ÇUKÓT DӘNİZİ – Şimal Buzlu okeanı­nın Asiya və Şimali Amerika sahillərində kənar dənizi. Çukot y-­a-­nın (RF) şm., Al­yaskanın (ABŞ) şm.­-q. sahilləri arasındadır. Q.­-də Lonq boğazı vasitəsilə Şərqi Sibir dənizinə, c.­-da Berinq boğazı vasitəsilə Be­rinq dənizinə birləşir. Sah. 595 min km², suyunun həcmi 45,4 min km³, orta dərinliyi 77 m, maks. dərinliyi 1256 m­-dir. Әn iri körfəzləri Kotsebu, Kolyuçi, ən böyük adası Vrangeldir. Ç.d.-­nə Amquema, Kobuk, Noatak çayları tökülür. Sahil xətti zəif par­çalanmışdır. Ç.d. şelfdə yerləşir. Dibi, əsa­ sən, lil, qum və çınqılla örtülüdür. Arktika iqliminə malikdir. 70 gün (noyabrın ortala­rından başlayaraq) qütb gecəsi, 86 gün (ma­yın ortalarından etibarən) qütb gündüzü hökm sürür. Qışda şm. istiqamətli, yayda dənizin c. hissəsində c. istiqamətli, şm. his­səsində zəif dəyişkən istiqamətli küləklər üstünlük təşkil edir. Havanın orta temp­ru fevralda –21­dən –27°C­yədək (minimum
–47°C), iyulda 2,5–5,5°C­dir. Oktyabr–no­yabrdan may–iyunadək buzla örtülü olur. Suyun temp­-ru qışda –1,6­dan –1,8°C­ yədək, yayda 4–12°C­dir. Səth sularının duzluluğu 30–32‰­dir (sahillərdə 24–27‰). Yarımsutkalıq qabarmaların hünd. 0,9 m-­ə, şişmə-­qovmanın hünd. 3 m-­ə (Bar­ rou burnu) çatır. Heyvanları: balina, suiti, nerpa, morj, ağ ayı. Balıqlardan xarius, navaqa, çılpaqca, treska və s. var. Yayda sahillərdə və adalarda çoxlu quş (ördək, qaz və s.) olur. Ç.d. Şimal dəniz yolu sisteminə daxildir. Ç.d.­-nin ruslar tərəfindən tədqiqinə 17 əsrdən başlanmışdır. 1648 ildə S.İ. Dejn­yov Çukot y­-a­-nın sahili boyunca Berinq də­nizinə üzərək Asiya ilə Amerika arasında boğaz olduğunu sübut etmişdir. Ç.d.­nin öyrənilməsində V.İ. Berinq, A.İ.Çirikov, O.Y. Kotsebu və b.­-nın ekspedisiyalarının mühüm əhəmiyyəti olmuşdur. 1935 ildə “Krasin” buzqıran gəmisi Ç.d.­-ndə okeano­qrafiya tədqiqatları aparmışdır.

 Чукот дянизи.