ЧАХЫР ТУРШУЛАРЫ, дищидроксикящряба туршулары – икиясаслы доймуш алифатик щидрокситуршулар, ЩООЪЪЩ(ОЩ)ЪЩ(ОЩ)ЪООЩ. Цч стереоизомер (Д-чахыр, Л-чахыр вя мезочахыр туршулары) вя расемат (цзцм туршусунун) шяклиндя мювъуддур. Д-Чахыр туршусу (чахыр дашы вя йа чахыр туршусу) чохлу мейвя вя эилямейвялярдя олур; рянэсиз кристал маддядир, тяр.170°Ъ, сыхлыьы 1760 кг/м3, хцсуси оптики фырланмасы +11,98° (Щ2О). Д-Чахыр туршусунун пиролизиндян пироцзцм туршусу ямяля эялир. Д-Чахыр туршусунун дузлары вя ефирляри тартратлар адланыр. Чахыр сахланылдыгда чюкян чахыр дашына – калиум-щидротартрата ЩООЪЪЩ(ОЩ)ЪЩ(ОЩ)ЪООК минерал туршуларла тясириндян Д-чахыр туршусу алыныр. Д-Чахыр туршусу мящлулуну гяляви иля гайнатдыгда оптики гейри-фяал цзцм вя мезочахыр туршуларынын гарышыьы ямяля эялир. Цзцм туршусу ( тяр.205°Ъ, сыхлыьы 1687 кг/м3) иля хлорид туршусу 130°Ъ-я гядяр гыздырылдыгда гисмян
мезочахыр туршусуна ( тяр.140°Ъ, сыхлыьы 1666 кг/м3 ) – Д- вя Л- чахыр туршуларынын диастереомериня чеврилир. Расематын парчаланмасындан Л- чахыр туршусу (Д-чахыр туршусунун оптики изомерляри) алыныр. Ч.т. вя онун дузлары гида вя тохуъулуг сянайесиндя, тибдя, галванопластикада, цзви синтездя, аналитик кимйада (мяс., сегнет дузу, Фелинг реактивинин щазырланмасында) тятбиг едилир.
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2007 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2009 |
| ISBN: | 978-9952-441-02-4 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2010 |
| ISBN: | 978-9952-441-05-5 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2011 |
| ISBN: | 978-9952-441-07-9 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2012 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2013 |
| ISBN: | 978-9952-441-03-1 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2014 |
| ISBN: | 978-9952-441-10-9 |
| Səhifələrin sayı: | 592 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili | 2015 |
| ISBN: | 978-9952-441-11-6 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
ЧАХЫР ТУРШУЛАРЫ, дищидроксикящряба туршулары – икиясаслы доймуш алифатик щидрокситуршулар, ЩООЪЪЩ(ОЩ)ЪЩ(ОЩ)ЪООЩ. Цч стереоизомер (Д-чахыр, Л-чахыр вя мезочахыр туршулары) вя расемат (цзцм туршусунун) шяклиндя мювъуддур. Д-Чахыр туршусу (чахыр дашы вя йа чахыр туршусу) чохлу мейвя вя эилямейвялярдя олур; рянэсиз кристал маддядир, тяр.170°Ъ, сыхлыьы 1760 кг/м3, хцсуси оптики фырланмасы +11,98° (Щ2О). Д-Чахыр туршусунун пиролизиндян пироцзцм туршусу ямяля эялир. Д-Чахыр туршусунун дузлары вя ефирляри тартратлар адланыр. Чахыр сахланылдыгда чюкян чахыр дашына – калиум-щидротартрата ЩООЪЪЩ(ОЩ)ЪЩ(ОЩ)ЪООК минерал туршуларла тясириндян Д-чахыр туршусу алыныр. Д-Чахыр туршусу мящлулуну гяляви иля гайнатдыгда оптики гейри-фяал цзцм вя мезочахыр туршуларынын гарышыьы ямяля эялир. Цзцм туршусу ( тяр.205°Ъ, сыхлыьы 1687 кг/м3) иля хлорид туршусу 130°Ъ-я гядяр гыздырылдыгда гисмян
мезочахыр туршусуна ( тяр.140°Ъ, сыхлыьы 1666 кг/м3 ) – Д- вя Л- чахыр туршуларынын диастереомериня чеврилир. Расематын парчаланмасындан Л- чахыр туршусу (Д-чахыр туршусунун оптики изомерляри) алыныр. Ч.т. вя онун дузлары гида вя тохуъулуг сянайесиндя, тибдя, галванопластикада, цзви синтездя, аналитик кимйада (мяс., сегнет дузу, Фелинг реактивинин щазырланмасында) тятбиг едилир.
ЧАХЫР ТУРШУЛАРЫ, дищидроксикящряба туршулары – икиясаслы доймуш алифатик щидрокситуршулар, ЩООЪЪЩ(ОЩ)ЪЩ(ОЩ)ЪООЩ. Цч стереоизомер (Д-чахыр, Л-чахыр вя мезочахыр туршулары) вя расемат (цзцм туршусунун) шяклиндя мювъуддур. Д-Чахыр туршусу (чахыр дашы вя йа чахыр туршусу) чохлу мейвя вя эилямейвялярдя олур; рянэсиз кристал маддядир, тяр.170°Ъ, сыхлыьы 1760 кг/м3, хцсуси оптики фырланмасы +11,98° (Щ2О). Д-Чахыр туршусунун пиролизиндян пироцзцм туршусу ямяля эялир. Д-Чахыр туршусунун дузлары вя ефирляри тартратлар адланыр. Чахыр сахланылдыгда чюкян чахыр дашына – калиум-щидротартрата ЩООЪЪЩ(ОЩ)ЪЩ(ОЩ)ЪООК минерал туршуларла тясириндян Д-чахыр туршусу алыныр. Д-Чахыр туршусу мящлулуну гяляви иля гайнатдыгда оптики гейри-фяал цзцм вя мезочахыр туршуларынын гарышыьы ямяля эялир. Цзцм туршусу ( тяр.205°Ъ, сыхлыьы 1687 кг/м3) иля хлорид туршусу 130°Ъ-я гядяр гыздырылдыгда гисмян
мезочахыр туршусуна ( тяр.140°Ъ, сыхлыьы 1666 кг/м3 ) – Д- вя Л- чахыр туршуларынын диастереомериня чеврилир. Расематын парчаланмасындан Л- чахыр туршусу (Д-чахыр туршусунун оптики изомерляри) алыныр. Ч.т. вя онун дузлары гида вя тохуъулуг сянайесиндя, тибдя, галванопластикада, цзви синтездя, аналитик кимйада (мяс., сегнет дузу, Фелинг реактивинин щазырланмасында) тятбиг едилир.
