Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
VI CİLD (ÇİNÁB, Çenab - DƏMİRÇİYEVA)
    ÇJETSZYAN

    ÇJETSZYÁN – Çinin ş.­ində, Şərqi Çin dənizi sahilində əyalət. Sah. 101,8 min km2. Әh. 54,4 mln. (2010). İnz. m. Xançjou ş.­dir.


    Təbiət. Səthi, əsasən, dağlıqdır (orta hünd. təqr. 1000 m, maks. hünd. 1859 m); çay dərələri ilə parçalanmışdır. Şm.­-ını və dəniz sahillərini düzənliklər tutur. Sahilləri girintili­çıxıntılıdır, çoxlu ada var. Faydalı qazıntıları: flüorit, alunit, kükürd kolçedanı, litoqrafiya daşı, dəmir filizi. Subtropik musson iqlimi hakimdir. Orta temp­r yanvarda 5°C, iyulda 27°C­dir. Yağıntının ortaillik miqdarı 1000 mm­-dən çoxdur. Dağ çayları var. Ç. tayfunlar zonasındadır. Dağları subtropik meşələrlə örtülüdür. Яйалятдя 3800-дян артыг битки нювц мялумдур, бунун 60% -и мешя золаьынын пайына дцшцр. Ч. Чинин c.-г.-индя “флора хязинясидир”. Эингко вя 50-дян артыг йабаны битки нювц дювлят тяряфиндян мцщафизя олунур. 120-дян артыг нювцнцн 1-ъи вя 2-ъи дяряъяли дювлят мцщафизясиня эютцрцлдцйц 1900-дян чох вящши щейван нювц вар. Дювлятин мцщафизя етдийи вящши щейванларын тягр. 1/3-и яйалятин пайына дцшцр.

     Чжетсзйан яйаляти. Ханчжоу шящяриндян эюрцнцш.


    Тясяррцфат. Чинин ян зянэин яйалятляриндян бири олан Ч.-ын игтисадиййаты артан темпля инкишаф едир. Ясас инкишаф етмиш сащяляр тохуъулуг вя каьыз сянайесидир; эямичилик хцсуси йер тутур. Яйалятин сянайе истещсалынын тягр. 75%-и вя ъялб едилян инвестисийанын тягр. 80%-и Сзйасин, Ханчжоу, Шаосин вя Нинбо шящярляринин пайына дцшцр. Яйалятин игтисадиййатынын инкишафына гейри-дювлят мцяссисяляри (тягр. 250 мин) тякан верир. Ч. ихраъ щяъминя эюря Чиндя цчцнъц йер тутур. К.т. истещсалынын ясасыны чялтик, ипяк, балыг, дяниз мящсуллары вя чай тяшкил едир. Яйалят дяниз балыьы щасилаты цзря Чиндя биринъи, чай вя ситрус мейвяляринин беъярилмяси, щямчинин барамагурду йетишдирилмяси цзря икинъи, пивябиширмя сянайеси цзря цчцнъц йери тутур. Йейинти мящсуллары вя ичкилярин, гиймятли йосун нювляринин, дяниз микроелементляри ясасында дярман препаратларынын, косметика мящсулларынын, щямчинин нефт-кимйа хаммалынын истещсалы инкишаф етмишдир. Инвестисийа, ясасян, яъзачылыг сащясиня ъялб олунмушдур. Яйалятдя яъзачылыг бизнеси иля мяшьул олан 70-дян чох хариъи ширкят фяалиййят эюстярир. Ч. кимйяви лифлярин вя палтарйуйан машын истещсалынын щяъминя эюря Чиндя хцсуси йер тутур, бунунла йанашы, парча, дязэащ, семент, интеграл схем, кондисионер истещ- салы цзря юлкядя илк бешлийя дахилдир. Машынгайырма, кимйа, биокимйа сянайесиндя 6 миндян чох юзял ширкят фяалиййят эюстярир. Ч. яйаляти ипяк, синтетик лиф вя йун истещсалы цзря Чиндя апарыъы йер тутур. Ханчжоу Асийада тикиш сянайеси мяркязидир.


    Яйалятдя 6 дювлят вя 66 яйалят сявиййяли автомобил йоллары Ч.-ын автомаэистрал шябякясини тяшкил едир. Цмуми уз. 42 мин км, о ъцмлядян 2 мин км-и – йцксяккейфиййятли маэистрал, 770 км-и – йцксяксцрятли автомобил йолудур. 5 ири порту: Нинбо, Чжоушан, Чжапу, Хаймен вя Венчжоу вар. Яйалятин 7 шящяринdя (Ханчжоу, Нинбо, Венчжоу, Иу, Сзйучжоу, Хуанйан вя Чжоущан) аеропорт вар.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
ÇİNÁB, Çenab – DƏMİRÇİYEVA
    ÇJETSZYAN

    ÇJETSZYÁN – Çinin ş.­ində, Şərqi Çin dənizi sahilində əyalət. Sah. 101,8 min km2. Әh. 54,4 mln. (2010). İnz. m. Xançjou ş.­dir.


