АБХÁЗ-АДЫЭЕ ХАЛГЛАРЫ – Шимали Гафгазда йашайан вя мяншяъя гощум олан халгларын – абхазлар, адыэеляр, кабардалылар вя чяркязлярин цмуми ады. Абхаз-адыэе дилляриндя данышырлар. Гядимдян Шимали Гафгазын ъ.-г.-индя, Кубанда вя Гара дяниз сащилляриндя йашамышлар. А.-а. х.-нын етноэенезиндя скифляр, сарматлар, аланлар вя б. иштирак етмишляр. Кубанятрафы тайфалар антик мцяллифлярин ясярляриндя меотлар ады иля гейд олунмушлар. Тягр. 5–10 ясрлярдя абхаз-адыэе тайфалары иттифагына зихляр башчылыг етдийиндян, бу ад иля танынмышлар. Сонрадан щям Кубан, щям дя Гара дяниз сащилляриндя йашайанлара зих вя керкет ады шамил едилмишдир. Шярг (хцсусиля яряб вя фарс) мянбяляриндя кашаклар, кешекляр, монгол истиласы (13 яср) дюврцндя ися чяркязляр адланмышлар. 13–14 ясрлярдя бу тайфаларын бир щиссяси Терек чайы щювзясиня доьру ирялиляйяряк, бурада аланларын галыглары иля гарышмыш вя нятиъядя Кабарда халгы формалашмышдыр. Диэяр тайфалар ися адыэеляр кими тяшяккцл тапмышлар. Гафгаз мцщарибясинин (1817–64) сона чатмасы иля онларын бир гисми кцтляви шякилдя Османлы империйасы яразисиня, гярби адыэе тайфаларынын нясилляриндян олан адыэеляр ися 19 ясрин 30–40-ъы илляриндя Кубана кючцрцлмцшляр.
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2007 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2009 |
| ISBN: | 978-9952-441-02-4 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2010 |
| ISBN: | 978-9952-441-05-5 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2011 |
| ISBN: | 978-9952-441-07-9 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2012 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2013 |
| ISBN: | 978-9952-441-03-1 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2014 |
| ISBN: | 978-9952-441-10-9 |
| Səhifələrin sayı: | 592 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili | 2015 |
| ISBN: | 978-9952-441-11-6 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
АБХÁЗ-АДЫЭЕ ХАЛГЛАРЫ – Шимали Гафгазда йашайан вя мяншяъя гощум олан халгларын – абхазлар, адыэеляр, кабардалылар вя чяркязлярин цмуми ады. Абхаз-адыэе дилляриндя данышырлар. Гядимдян Шимали Гафгазын ъ.-г.-индя, Кубанда вя Гара дяниз сащилляриндя йашамышлар. А.-а. х.-нын етноэенезиндя скифляр, сарматлар, аланлар вя б. иштирак етмишляр. Кубанятрафы тайфалар антик мцяллифлярин ясярляриндя меотлар ады иля гейд олунмушлар. Тягр. 5–10 ясрлярдя абхаз-адыэе тайфалары иттифагына зихляр башчылыг етдийиндян, бу ад иля танынмышлар. Сонрадан щям Кубан, щям дя Гара дяниз сащилляриндя йашайанлара зих вя керкет ады шамил едилмишдир. Шярг (хцсусиля яряб вя фарс) мянбяляриндя кашаклар, кешекляр, монгол истиласы (13 яср) дюврцндя ися чяркязляр адланмышлар. 13–14 ясрлярдя бу тайфаларын бир щиссяси Терек чайы щювзясиня доьру ирялиляйяряк, бурада аланларын галыглары иля гарышмыш вя нятиъядя Кабарда халгы формалашмышдыр. Диэяр тайфалар ися адыэеляр кими тяшяккцл тапмышлар. Гафгаз мцщарибясинин (1817–64) сона чатмасы иля онларын бир гисми кцтляви шякилдя Османлы империйасы яразисиня, гярби адыэе тайфаларынын нясилляриндян олан адыэеляр ися 19 ясрин 30–40-ъы илляриндя Кубана кючцрцлмцшляр.
АБХÁЗ-АДЫЭЕ ХАЛГЛАРЫ – Шимали Гафгазда йашайан вя мяншяъя гощум олан халгларын – абхазлар, адыэеляр, кабардалылар вя чяркязлярин цмуми ады. Абхаз-адыэе дилляриндя данышырлар. Гядимдян Шимали Гафгазын ъ.-г.-индя, Кубанда вя Гара дяниз сащилляриндя йашамышлар. А.-а. х.-нын етноэенезиндя скифляр, сарматлар, аланлар вя б. иштирак етмишляр. Кубанятрафы тайфалар антик мцяллифлярин ясярляриндя меотлар ады иля гейд олунмушлар. Тягр. 5–10 ясрлярдя абхаз-адыэе тайфалары иттифагына зихляр башчылыг етдийиндян, бу ад иля танынмышлар. Сонрадан щям Кубан, щям дя Гара дяниз сащилляриндя йашайанлара зих вя керкет ады шамил едилмишдир. Шярг (хцсусиля яряб вя фарс) мянбяляриндя кашаклар, кешекляр, монгол истиласы (13 яср) дюврцндя ися чяркязляр адланмышлар. 13–14 ясрлярдя бу тайфаларын бир щиссяси Терек чайы щювзясиня доьру ирялиляйяряк, бурада аланларын галыглары иля гарышмыш вя нятиъядя Кабарда халгы формалашмышдыр. Диэяр тайфалар ися адыэеляр кими тяшяккцл тапмышлар. Гафгаз мцщарибясинин (1817–64) сона чатмасы иля онларын бир гисми кцтляви шякилдя Османлы империйасы яразисиня, гярби адыэе тайфаларынын нясилляриндян олан адыэеляр ися 19 ясрин 30–40-ъы илляриндя Кубана кючцрцлмцшляр.
