Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
V CİLD (BRYÁNKA - ÇƏRMƏDİL NEKROPOLU)
    ÇAPLIGİN BƏRABƏRSİZLİYİ


    ЧАПЛЫЭИН БЯРАБЯРСИЗЛИЙИ – ян мцщцм диференсиал бярабярсизликлярдян бири. Яэяр й′(х)=ф (х,й) тянлийи вя у(х), υ(х) функсийалары
    у′(х)–ф (х, у)>0, υ′(х)– ф(х, υ)<0 (х0 ≤ х ≤ х1) бярабярсизликлярини юдяйирлярся вя у(х0)=υ(х0)=й0 оларса, онда й′(х)=ф(х,й) диференсиал тянлийинин (х0, й0) нюгтясиндян кечян й(х) щялли у(х) вя υ(х) функсийалары арасында гиймят алыр, йяни у(х)>й(х)>υ(х), (х0<х≤ х1). Бу теорем (бурада ян садя щал цчцн ифадя едилмишдир) С.А. Чаплыэин тяряфиндян исбат едилмиш вя диференсиал тянликлярин тягриби интегралланмасы цсулунун ясасына дахил едилмишдир (бах Чаплыэин цсулу). Чаплыэин й (н)–ф (х, й, й′, …, й (н–1))=0 тянлийи цчцн аналожи теореми исбат етмиш вя ону хцсуси тюрямяли тянликляр цзря инкишаф етдирмишдир.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
BRYÁNKA – ÇƏRMƏDİL NEKROPOLU
    ÇAPLIGİN BƏRABƏRSİZLİYİ


    ЧАПЛЫЭИН БЯРАБЯРСИЗЛИЙИ – ян мцщцм диференсиал бярабярсизликлярдян бири. Яэяр й′(х)=ф (х,й) тянлийи вя у(х), υ(х) функсийалары
    у′(х)–ф (х, у)>0, υ′(х)– ф(х, υ)<0 (х0 ≤ х ≤ х1) бярабярсизликлярини юдяйирлярся вя у(х0)=υ(х0)=й0 оларса, онда й′(х)=ф(х,й) диференсиал тянлийинин (х0, й0) нюгтясиндян кечян й(х) щялли у(х) вя υ(х) функсийалары арасында гиймят алыр, йяни у(х)>й(х)>υ(х), (х0<х≤ х1). Бу теорем (бурада ян садя щал цчцн ифадя едилмишдир) С.А. Чаплыэин тяряфиндян исбат едилмиш вя диференсиал тянликлярин тягриби интегралланмасы цсулунун ясасына дахил едилмишдир (бах Чаплыэин цсулу). Чаплыэин й (н)–ф (х, й, й′, …, й (н–1))=0 тянлийи цчцн аналожи теореми исбат етмиш вя ону хцсуси тюрямяли тянликляр цзря инкишаф етдирмишдир.

    ÇAPLIGİN BƏRABƏRSİZLİYİ


    ЧАПЛЫЭИН БЯРАБЯРСИЗЛИЙИ – ян мцщцм диференсиал бярабярсизликлярдян бири. Яэяр й′(х)=ф (х,й) тянлийи вя у(х), υ(х) функсийалары
    у′(х)–ф (х, у)>0, υ′(х)– ф(х, υ)<0 (х0 ≤ х ≤ х1) бярабярсизликлярини юдяйирлярся вя у(х0)=υ(х0)=й0 оларса, онда й′(х)=ф(х,й) диференсиал тянлийинин (х0, й0) нюгтясиндян кечян й(х) щялли у(х) вя υ(х) функсийалары арасында гиймят алыр, йяни у(х)>й(х)>υ(х), (х0<х≤ х1). Бу теорем (бурада ян садя щал цчцн ифадя едилмишдир) С.А. Чаплыэин тяряфиндян исбат едилмиш вя диференсиал тянликлярин тягриби интегралланмасы цсулунун ясасына дахил едилмишдир (бах Чаплыэин цсулу). Чаплыэин й (н)–ф (х, й, й′, …, й (н–1))=0 тянлийи цчцн аналожи теореми исбат етмиш вя ону хцсуси тюрямяли тянликляр цзря инкишаф етдирмишдир.