    Təbiət. Səthi, əsasən, dağlıqdır (orta hünd. təqr. 1000 m, maks. hünd. 1859 m); çay dərələri ilə parçalanmışdır. Şm.­-ını və dəniz sahillərini düzənliklər tutur. Sahilləri girintili­çıxıntılıdır, çoxlu ada var. Faydalı qazıntıları: flüorit, alunit, kükürd kolçedanı, litoqrafiya daşı, dəmir filizi. Subtropik musson iqlimi hakimdir. Orta temp­r yanvarda 5°C, iyulda 27°C­dir. Yağıntının ortaillik miqdarı 1000 mm­-dən çoxdur. Dağ çayları var. Ç. tayfunlar zonasındadır. Dağları subtropik meşələrlə örtülüdür. Яйалятдя 3800-дян артыг битки нювц мялумдур, бунун 60% -и мешя золаьынын пайына дцшцр. Ч. Чинин c.-г.-индя “флора хязинясидир”. Эингко вя 50-дян артыг йабаны битки нювц дювлят тяряфиндян мцщафизя олунур. 120-дян артыг нювцнцн 1-ъи вя 2-ъи дяряъяли дювлят мцщафизясиня эютцрцлдцйц 1900-дян чох вящши щейван нювц вар. Дювлятин мцщафизя етдийи вящши щейванларын тягр. 1/3-и яйалятин пайына дцшцр.

     Чжетсзйан яйаляти. Ханчжоу шящяриндян эюрцнцш.


    Тясяррцфат. Чинин ян зянэин яйалятляриндян бири олан Ч.-ын игтисадиййаты артан темпля инкишаф едир. Ясас инкишаф етмиш сащяляр тохуъулуг вя каьыз сянайесидир; эямичилик хцсуси йер тутур. Яйалятин сянайе истещсалынын тягр. 75%-и вя ъялб едилян инвестисийанын тягр. 80%-и Сзйасин, Ханчжоу, Шаосин вя Нинбо шящярляринин пайына дцшцр. Яйалятин игтисадиййатынын инкишафына гейри-дювлят мцяссисяляри (тягр. 250 мин) тякан верир. Ч. ихраъ щяъминя эюря Чиндя цчцнъц йер тутур. К.т. истещсалынын ясасыны чялтик, ипяк, балыг, дяниз мящсуллары вя чай тяшкил едир. Яйалят дяниз балыьы щасилаты цзря Чиндя биринъи, чай вя ситрус мейвяляринин беъярилмяси, щямчинин барамагурду йетишдирилмяси цзря икинъи, пивябиширмя сянайеси цзря цчцнъц йери тутур. Йейинти мящсуллары вя ичкилярин, гиймятли йосун нювляринин, дяниз микроелементляри ясасында дярман препаратларынын, косметика мящсулларынын, щямчинин нефт-кимйа хаммалынын истещсалы инкишаф етмишдир. Инвестисийа, ясасян, яъзачылыг сащясиня ъялб олунмушдур. Яйалятдя яъзачылыг бизнеси иля мяшьул олан 70-дян чох хариъи ширкят фяалиййят эюстярир. Ч. кимйяви лифлярин вя палтарйуйан машын истещсалынын щяъминя эюря Чиндя хцсуси йер тутур, бунунла йанашы, парча, дязэащ, семент, интеграл схем, кондисионер истещ- салы цзря юлкядя илк бешлийя дахилдир. Машынгайырма, кимйа, биокимйа сянайесиндя 6 миндян чох юзял ширкят фяалиййят эюстярир. Ч. яйаляти ипяк, синтетик лиф вя йун истещсалы цзря Чиндя апарыъы йер тутур. Ханчжоу Асийада тикиш сянайеси мяркязидир.


    Яйалятдя 6 дювлят вя 66 яйалят сявиййяли автомобил йоллары Ч.-ын автомаэистрал шябякясини тяшкил едир. Цмуми уз. 42 мин км, о ъцмлядян 2 мин км-и – йцксяккейфиййятли маэистрал, 770 км-и – йцксяксцрятли автомобил йолудур. 5 ири порту: Нинбо, Чжоушан, Чжапу, Хаймен вя Венчжоу вар. Яйалятин 7 шящяринdя (Ханчжоу, Нинбо, Венчжоу, Иу, Сзйучжоу, Хуанйан вя Чжоущан) аеропорт вар.

