Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
VI CİLD (ÇİNÁB, Çenab - DƏMİRÇİYEVA)
    DALĞA FUNKSİYASI

    ДАЛЬА ФУНКСИЙАСЫ (ещтималын амплитуду) – квант системинин щалыны тясвир едян функсийа; комплекс гиймятляр алыр. Д.ф. модулунун квадраты онун аргументи олан физики кямиййятин верилян квант щалында мцяййян гиймятя малик олмасы ещтималына бярабярдир. Нюгтяви зярряъик щалында Д.ф. чох вахт заман вя координатларын функсийасы кими тясяввцр едилир: онун модулунун квадраты верилян заман анында фязанын верилян нюгтяси ятрафында зярряъийи мцшащидя етмяк ещтималы демякдир. Д.ф. сярбяст щярякят едян мцяййян импулслу вя енержили зярряъийя вя потенсиал сащядя щярякят едян зярряъийя (мяс., атом нцвясинин електрик сащясиндя щярякят едян електрона) гаршы гойулан де Бройл дальаларына аид тясяввцрля баьлыдыр. Д.ф. мцяййян заман анында верилярся, системин щалынын сонракы инкишафы дальа тянлийи шяклиндя олан (“дальа функсийасы” термини тарихи олараг бурадан йаранмышдыр) Шрюдинэер тянлийи иля тяйин олунур.

    Импулс тясяввцрцндя Д.ф. мцяййян гиймятли импулса малик зярряъийин щалынын тапылмасы ещтималыны тяйин едир.

    Чохсайлы зярряъикляр системинин Д.ф. там спинли истянилян зярряъикляр (бозонлар) ъцтцнцн йеринин дяйишмясиня нязярян симметрик, йарымтам спинли зярряъикляр (фермионлар; бах Паули принсипи) ъцтц цчцн ися антисимметрикдир.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
ÇİNÁB, Çenab – DƏMİRÇİYEVA
    DALĞA FUNKSİYASI

    ДАЛЬА ФУНКСИЙАСЫ (ещтималын амплитуду) – квант системинин щалыны тясвир едян функсийа; комплекс гиймятляр алыр. Д.ф. модулунун квадраты онун аргументи олан физики кямиййятин верилян квант щалында мцяййян гиймятя малик олмасы ещтималына бярабярдир. Нюгтяви зярряъик щалында Д.ф. чох вахт заман вя координатларын функсийасы кими тясяввцр едилир: онун модулунун квадраты верилян заман анында фязанын верилян нюгтяси ятрафында зярряъийи мцшащидя етмяк ещтималы демякдир. Д.ф. сярбяст щярякят едян мцяййян импулслу вя енержили зярряъийя вя потенсиал сащядя щярякят едян зярряъийя (мяс., атом нцвясинин електрик сащясиндя щярякят едян електрона) гаршы гойулан де Бройл дальаларына аид тясяввцрля баьлыдыр. Д.ф. мцяййян заман анында верилярся, системин щалынын сонракы инкишафы дальа тянлийи шяклиндя олан (“дальа функсийасы” термини тарихи олараг бурадан йаранмышдыр) Шрюдинэер тянлийи иля тяйин олунур.

    Импулс тясяввцрцндя Д.ф. мцяййян гиймятли импулса малик зярряъийин щалынын тапылмасы ещтималыны тяйин едир.

    Чохсайлы зярряъикляр системинин Д.ф. там спинли истянилян зярряъикляр (бозонлар) ъцтцнцн йеринин дяйишмясиня нязярян симметрик, йарымтам спинли зярряъикляр (фермионлар; бах Паули принсипи) ъцтц цчцн ися антисимметрикдир.

    DALĞA FUNKSİYASI

    ДАЛЬА ФУНКСИЙАСЫ (ещтималын амплитуду) – квант системинин щалыны тясвир едян функсийа; комплекс гиймятляр алыр. Д.ф. модулунун квадраты онун аргументи олан физики кямиййятин верилян квант щалында мцяййян гиймятя малик олмасы ещтималына бярабярдир. Нюгтяви зярряъик щалында Д.ф. чох вахт заман вя координатларын функсийасы кими тясяввцр едилир: онун модулунун квадраты верилян заман анында фязанын верилян нюгтяси ятрафында зярряъийи мцшащидя етмяк ещтималы демякдир. Д.ф. сярбяст щярякят едян мцяййян импулслу вя енержили зярряъийя вя потенсиал сащядя щярякят едян зярряъийя (мяс., атом нцвясинин електрик сащясиндя щярякят едян електрона) гаршы гойулан де Бройл дальаларына аид тясяввцрля баьлыдыр. Д.ф. мцяййян заман анында верилярся, системин щалынын сонракы инкишафы дальа тянлийи шяклиндя олан (“дальа функсийасы” термини тарихи олараг бурадан йаранмышдыр) Шрюдинэер тянлийи иля тяйин олунур.

    Импулс тясяввцрцндя Д.ф. мцяййян гиймятли импулса малик зярряъийин щалынын тапылмасы ещтималыны тяйин едир.

    Чохсайлы зярряъикляр системинин Д.ф. там спинли истянилян зярряъикляр (бозонлар) ъцтцнцн йеринин дяйишмясиня нязярян симметрик, йарымтам спинли зярряъикляр (фермионлар; бах Паули принсипи) ъцтц цчцн ися антисимметрикдир.