Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
V CİLD (BRYÁNKA - ÇƏRMƏDİL NEKROPOLU)
    ÇƏYİRTKƏLƏR

    ЧЯЙИРТКЯЛЯР – чяйирткякимилярин сцрц щалында йашайан нювляри. Ъянуби Авропа, Ъянуби вя Шярги Асийа, Африка, Ъянуби вя Шимали Америка вя Австралийа- да йайылмышдыр. Азярб.-да 125-дян чох нювц вар. Кцтляви чохалма заманы Ч. топлашыб кулигалар (сцрфялярин топасы), йахуд сцрцляр (йеткин Ч.- ин топланмасы) ямяля эятирирляр. Ч.-ин гяфлятян кцтляви учушу к.т. биткиляри (тахыллар, памбыг вя с.) цчцн чох тящлцкялидир. Эцндя 30 км сцрятля гида ахтаран кулигалар кечдикляри йерлярдя бцтцн йашыллыглары мящв едир. Сцрфяляр вя йеткин Ч. биткинин йарпаьыны,

    Италийа чяйирткяси (Ъalliptamus italicus).

    эювдясини, сцнбцлцнц, мейвясини вя с. йейир. Бязян сцрцнцн аьырлыьындан аьаълар вя коллар сыныр. Щяр фярд юмрц бойу 300 г-адяк йашыл кцтля йейир. Эцн ярзиндя сцрфяляр 20 – 30 дяфя гидаланыр; кцтляви чохалма дюврцндя фярдлярин сайы 1м2-дя бир нечя йцзя вя щятта миня, мяскунлашдыглары сащя ися бязян 1млн. ща-а чатыр. Ч.- ин вурдуьу зийан бялайа, фялакятя чевриля биляр. Мцбаризя тядбирляри: алдадыъы зящярли йемляр, инсектисидлярля тозландырылма, Ч.-ин оъаглары олан хам торпаглардан истифадя, сящраларын вя динъя гойулмуш торпагларын шумланмасы вя с. Бу тядбирляр нятиъясиндя Ч.-ин йайылдыьы бир сыра оъаглар ляьв едилмишдир.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
BRYÁNKA – ÇƏRMƏDİL NEKROPOLU
    ÇƏYİRTKƏLƏR

    ЧЯЙИРТКЯЛЯР – чяйирткякимилярин сцрц щалында йашайан нювляри. Ъянуби Авропа, Ъянуби вя Шярги Асийа, Африка, Ъянуби вя Шимали Америка вя Австралийа- да йайылмышдыр. Азярб.-да 125-дян чох нювц вар. Кцтляви чохалма заманы Ч. топлашыб кулигалар (сцрфялярин топасы), йахуд сцрцляр (йеткин Ч.- ин топланмасы) ямяля эятирирляр. Ч.-ин гяфлятян кцтляви учушу к.т. биткиляри (тахыллар, памбыг вя с.) цчцн чох тящлцкялидир. Эцндя 30 км сцрятля гида ахтаран кулигалар кечдикляри йерлярдя бцтцн йашыллыглары мящв едир. Сцрфяляр вя йеткин Ч. биткинин йарпаьыны,

    Италийа чяйирткяси (Ъalliptamus italicus).

    эювдясини, сцнбцлцнц, мейвясини вя с. йейир. Бязян сцрцнцн аьырлыьындан аьаълар вя коллар сыныр. Щяр фярд юмрц бойу 300 г-адяк йашыл кцтля йейир. Эцн ярзиндя сцрфяляр 20 – 30 дяфя гидаланыр; кцтляви чохалма дюврцндя фярдлярин сайы 1м2-дя бир нечя йцзя вя щятта миня, мяскунлашдыглары сащя ися бязян 1млн. ща-а чатыр. Ч.- ин вурдуьу зийан бялайа, фялакятя чевриля биляр. Мцбаризя тядбирляри: алдадыъы зящярли йемляр, инсектисидлярля тозландырылма, Ч.-ин оъаглары олан хам торпаглардан истифадя, сящраларын вя динъя гойулмуш торпагларын шумланмасы вя с. Бу тядбирляр нятиъясиндя Ч.-ин йайылдыьы бир сыра оъаглар ляьв едилмишдир.

    ÇƏYİRTKƏLƏR

    ЧЯЙИРТКЯЛЯР – чяйирткякимилярин сцрц щалында йашайан нювляри. Ъянуби Авропа, Ъянуби вя Шярги Асийа, Африка, Ъянуби вя Шимали Америка вя Австралийа- да йайылмышдыр. Азярб.-да 125-дян чох нювц вар. Кцтляви чохалма заманы Ч. топлашыб кулигалар (сцрфялярин топасы), йахуд сцрцляр (йеткин Ч.- ин топланмасы) ямяля эятирирляр. Ч.-ин гяфлятян кцтляви учушу к.т. биткиляри (тахыллар, памбыг вя с.) цчцн чох тящлцкялидир. Эцндя 30 км сцрятля гида ахтаран кулигалар кечдикляри йерлярдя бцтцн йашыллыглары мящв едир. Сцрфяляр вя йеткин Ч. биткинин йарпаьыны,

    Италийа чяйирткяси (Ъalliptamus italicus).

    эювдясини, сцнбцлцнц, мейвясини вя с. йейир. Бязян сцрцнцн аьырлыьындан аьаълар вя коллар сыныр. Щяр фярд юмрц бойу 300 г-адяк йашыл кцтля йейир. Эцн ярзиндя сцрфяляр 20 – 30 дяфя гидаланыр; кцтляви чохалма дюврцндя фярдлярин сайы 1м2-дя бир нечя йцзя вя щятта миня, мяскунлашдыглары сащя ися бязян 1млн. ща-а чатыр. Ч.- ин вурдуьу зийан бялайа, фялакятя чевриля биляр. Мцбаризя тядбирляри: алдадыъы зящярли йемляр, инсектисидлярля тозландырылма, Ч.-ин оъаглары олан хам торпаглардан истифадя, сящраларын вя динъя гойулмуш торпагларын шумланмасы вя с. Бу тядбирляр нятиъясиндя Ч.-ин йайылдыьы бир сыра оъаглар ляьв едилмишдир.