Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
VI CİLD (ÇİNÁB, Çenab - DƏMİRÇİYEVA)
    DAMODAR KÖMÜR HÖVZƏSİ

    DAMODÁR KÖMÜR HÖVZӘSİ – Hindistanın şm.­-ş.­-ində, Qərbi Benqaliya və Bihar ştatları ərazisində ölkənin ən böyük daş kömür hövzəsi. 1774 ildə kəşf olunub, 1830 ildən istismar olunur (Rani­ qanc yatağı); hasilat açıq və yeraltı üsullarla aparılır. Sah. 4,5 min km2. Ümumi ehtiyatı 54 mlrd. t-­dur, bunun 5 mlrd. t-u kokslaşan kömürdür. Әsas yataqları: Cahariya, Raniqanc, Ramqarx, Bokaro, Şimali və Cənubi Karanpura. Hövzə tektonik cəhətdən Benqal çökəyi hüdudlarındakı qraben formalı çökəkliklə (Hindistan platforması­nın ş. hissəsi) əlaqədardır. Çökəklik qalınlığı 1800 m-­ə çatan Karbon-­Trias yaşlı çöküntülərindən ibarətdir. Sənaye əhəmiyyətli kömürlər Perm çöküntüləri ilə əlaqə­ dardır. Orta qalınlığı 600 m olan ən məh­ suldar horizont 7–40 kömür layı (orta qalınlıq 3,6 m, maks. 37 m) saxlayır. Kö­mürlərin yanma istiliyi 27–33 MC/kq, küllülüyü 10–25%, kükürdlülüyü 1%­dir. Hasilat (100 mln. t/il­-dən çox), əsasən, Cahariya və Raniqanc yataqlarında aparılır. Kömürün çox hissəsi ixrac olunur.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
ÇİNÁB, Çenab – DƏMİRÇİYEVA
    DAMODAR KÖMÜR HÖVZƏSİ

    DAMODÁR KÖMÜR HÖVZӘSİ – Hindistanın şm.­-ş.­-ində, Qərbi Benqaliya və Bihar ştatları ərazisində ölkənin ən böyük daş kömür hövzəsi. 1774 ildə kəşf olunub, 1830 ildən istismar olunur (Rani­ qanc yatağı); hasilat açıq və yeraltı üsullarla aparılır. Sah. 4,5 min km2. Ümumi ehtiyatı 54 mlrd. t-­dur, bunun 5 mlrd. t-u kokslaşan kömürdür. Әsas yataqları: Cahariya, Raniqanc, Ramqarx, Bokaro, Şimali və Cənubi Karanpura. Hövzə tektonik cəhətdən Benqal çökəyi hüdudlarındakı qraben formalı çökəkliklə (Hindistan platforması­nın ş. hissəsi) əlaqədardır. Çökəklik qalınlığı 1800 m-­ə çatan Karbon-­Trias yaşlı çöküntülərindən ibarətdir. Sənaye əhəmiyyətli kömürlər Perm çöküntüləri ilə əlaqə­ dardır. Orta qalınlığı 600 m olan ən məh­ suldar horizont 7–40 kömür layı (orta qalınlıq 3,6 m, maks. 37 m) saxlayır. Kö­mürlərin yanma istiliyi 27–33 MC/kq, küllülüyü 10–25%, kükürdlülüyü 1%­dir. Hasilat (100 mln. t/il­-dən çox), əsasən, Cahariya və Raniqanc yataqlarında aparılır. Kömürün çox hissəsi ixrac olunur.

    DAMODAR KÖMÜR HÖVZƏSİ

    DAMODÁR KÖMÜR HÖVZӘSİ – Hindistanın şm.­-ş.­-ində, Qərbi Benqaliya və Bihar ştatları ərazisində ölkənin ən böyük daş kömür hövzəsi. 1774 ildə kəşf olunub, 1830 ildən istismar olunur (Rani­ qanc yatağı); hasilat açıq və yeraltı üsullarla aparılır. Sah. 4,5 min km2. Ümumi ehtiyatı 54 mlrd. t-­dur, bunun 5 mlrd. t-u kokslaşan kömürdür. Әsas yataqları: Cahariya, Raniqanc, Ramqarx, Bokaro, Şimali və Cənubi Karanpura. Hövzə tektonik cəhətdən Benqal çökəyi hüdudlarındakı qraben formalı çökəkliklə (Hindistan platforması­nın ş. hissəsi) əlaqədardır. Çökəklik qalınlığı 1800 m-­ə çatan Karbon-­Trias yaşlı çöküntülərindən ibarətdir. Sənaye əhəmiyyətli kömürlər Perm çöküntüləri ilə əlaqə­ dardır. Orta qalınlığı 600 m olan ən məh­ suldar horizont 7–40 kömür layı (orta qalınlıq 3,6 m, maks. 37 m) saxlayır. Kö­mürlərin yanma istiliyi 27–33 MC/kq, küllülüyü 10–25%, kükürdlülüyü 1%­dir. Hasilat (100 mln. t/il­-dən çox), əsasən, Cahariya və Raniqanc yataqlarında aparılır. Kömürün çox hissəsi ixrac olunur.