Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
VI CİLD (ÇİNÁB, Çenab - DƏMİRÇİYEVA)
    ÇUVAŞ DİLİ

    ЧУВАШ ДИЛИ – чувашларын дили. Тцрк дилляринин булгар групуна дахилдир. Чувашийа, Башгырдыстан вя Татарыстанда, Самара, Улйановск, Саратов, Пенза вилайятляриндя, Урал вя Сибирдя йайылмышдыр. Бу дилдя данышанларын цмуми сайы 1 млн. 152 мин 404 няфярдир (2010). Ч. д.-ни булгар дилинин давамы щесаб едирляр. Гощум диллярин (хязяр, татар, башгырд вя с.), еляъя дя фин-угор (ясасян, мари) дилляринин тясири алтында ъидди дяйишиклийя уьрамышдыр. 2 диалекти (ашаьы, йухары) вар. Диалектляр арасында фярг аздыр. Ядяби дил ашаьы диалект ясасында формалашмышдыр. Илтисаги дилдир. Фонетик вя грамматик гурулушъа диэяр тцрк дилляриндян фярглянир. Лексикасында гядим тцрк, щямчинин яряб, монгол, рус вя фин-угор дилляриндян алынма сюзляр чохдур. Ч.д.-ндя чап олунмуш илк грамматика вя тяръцмя китаблары 18 ясрдя мейдана эялмиш, лакин рус ялифбасы ясасында щазырланмыш йазы системи эениш йайылмышдыр. 1871–72 иллярдя чуваш йазычысы И.Й.Йаковлев чуваш йазысынын инкишафында бюйцк рол ойнамыш рус графикасы ясасында йени чуваш ялифбасыны йаратмышдыр. Буэцнкц чуваш ялифбасы Йаковлевин щазырладыьы ялифбанын бир гядяр дяйишдирилмиш формасыдыр, 34 щярф, ики кюмякчи ишарядян ибарятдир.


    Яд.: З е й н а л о в Ф.Р. Тцрколоэийанын ясаслары. Б., 1981;
    Языки народов СССР. Т. 2. М., 1966; Е г о р о в В.Г. Современный чувашский литера­турный язык. Ч. 1. Чебоксары, 1971; П е т р о в Н.П. Чувашский язык в советскую эпоху. Че­боксары, 1980.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
ÇİNÁB, Çenab – DƏMİRÇİYEVA
    ÇUVAŞ DİLİ

    ЧУВАШ ДИЛИ – чувашларын дили. Тцрк дилляринин булгар групуна дахилдир. Чувашийа, Башгырдыстан вя Татарыстанда, Самара, Улйановск, Саратов, Пенза вилайятляриндя, Урал вя Сибирдя йайылмышдыр. Бу дилдя данышанларын цмуми сайы 1 млн. 152 мин 404 няфярдир (2010). Ч. д.-ни булгар дилинин давамы щесаб едирляр. Гощум диллярин (хязяр, татар, башгырд вя с.), еляъя дя фин-угор (ясасян, мари) дилляринин тясири алтында ъидди дяйишиклийя уьрамышдыр. 2 диалекти (ашаьы, йухары) вар. Диалектляр арасында фярг аздыр. Ядяби дил ашаьы диалект ясасында формалашмышдыр. Илтисаги дилдир. Фонетик вя грамматик гурулушъа диэяр тцрк дилляриндян фярглянир. Лексикасында гядим тцрк, щямчинин яряб, монгол, рус вя фин-угор дилляриндян алынма сюзляр чохдур. Ч.д.-ндя чап олунмуш илк грамматика вя тяръцмя китаблары 18 ясрдя мейдана эялмиш, лакин рус ялифбасы ясасында щазырланмыш йазы системи эениш йайылмышдыр. 1871–72 иллярдя чуваш йазычысы И.Й.Йаковлев чуваш йазысынын инкишафында бюйцк рол ойнамыш рус графикасы ясасында йени чуваш ялифбасыны йаратмышдыр. Буэцнкц чуваш ялифбасы Йаковлевин щазырладыьы ялифбанын бир гядяр дяйишдирилмиш формасыдыр, 34 щярф, ики кюмякчи ишарядян ибарятдир.


    Яд.: З е й н а л о в Ф.Р. Тцрколоэийанын ясаслары. Б., 1981;
    Языки народов СССР. Т. 2. М., 1966; Е г о р о в В.Г. Современный чувашский литера­турный язык. Ч. 1. Чебоксары, 1971; П е т р о в Н.П. Чувашский язык в советскую эпоху. Че­боксары, 1980.

    ÇUVAŞ DİLİ

    ЧУВАШ ДИЛИ – чувашларын дили. Тцрк дилляринин булгар групуна дахилдир. Чувашийа, Башгырдыстан вя Татарыстанда, Самара, Улйановск, Саратов, Пенза вилайятляриндя, Урал вя Сибирдя йайылмышдыр. Бу дилдя данышанларын цмуми сайы 1 млн. 152 мин 404 няфярдир (2010). Ч. д.-ни булгар дилинин давамы щесаб едирляр. Гощум диллярин (хязяр, татар, башгырд вя с.), еляъя дя фин-угор (ясасян, мари) дилляринин тясири алтында ъидди дяйишиклийя уьрамышдыр. 2 диалекти (ашаьы, йухары) вар. Диалектляр арасында фярг аздыр. Ядяби дил ашаьы диалект ясасында формалашмышдыр. Илтисаги дилдир. Фонетик вя грамматик гурулушъа диэяр тцрк дилляриндян фярглянир. Лексикасында гядим тцрк, щямчинин яряб, монгол, рус вя фин-угор дилляриндян алынма сюзляр чохдур. Ч.д.-ндя чап олунмуш илк грамматика вя тяръцмя китаблары 18 ясрдя мейдана эялмиш, лакин рус ялифбасы ясасында щазырланмыш йазы системи эениш йайылмышдыр. 1871–72 иллярдя чуваш йазычысы И.Й.Йаковлев чуваш йазысынын инкишафында бюйцк рол ойнамыш рус графикасы ясасында йени чуваш ялифбасыны йаратмышдыр. Буэцнкц чуваш ялифбасы Йаковлевин щазырладыьы ялифбанын бир гядяр дяйишдирилмиш формасыдыр, 34 щярф, ики кюмякчи ишарядян ибарятдир.


    Яд.: З е й н а л о в Ф.Р. Тцрколоэийанын ясаслары. Б., 1981;
    Языки народов СССР. Т. 2. М., 1966; Е г о р о в В.Г. Современный чувашский литера­турный язык. Ч. 1. Чебоксары, 1971; П е т р о в Н.П. Чувашский язык в советскую эпоху. Че­боксары, 1980.