ÇUKÓT MUXTAR MAHALI – RF-nin ucqar şm.-ş.-ində yerləşir. 1930 ildə təşkil edilmişdir. Әrazisi Çukot y-a-nı, ona bitişik materik hissəsini və yaxınlıqdakı adaları (Vrangel, Ayon, Ratmanov və s.) tutur. Şərqi Sibir, Çukot və Berinq dənizləri ilə əha tələnir. Uzaq Şərq federal dairəsinə daxildir. Sah. 721,5 min km2. Әh. 51 min (2012). 6 rayonu, 3 şəhəri, 15 ştq. var. Mərkəzi Anadır ş.-dir.
Чукот Мухтар Мащалы. Ануй силсиляси.
Təbiət. Səthi, əsasən, yayla (Anadır yastıdağlığı və Çukot yaylası, Koryak, Kolıma yaylaları və Yukagir yastıdağlığının bir hissəsi) və silsilələrdən (Oloy, Anuy və s.) ibarətdir. Mahalın ən hündür nöqtəsi Çukot yaylasındakı İsxodnaya d.-dır (1843 m). Dənizlərin sahilboyunda ovalıqlar (Vankarem, Anadır və s.) var. Şərqi Sibir və Çukot dənizləri sahilləri zəif parçalanmışdır; iri körfəzləri Çaun və Kolyuçin qubalarıdır. Ş. sahili Berinq dənizinin körfəzləri (Lavrenti, Meçiqmen, Xaç, Anadır və s.) və buxtaları (Provideniya, Qlubokaya və s.) ilə parçalanmışdır. Mahalı əhatə edən dənizlər ilin çox hissəsi buzla örtülü olur. Qalay və civə filizləri, daş kömür, qonur kömür, qaz və s. yataqları var. İqlimi sərt, sahilboyunda soyuq, dəniz tipli, daxili r-nlarda kəskin kontinentaldır. Qış 10 ayadək davam edir; güclü küləklər əsir. Orta tempr yanvarda –15dən –39°C -yədək (minimum –55°C-yə qədər). Yay qısa, sərin (iyulda 5–14°C) və
yağışlıdır (illik yağıntı 200–500 mm). Hər yerdə çoxillik donuşluq yayılmışdır. Çayları Şimal Buzlu okeanı və Sakit okean hövzələrinə aiddir. İri çayları: Anadır (Mayn, Belaya, Tanyurer qolları ilə), Velikaya, Amquema, Omolon, Böyük və Kiçik Anyuy. Göllər (Krasnoye, Elqıqıtqın) var. Әrazisi meşə tundra, tundra və Arktika səhraları zonasındadır. Mahalın çox hissəsini dağ-tundra torpaqları tutur. Bitki örtüyü, əsasən, tundra tiplidir. Meşələr (qaraşam, tozağacı və s.) var. Heyvanları: tundra tülküsü, canavar, sincab, qonur və ağ ayı, şimal maralı, qar qoyunu və s. Çoxlu quş (sahil ra yonlarında “quş bazarları” olur), cücülər (ağcaqanad və s.), dənizlərdə balıq və dəniz heyvanları (morj, nerpa, boz balina və s.) var. Mahal ərazisində Vrangel Adası Dövlət Təbiət Qoruğu yerləşir.
Чукот Мухтар Мащалы. Елгыгытгын эюлц.
Тясяррцфат. Мядянчыхарма сянайеси (гызыл, галай, волфрам, ъивя, даш вя гонур кюмцр) вя тикинти материалларынын истещсалы инкишаф етмишдир. Анадыр, Певек, Билибино шящярляри, Иултин, Беринговски штг.-ляри ясас сянайе мяркязляридир. Билибино АИЕС, Чаун вя Анадыр ИЕС-ляри, Беринговски вя Егвекинот СЕС-ляри, Шмидт бурнунда “Севернойе сийанийе” цзян електрик стансийасы вар.
Маралчылыг, балыгчылыг, хязлик вя дяниз щейваны ову, сцдлцк щейвандарлыг, гушчулуг, донузчулуг, гяфяс щейвандарлыьы вя парник-оранжерейа тясяррцфаты инкишаф етмишдир. Тярявяз беъярилир.
Певек, Провиденийа, Анадыр, Егвекинот вя Беринговски портлары вар. Анадыр, Великайа, Бюйцк вя Кичик Анйуй чайлары эямичилийя йарарлыдыр.
