Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
VI CİLD (ÇİNÁB, Çenab - DƏMİRÇİYEVA)
    ÇİYİNAYAQLILAR

    ЧИЙИНАЙАГЛЫЛАР, б р а х и о п о д л а р (Браъщиопода) – онурьасыз щейванлар типи. Ч. – отураг дяниз формаларыдыр. Бядянинин бел вя гарын тяряфляри уз. 10 см-ядяк (мцасир формаларда) олан икитайлы чанагла юртцлмцшдцр. Чанаг тайларынын арха кянарлары гыфылланан гапаьын хцсуси чыхынтылары иля вя йа йалныз язялялярля бирляшмишдир. Грунта йапышмаг цчцн саплаьы вар. Ч.-ын бядяни чанаьын арха щиссясиндя йерляшир; мантийа иля юртцлмцш габаг щиссясиндя бир ъцт узун чыхынты – “ялляр” вар. Онларын цзяриндя киприклярля юртцлцламися чыхынтылары мювъуддур. Аьзы “яллярин” ясасында йерляшир; бязи Ч.-ын баьырсаглары уъ щиссядя баьлыдыр. Икинъи бядян бошлуьу, цряк вя ган дамарлары, удлагйаны синир щалгасы вя синирляри вар. Ч. айрыъинсиййятлидирляр. Метаморфозла инкишаф едир; сярбяст цзян сцрфя тез бир заманда субстрата йапышыб, ъаван фярдя чеврилир. 200-я йахын мцасир нювц вар; газынты Ч.-ын нювляринин сайы (ясасян, Палеозой) 7 миня гядярдир. Ян гядим Ч. Кембридян мялумдур; онлар ян чох Ордовик–Девон дюврцндя инкишаф етмишдир (7–8 дястя). Еркян Палеозойун сону – Сон Палеозойун яввялляриндя дястялярин бир щиссяси мящв олмуш; Карбон вя Пермдя продуктидляр вя спириферидляр цстцнлцк тяшкил едирди. Палеозойун сону – Мезозойун яввялляриндя бир сыра групларын мящвиндян сонра Еркян Мезозойдан индийя-як мювъуд олан 4 дястя галмышдыр. Палеозойун стратиграфийасы цчцн Ч. бюйцк ящямиййят кясб едир.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
ÇİNÁB, Çenab – DƏMİRÇİYEVA
    ÇİYİNAYAQLILAR

    ЧИЙИНАЙАГЛЫЛАР, б р а х и о п о д л а р (Браъщиопода) – онурьасыз щейванлар типи. Ч. – отураг дяниз формаларыдыр. Бядянинин бел вя гарын тяряфляри уз. 10 см-ядяк (мцасир формаларда) олан икитайлы чанагла юртцлмцшдцр. Чанаг тайларынын арха кянарлары гыфылланан гапаьын хцсуси чыхынтылары иля вя йа йалныз язялялярля бирляшмишдир. Грунта йапышмаг цчцн саплаьы вар. Ч.-ын бядяни чанаьын арха щиссясиндя йерляшир; мантийа иля юртцлмцш габаг щиссясиндя бир ъцт узун чыхынты – “ялляр” вар. Онларын цзяриндя киприклярля юртцлцламися чыхынтылары мювъуддур. Аьзы “яллярин” ясасында йерляшир; бязи Ч.-ын баьырсаглары уъ щиссядя баьлыдыр. Икинъи бядян бошлуьу, цряк вя ган дамарлары, удлагйаны синир щалгасы вя синирляри вар. Ч. айрыъинсиййятлидирляр. Метаморфозла инкишаф едир; сярбяст цзян сцрфя тез бир заманда субстрата йапышыб, ъаван фярдя чеврилир. 200-я йахын мцасир нювц вар; газынты Ч.-ын нювляринин сайы (ясасян, Палеозой) 7 миня гядярдир. Ян гядим Ч. Кембридян мялумдур; онлар ян чох Ордовик–Девон дюврцндя инкишаф етмишдир (7–8 дястя). Еркян Палеозойун сону – Сон Палеозойун яввялляриндя дястялярин бир щиссяси мящв олмуш; Карбон вя Пермдя продуктидляр вя спириферидляр цстцнлцк тяшкил едирди. Палеозойун сону – Мезозойун яввялляриндя бир сыра групларын мящвиндян сонра Еркян Мезозойдан индийя-як мювъуд олан 4 дястя галмышдыр. Палеозойун стратиграфийасы цчцн Ч. бюйцк ящямиййят кясб едир.

    ÇİYİNAYAQLILAR

    ЧИЙИНАЙАГЛЫЛАР, б р а х и о п о д л а р (Браъщиопода) – онурьасыз щейванлар типи. Ч. – отураг дяниз формаларыдыр. Бядянинин бел вя гарын тяряфляри уз. 10 см-ядяк (мцасир формаларда) олан икитайлы чанагла юртцлмцшдцр. Чанаг тайларынын арха кянарлары гыфылланан гапаьын хцсуси чыхынтылары иля вя йа йалныз язялялярля бирляшмишдир. Грунта йапышмаг цчцн саплаьы вар. Ч.-ын бядяни чанаьын арха щиссясиндя йерляшир; мантийа иля юртцлмцш габаг щиссясиндя бир ъцт узун чыхынты – “ялляр” вар. Онларын цзяриндя киприклярля юртцлцламися чыхынтылары мювъуддур. Аьзы “яллярин” ясасында йерляшир; бязи Ч.-ын баьырсаглары уъ щиссядя баьлыдыр. Икинъи бядян бошлуьу, цряк вя ган дамарлары, удлагйаны синир щалгасы вя синирляри вар. Ч. айрыъинсиййятлидирляр. Метаморфозла инкишаф едир; сярбяст цзян сцрфя тез бир заманда субстрата йапышыб, ъаван фярдя чеврилир. 200-я йахын мцасир нювц вар; газынты Ч.-ын нювляринин сайы (ясасян, Палеозой) 7 миня гядярдир. Ян гядим Ч. Кембридян мялумдур; онлар ян чох Ордовик–Девон дюврцндя инкишаф етмишдир (7–8 дястя). Еркян Палеозойун сону – Сон Палеозойун яввялляриндя дястялярин бир щиссяси мящв олмуш; Карбон вя Пермдя продуктидляр вя спириферидляр цстцнлцк тяшкил едирди. Палеозойун сону – Мезозойун яввялляриндя бир сыра групларын мящвиндян сонра Еркян Мезозойдан индийя-як мювъуд олан 4 дястя галмышдыр. Палеозойун стратиграфийасы цчцн Ч. бюйцк ящямиййят кясб едир.