    ÇJETSZYAN

    ÇJETSZYÁN – Çinin ş.­ində, Şərqi Çin dənizi sahilində əyalət. Sah. 101,8 min km2. Әh. 54,4 mln. (2010). İnz. m. Xançjou ş.­dir.


    Təbiət. Səthi, əsasən, dağlıqdır (orta hünd. təqr. 1000 m, maks. hünd. 1859 m); çay dərələri ilə parçalanmışdır. Şm.­-ını və dəniz sahillərini düzənliklər tutur. Sahilləri girintili­çıxıntılıdır, çoxlu ada var. Faydalı qazıntıları: flüorit, alunit, kükürd kolçedanı, litoqrafiya daşı, dəmir filizi. Subtropik musson iqlimi hakimdir. Orta temp­r yanvarda 5°C, iyulda 27°C­dir. Yağıntının ortaillik miqdarı 1000 mm­-dən çoxdur. Dağ çayları var. Ç. tayfunlar zonasındadır. Dağları subtropik meşələrlə örtülüdür. Яйалятдя 3800-дян артыг битки нювц мялумдур, бунун 60% -и мешя золаьынын пайына дцшцр. Ч. Чинин c.-г.-индя “флора хязинясидир”. Эингко вя 50-дян артыг йабаны битки нювц дювлят тяряфиндян мцщафизя олунур. 120-дян артыг нювцнцн 1-ъи вя 2-ъи дяряъяли дювлят мцщафизясиня эютцрцлдцйц 1900-дян чох вящши щейван нювц вар. Дювлятин мцщафизя етдийи вящши щейванларын тягр. 1/3-и яйалятин пайына дцшцр.

     Чжетсзйан яйаляти. Ханчжоу шящяриндян эюрцнцш.


    Тясяррцфат. Чинин ян зянэин яйалятляриндян бири олан Ч.-ын игтисадиййаты артан темпля инкишаф едир. Ясас инкишаф етмиш сащяляр тохуъулуг вя каьыз сянайесидир; эямичилик хцсуси йер тутур. Яйалятин сянайе истещсалынын тягр. 75%-и вя ъялб едилян инвестисийанын тягр. 80%-и Сзйасин, Ханчжоу, Шаосин вя Нинбо шящярляринин пайына дцшцр. Яйалятин игтисадиййатынын инкишафына гейри-дювлят мцяссисяляри (тягр. 250 мин) тякан верир. Ч. ихраъ щяъминя эюря Чиндя цчцнъц йер тутур. К.т. истещсалынын ясасыны чялтик, ипяк, балыг, дяниз мящсуллары вя чай тяшкил едир. Яйалят дяниз балыьы щасилаты цзря Чиндя биринъи, чай вя ситрус мейвяляринин беъярилмяси, щямчинин барамагурду йетишдирилмяси цзря икинъи, пивябиширмя сянайеси цзря цчцнъц йери тутур. Йейинти мящсуллары вя ичкилярин, гиймятли йосун нювляринин, дяниз микроелементляри ясасында дярман препаратларынын, косметика мящсулларынын, щямчинин нефт-кимйа хаммалынын истещсалы инкишаф етмишдир. Инвестисийа, ясасян, яъзачылыг сащясиня ъялб олунмушдур. Яйалятдя яъзачылыг бизнеси иля мяшьул олан 70-дян чох хариъи ширкят фяалиййят эюстярир. Ч. кимйяви лифлярин вя палтарйуйан машын истещсалынын щяъминя эюря Чиндя хцсуси йер тутур, бунунла йанашы, парча, дязэащ, семент, интеграл схем, кондисионер истещ- салы цзря юлкядя илк бешлийя дахилдир. Машынгайырма, кимйа, биокимйа сянайесиндя 6 миндян чох юзял ширкят фяалиййят эюстярир. Ч. яйаляти ипяк, синтетик лиф вя йун истещсалы цзря Чиндя апарыъы йер тутур. Ханчжоу Асийада тикиш сянайеси мяркязидир.


    Яйалятдя 6 дювлят вя 66 яйалят сявиййяли автомобил йоллары Ч.-ын автомаэистрал шябякясини тяшкил едир. Цмуми уз. 42 мин км, о ъцмлядян 2 мин км-и – йцксяккейфиййятли маэистрал, 770 км-и – йцксяксцрятли автомобил йолудур. 5 ири порту: Нинбо, Чжоушан, Чжапу, Хаймен вя Венчжоу вар. Яйалятин 7 шящяринdя (Ханчжоу, Нинбо, Венчжоу, Иу, Сзйучжоу, Хуанйан вя Чжоущан) аеропорт вар.