Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
V CİLD (BRYÁNKA - ÇƏRMƏDİL NEKROPOLU)
    ÇALOVLU TURBİN


    ÇAЛОВЛУ ТУРБИН, Пелтон турбини – ишляк чархынын цзяриндяки пярляри чалов шяклиндя олан щидравлик актив турбин. Ч.т.-и америкалы мцщяндис А.Пелтон кяшф етмиш, 1889 илдя патент алмышдыр. Ч.т. басгысы 400–600 м олан СЕС-лярдя тятбиг едилир. Пярлярин сайы 12-дян 40-адяк олур. Щяр бир пяр “бычаг”ла айрылмыш ики яйрихятли сятщ шяклиндя дцзялдилмишдир. Ишляк чарх еля йерляшдирилмялидир ки, “бычагларын” кяскиси шырнаьын оху иля уйьун эялсин. Фырланма заманы пярин арха тяряфинин шырнаьа зярбясинин гаршысыны алмаг цчцн пярдя хцсуси йарыг нязярдя тутулмушдур. Ишляк чархын пярляриня (чалова) су уълугдан 165 м/ саат сцрятля (чаловун ортасындан кечян чевряйя тохунан истигамятиндя) дахил олур. Суйун сярфи вя эцъц уълуьун ичярисиндя йерляшдирилиб онун чыхыш кясийи са- щясини дяйишдирян щярякятли ийня васитясиля тянзимлянир. Валын вязиййятиня эюря цфцги вя шагули Ч.т. олур. Ч.т.-ин конструксийасы уълугларын умцми сайындан, йяни шырнагларын сайындан асылыдыр. Цфцги турбинлярдя бир вя йа ики шырнаглы, шагули турбинлярдя ися 1–6 шырнаглы схемляр тятбиг едилир. Цфцги агрегатларда бир вя йа ики, шагули турбинлярдя ися бир, бязян дя ики ишляк чархы олан турбинлярдян истифадя олунур.

    Шагули щидравлик турбинин схеми: 1 – бору кямяри; 2 – уълуг; 3 – ишляк чарх; 4 –вал; 5 – ишляк пярляр

     

     

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
BRYÁNKA – ÇƏRMƏDİL NEKROPOLU
    ÇALOVLU TURBİN


    ÇAЛОВЛУ ТУРБИН, Пелтон турбини – ишляк чархынын цзяриндяки пярляри чалов шяклиндя олан щидравлик актив турбин. Ч.т.-и америкалы мцщяндис А.Пелтон кяшф етмиш, 1889 илдя патент алмышдыр. Ч.т. басгысы 400–600 м олан СЕС-лярдя тятбиг едилир. Пярлярин сайы 12-дян 40-адяк олур. Щяр бир пяр “бычаг”ла айрылмыш ики яйрихятли сятщ шяклиндя дцзялдилмишдир. Ишляк чарх еля йерляшдирилмялидир ки, “бычагларын” кяскиси шырнаьын оху иля уйьун эялсин. Фырланма заманы пярин арха тяряфинин шырнаьа зярбясинин гаршысыны алмаг цчцн пярдя хцсуси йарыг нязярдя тутулмушдур. Ишляк чархын пярляриня (чалова) су уълугдан 165 м/ саат сцрятля (чаловун ортасындан кечян чевряйя тохунан истигамятиндя) дахил олур. Суйун сярфи вя эцъц уълуьун ичярисиндя йерляшдирилиб онун чыхыш кясийи са- щясини дяйишдирян щярякятли ийня васитясиля тянзимлянир. Валын вязиййятиня эюря цфцги вя шагули Ч.т. олур. Ч.т.-ин конструксийасы уълугларын умцми сайындан, йяни шырнагларын сайындан асылыдыр. Цфцги турбинлярдя бир вя йа ики шырнаглы, шагули турбинлярдя ися 1–6 шырнаглы схемляр тятбиг едилир. Цфцги агрегатларда бир вя йа ики, шагули турбинлярдя ися бир, бязян дя ики ишляк чархы олан турбинлярдян истифадя олунур.

    Шагули щидравлик турбинин схеми: 1 – бору кямяри; 2 – уълуг; 3 – ишляк чарх; 4 –вал; 5 – ишляк пярляр

     

     

    ÇALOVLU TURBİN


    ÇAЛОВЛУ ТУРБИН, Пелтон турбини – ишляк чархынын цзяриндяки пярляри чалов шяклиндя олан щидравлик актив турбин. Ч.т.-и америкалы мцщяндис А.Пелтон кяшф етмиш, 1889 илдя патент алмышдыр. Ч.т. басгысы 400–600 м олан СЕС-лярдя тятбиг едилир. Пярлярин сайы 12-дян 40-адяк олур. Щяр бир пяр “бычаг”ла айрылмыш ики яйрихятли сятщ шяклиндя дцзялдилмишдир. Ишляк чарх еля йерляшдирилмялидир ки, “бычагларын” кяскиси шырнаьын оху иля уйьун эялсин. Фырланма заманы пярин арха тяряфинин шырнаьа зярбясинин гаршысыны алмаг цчцн пярдя хцсуси йарыг нязярдя тутулмушдур. Ишляк чархын пярляриня (чалова) су уълугдан 165 м/ саат сцрятля (чаловун ортасындан кечян чевряйя тохунан истигамятиндя) дахил олур. Суйун сярфи вя эцъц уълуьун ичярисиндя йерляшдирилиб онун чыхыш кясийи са- щясини дяйишдирян щярякятли ийня васитясиля тянзимлянир. Валын вязиййятиня эюря цфцги вя шагули Ч.т. олур. Ч.т.-ин конструксийасы уълугларын умцми сайындан, йяни шырнагларын сайындан асылыдыр. Цфцги турбинлярдя бир вя йа ики шырнаглы, шагули турбинлярдя ися 1–6 шырнаглы схемляр тятбиг едилир. Цфцги агрегатларда бир вя йа ики, шагули турбинлярдя ися бир, бязян дя ики ишляк чархы олан турбинлярдян истифадя олунур.

    Шагули щидравлик турбинин схеми: 1 – бору кямяри; 2 – уълуг; 3 – ишляк чарх; 4 –вал; 5 – ишляк пярляр