл схем вя йа цзяриндя микросхем гурашдырылмыш йарымкечириъи материалдан кичик лювщя. Мцасир компцтерлярдя верилянлярин емалы вя сахланылмасы гурьулары (микропросессор, сярбяст сечимли йаддаш) Ч.-лярдян тяшкил олунур. Ч. истещсалы чох бюйцк дягиглик тяляб едян просесдир. Адятян, “тямиз отаг” (“ълеан роом”) адланан, тоз вя диэяр мянфи тясирлярдян йцксяк дяряъядя горунан йерлярдя щазырланыр. Чцнки щятта микроскопик юлчцдя йад ъисим Ч.-и зядяляйя биляр. Транзистор тяркибляринин юлчцляри азалдыгъа онларын бир Ч.-дя йерляшмя сайы демяк олар ки, йарым илдян бир ики дяфя артыр (Мур гануну; 1965 илдя “Интел” ширкятинин йарадыъыларындан олан Гордон Мур иряли сцрмцшдц). 1971 илдя “Интел” ширкятинин истещсал етдийи Ч.-дя транзисторларын сайы бир нечя мин идися, 1989 илдя онларын сайы милйона чатмышды. 21 ясрдя нанотехнолоэийалар транзисторлары даща кичик, Ч.-ляри ися даща эцълц етмяйя имкан верир. 1990-ъы иллярдя просессорлар 500– 600 нм (0,5–0,6 мкм) технолоэийаларла щазырланырды. 2010 илдя УБ-технолоэийаларла щазырланан просессор вя башга микросхемлярдя бу сявиййя 40–45 нм-я чатды.
ЧИP (инэ. ъщип), м и к р о ч и п – интеграл схем вя йа цзяриндя микросхем гурашдырылмыш йарымкечириъи материалдан кичик лювщя. Мцасир компцтерлярдя верилянлярин емалы вя сахланылмасы гурьулары (микропросессор, сярбяст сечимли йаддаш) Ч.-лярдян тяшкил олунур. Ч. истещсалы чох бюйцк дягиглик тяляб едян просесдир. Адятян, “тямиз отаг” (“ълеан роом”) адланан, тоз вя диэяр мянфи тясирлярдян йцксяк дяряъядя горунан йерлярдя щазырланыр. Чцнки щятта микроскопик юлчцдя йад ъисим Ч.-и зядяляйя биляр. Транзистор тяркибляринин юлчцляри азалдыгъа онларын бир Ч.-дя йерляшмя сайы демяк олар ки, йарым илдян бир ики дяфя артыр (Мур гануну; 1965 илдя “Интел” ширкятинин йарадыъыларындан олан Гордон Мур иряли сцрмцшдц). 1971 илдя “Интел” ширкятинин истещсал етдийи Ч.-дя транзисторларын сайы бир нечя мин идися, 1989 илдя онларын сайы милйона чатмышды. 21 ясрдя нанотехнолоэийалар транзисторлары даща кичик, Ч.-ляри ися даща эцълц етмяйя имкан верир. 1990-ъы иллярдя просессорлар 500– 600 нм (0,5–0,6 мкм) технолоэийаларла щазырланырды. 2010 илдя УБ-технолоэийаларла щазырланан просессор вя башга микросхемлярдя бу сявиййя 40–45 нм-я чатды.
