Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
VI CİLD (ÇİNÁB, Çenab - DƏMİRÇİYEVA)
    DAĞ-ÇƏMƏN ÇİMLİ TORPAQLAR

    ДАЬ-ЧЯМЯН ЧИМЛИ ТОРПАГЛАР – йцксяк даьлыг зонанын типик торпаг нювц. Бюйцк Гафгаз, Кичик Гафгаз вя Талыш даьларынын субалп гуршаьынын эениш яразилярини тутур; дяниз сявиййясиндян 1800–2000 м щцндцрлцкдя йерляшир; кюк системи йахшы инкишаф етмиш мцхтялиф дянли биткиляр нарын чим гатынын инкишафына сябяб олур; бу, Д.-ч.ч.т.-ын морфоложи гурулушунун характерик хцсусиййятляриндяндир; бу торпагларын эенетик гатлары айдын тябягяляшмиш йуха профиллидир; айдын ифадя олунан иллцвиал гатын олмамасы морфолоэийайа хас олан цмуми хцсусиййятдир. Торпаг профили хейли чынгыллыдыр. Тяркибиндя чохлу цзви маддя, 8–16% щумус вардыр. Профил бойунъа ашаьыйа доьру эетдикъя щумусун мигдары кяскин азалыр. Азотун мигдары да йцксякдир. Торпаг мцщитинин реаксийасы турш вя зяиф туршдур (Пщ=4,9–5,6). Д.-ч.ч.т., ясасян, карбонатлардан йуйулмушдур. Гранулометрик тяркиби чынгыллы, орта-йцнэцл эиллиъялидир, лил щиссяъикляри аздыр. Йай отлаглары вя бичянякляр цчцн истифадя олунур; йем тясяррцфатынын ясас торпаг фондуна дахилдир; мцяййян гядяр гида елементляриня маликдир; йцксяк бонитетли торпаглар групуна аиддир.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
ÇİNÁB, Çenab – DƏMİRÇİYEVA
    DAĞ-ÇƏMƏN ÇİMLİ TORPAQLAR

    ДАЬ-ЧЯМЯН ЧИМЛИ ТОРПАГЛАР – йцксяк даьлыг зонанын типик торпаг нювц. Бюйцк Гафгаз, Кичик Гафгаз вя Талыш даьларынын субалп гуршаьынын эениш яразилярини тутур; дяниз сявиййясиндян 1800–2000 м щцндцрлцкдя йерляшир; кюк системи йахшы инкишаф етмиш мцхтялиф дянли биткиляр нарын чим гатынын инкишафына сябяб олур; бу, Д.-ч.ч.т.-ын морфоложи гурулушунун характерик хцсусиййятляриндяндир; бу торпагларын эенетик гатлары айдын тябягяляшмиш йуха профиллидир; айдын ифадя олунан иллцвиал гатын олмамасы морфолоэийайа хас олан цмуми хцсусиййятдир. Торпаг профили хейли чынгыллыдыр. Тяркибиндя чохлу цзви маддя, 8–16% щумус вардыр. Профил бойунъа ашаьыйа доьру эетдикъя щумусун мигдары кяскин азалыр. Азотун мигдары да йцксякдир. Торпаг мцщитинин реаксийасы турш вя зяиф туршдур (Пщ=4,9–5,6). Д.-ч.ч.т., ясасян, карбонатлардан йуйулмушдур. Гранулометрик тяркиби чынгыллы, орта-йцнэцл эиллиъялидир, лил щиссяъикляри аздыр. Йай отлаглары вя бичянякляр цчцн истифадя олунур; йем тясяррцфатынын ясас торпаг фондуна дахилдир; мцяййян гядяр гида елементляриня маликдир; йцксяк бонитетли торпаглар групуна аиддир.

    DAĞ-ÇƏMƏN ÇİMLİ TORPAQLAR

    ДАЬ-ЧЯМЯН ЧИМЛИ ТОРПАГЛАР – йцксяк даьлыг зонанын типик торпаг нювц. Бюйцк Гафгаз, Кичик Гафгаз вя Талыш даьларынын субалп гуршаьынын эениш яразилярини тутур; дяниз сявиййясиндян 1800–2000 м щцндцрлцкдя йерляшир; кюк системи йахшы инкишаф етмиш мцхтялиф дянли биткиляр нарын чим гатынын инкишафына сябяб олур; бу, Д.-ч.ч.т.-ын морфоложи гурулушунун характерик хцсусиййятляриндяндир; бу торпагларын эенетик гатлары айдын тябягяляшмиш йуха профиллидир; айдын ифадя олунан иллцвиал гатын олмамасы морфолоэийайа хас олан цмуми хцсусиййятдир. Торпаг профили хейли чынгыллыдыр. Тяркибиндя чохлу цзви маддя, 8–16% щумус вардыр. Профил бойунъа ашаьыйа доьру эетдикъя щумусун мигдары кяскин азалыр. Азотун мигдары да йцксякдир. Торпаг мцщитинин реаксийасы турш вя зяиф туршдур (Пщ=4,9–5,6). Д.-ч.ч.т., ясасян, карбонатлардан йуйулмушдур. Гранулометрик тяркиби чынгыллы, орта-йцнэцл эиллиъялидир, лил щиссяъикляри аздыр. Йай отлаглары вя бичянякляр цчцн истифадя олунур; йем тясяррцфатынын ясас торпаг фондуна дахилдир; мцяййян гядяр гида елементляриня маликдир; йцксяк бонитетли торпаглар групуна аиддир.