Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
VI CİLD (ÇİNÁB, Çenab - DƏMİRÇİYEVA)
    ÇOXAYAQLILAR

    ЧОХАЙАГЛЫЛАР (Мйриапода) – трахейтяняффцслц буьумайаглылар синифцстц. Бядяни йыьъам башдан вя щярякятли ятрафлары олан чохлу сайда гисмян охшар сегментлярдян ибарятдир. Башында 2 антена вя аьыз чыхынтылары (2 вя йа 3 ъцт) йерляшир; бязи нювлярин бир-бириндян аралы бир нечя эюзъцкдян ибарят ики йан эюзц вя ъцт кимйяви щисс органлары вар. Синир системи удлагцстц синир дцйцнц вя узун гарын синир зянъириндян ибарятдир. Ифразат органлары малпиэи дамарлары вя максилйар нефридилярдир. Ган-дамар системи ачыгдыр; бядянин бел щиссяси бойунъа йерляшян цряйи (щяр сегментдя бир ъцт клапанлы эириш дяликляри вар) бору шяклиндядир. Айрыъинсиййятлидирляр, майаланма сперматофорлар васитясиля баш верир. Дцн- йада эениш йайылмышлар (ясасян, рцтубятли йерлярдя). Мешядя тюкцлмцш йарпагларын арасында, йахуд торпагда эизли йашайырлар. Ъцъцлярдян фяргли олараг Ч.-ын рцтубятя даща чох ещтийаълары олдуьундан, ясасян, эеъяляр фяаллашырлар.


    Ч. 4 синфя бюлц нцр (тягр. 13 000 нюв): додагайаглылар (о ъцмлядян сцмукъяляр, эеофилляр, сколопендрляр, милчякгапанлар), симфилляр, икигошаайаглылар (мяс., фырчагуйруглар, зирещли чохайаглылар, чохчыхынтылылар вя гырхайаглар дястяляри), пауроподлар. Синифляр арасында гощумлуг ялагяляри там айдын дейил.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
ÇİNÁB, Çenab – DƏMİRÇİYEVA
    ÇOXAYAQLILAR

    ЧОХАЙАГЛЫЛАР (Мйриапода) – трахейтяняффцслц буьумайаглылар синифцстц. Бядяни йыьъам башдан вя щярякятли ятрафлары олан чохлу сайда гисмян охшар сегментлярдян ибарятдир. Башында 2 антена вя аьыз чыхынтылары (2 вя йа 3 ъцт) йерляшир; бязи нювлярин бир-бириндян аралы бир нечя эюзъцкдян ибарят ики йан эюзц вя ъцт кимйяви щисс органлары вар. Синир системи удлагцстц синир дцйцнц вя узун гарын синир зянъириндян ибарятдир. Ифразат органлары малпиэи дамарлары вя максилйар нефридилярдир. Ган-дамар системи ачыгдыр; бядянин бел щиссяси бойунъа йерляшян цряйи (щяр сегментдя бир ъцт клапанлы эириш дяликляри вар) бору шяклиндядир. Айрыъинсиййятлидирляр, майаланма сперматофорлар васитясиля баш верир. Дцн- йада эениш йайылмышлар (ясасян, рцтубятли йерлярдя). Мешядя тюкцлмцш йарпагларын арасында, йахуд торпагда эизли йашайырлар. Ъцъцлярдян фяргли олараг Ч.-ын рцтубятя даща чох ещтийаълары олдуьундан, ясасян, эеъяляр фяаллашырлар.


    Ч. 4 синфя бюлц нцр (тягр. 13 000 нюв): додагайаглылар (о ъцмлядян сцмукъяляр, эеофилляр, сколопендрляр, милчякгапанлар), симфилляр, икигошаайаглылар (мяс., фырчагуйруглар, зирещли чохайаглылар, чохчыхынтылылар вя гырхайаглар дястяляри), пауроподлар. Синифляр арасында гощумлуг ялагяляри там айдын дейил.

    ÇOXAYAQLILAR

    ЧОХАЙАГЛЫЛАР (Мйриапода) – трахейтяняффцслц буьумайаглылар синифцстц. Бядяни йыьъам башдан вя щярякятли ятрафлары олан чохлу сайда гисмян охшар сегментлярдян ибарятдир. Башында 2 антена вя аьыз чыхынтылары (2 вя йа 3 ъцт) йерляшир; бязи нювлярин бир-бириндян аралы бир нечя эюзъцкдян ибарят ики йан эюзц вя ъцт кимйяви щисс органлары вар. Синир системи удлагцстц синир дцйцнц вя узун гарын синир зянъириндян ибарятдир. Ифразат органлары малпиэи дамарлары вя максилйар нефридилярдир. Ган-дамар системи ачыгдыр; бядянин бел щиссяси бойунъа йерляшян цряйи (щяр сегментдя бир ъцт клапанлы эириш дяликляри вар) бору шяклиндядир. Айрыъинсиййятлидирляр, майаланма сперматофорлар васитясиля баш верир. Дцн- йада эениш йайылмышлар (ясасян, рцтубятли йерлярдя). Мешядя тюкцлмцш йарпагларын арасында, йахуд торпагда эизли йашайырлар. Ъцъцлярдян фяргли олараг Ч.-ын рцтубятя даща чох ещтийаълары олдуьундан, ясасян, эеъяляр фяаллашырлар.


    Ч. 4 синфя бюлц нцр (тягр. 13 000 нюв): додагайаглылар (о ъцмлядян сцмукъяляр, эеофилляр, сколопендрляр, милчякгапанлар), симфилляр, икигошаайаглылар (мяс., фырчагуйруглар, зирещли чохайаглылар, чохчыхынтылылар вя гырхайаглар дястяляри), пауроподлар. Синифляр арасында гощумлуг ялагяляри там айдын дейил.