Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
VI CİLD (ÇİNÁB, Çenab - DƏMİRÇİYEVA)
    ÇİŞTİYYƏ

    ЧИШТИЙЙЯ (چشتئه) – суфи тяригяти. Ады Щерат йахынлыьындакы Чишт к. иля ялагядардыр. Баниси Ябу Исщаг яш-Шамидир. 12 ясрин сонунда Муиняддин Щясян Чишти (ю. 1236) тяряфиндян системляшдирилмиш вя бцтцн Щиндистан й-а-на йайылмышдыр. Тяригятин тарихи дюрд дювря бюлцнцр: “бюйцк шейхляр” дюврц (1200–1356), яйалят ханяэащлары дюврц (14–15 яср), Сабириййя голунун йаранмасы вя инкишафы (15 ясрдян), Низамиййя голунун йаранмасы (18 яср). Илк дюврдя тяригятин башлыъа китабы Сцщрявярдинин “Яварифцл-мяариф” ясяри олмушдур. Ч.-нин ясасыны вящдяти-вцъуд идейасы тяшкил едир. Дцшмянчиликдян узаг олан вя достлуьа юням верян чиштиляр тяфригясиз вя мцщарибясиз бир ъямиййят уьрунда фяалиййят эюстярмишляр. Тяригят нцмайяндяляринин дювлятля ялагясиня иъазя верилмямишдир. Ч.-йя эюря, суфи йалныз Аллащ цчцн йашамалы, ня ъяннятя цмид етмяли, ня дя ъящяннямдян горхмалыдыр. Тяригятя даир йазылы мянбяляр сющбятнамяляр, мяктублар, тясяввцф ясярляри, мянагибнамяляр вя шеирлярдян ибарятдир.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
ÇİNÁB, Çenab – DƏMİRÇİYEVA
    ÇİŞTİYYƏ

    ЧИШТИЙЙЯ (چشتئه) – суфи тяригяти. Ады Щерат йахынлыьындакы Чишт к. иля ялагядардыр. Баниси Ябу Исщаг яш-Шамидир. 12 ясрин сонунда Муиняддин Щясян Чишти (ю. 1236) тяряфиндян системляшдирилмиш вя бцтцн Щиндистан й-а-на йайылмышдыр. Тяригятин тарихи дюрд дювря бюлцнцр: “бюйцк шейхляр” дюврц (1200–1356), яйалят ханяэащлары дюврц (14–15 яср), Сабириййя голунун йаранмасы вя инкишафы (15 ясрдян), Низамиййя голунун йаранмасы (18 яср). Илк дюврдя тяригятин башлыъа китабы Сцщрявярдинин “Яварифцл-мяариф” ясяри олмушдур. Ч.-нин ясасыны вящдяти-вцъуд идейасы тяшкил едир. Дцшмянчиликдян узаг олан вя достлуьа юням верян чиштиляр тяфригясиз вя мцщарибясиз бир ъямиййят уьрунда фяалиййят эюстярмишляр. Тяригят нцмайяндяляринин дювлятля ялагясиня иъазя верилмямишдир. Ч.-йя эюря, суфи йалныз Аллащ цчцн йашамалы, ня ъяннятя цмид етмяли, ня дя ъящяннямдян горхмалыдыр. Тяригятя даир йазылы мянбяляр сющбятнамяляр, мяктублар, тясяввцф ясярляри, мянагибнамяляр вя шеирлярдян ибарятдир.

    ÇİŞTİYYƏ

    ЧИШТИЙЙЯ (چشتئه) – суфи тяригяти. Ады Щерат йахынлыьындакы Чишт к. иля ялагядардыр. Баниси Ябу Исщаг яш-Шамидир. 12 ясрин сонунда Муиняддин Щясян Чишти (ю. 1236) тяряфиндян системляшдирилмиш вя бцтцн Щиндистан й-а-на йайылмышдыр. Тяригятин тарихи дюрд дювря бюлцнцр: “бюйцк шейхляр” дюврц (1200–1356), яйалят ханяэащлары дюврц (14–15 яср), Сабириййя голунун йаранмасы вя инкишафы (15 ясрдян), Низамиййя голунун йаранмасы (18 яср). Илк дюврдя тяригятин башлыъа китабы Сцщрявярдинин “Яварифцл-мяариф” ясяри олмушдур. Ч.-нин ясасыны вящдяти-вцъуд идейасы тяшкил едир. Дцшмянчиликдян узаг олан вя достлуьа юням верян чиштиляр тяфригясиз вя мцщарибясиз бир ъямиййят уьрунда фяалиййят эюстярмишляр. Тяригят нцмайяндяляринин дювлятля ялагясиня иъазя верилмямишдир. Ч.-йя эюря, суфи йалныз Аллащ цчцн йашамалы, ня ъяннятя цмид етмяли, ня дя ъящяннямдян горхмалыдыр. Тяригятя даир йазылы мянбяляр сющбятнамяляр, мяктублар, тясяввцф ясярляри, мянагибнамяляр вя шеирлярдян ибарятдир.