ЧИМЛИ ТОРПАГЛАР, щумуслу боз торпаглар – аз дяйишилмиш торпагямяляэятирян сцхурларла тядриъян явяз олунан, щумус щоризонту айдын эюрцнян торпаглар. Аврасийа вя Шимали Американын мцлайим гуршагларындакы тябии зоналарын эениш спектриндя, щямчинин Арктиканын океанбойу р-нларында от юртцклц битки груплашмалары алтында формалашмышдыр. Щумус гатынын галынлыьы 50 см-дян чох дейил, рянэи боз, йахуд гонурумтул-боз, гурулушу кясяклидир. Цст щиссясиндя, адятян, от биткиляри кюкляринин сыхлашдыьы чим гаты йерляшир. Торпагямяляэятирян сцхурлар, ясасян, йумшаг, чох вахт чынгыллы олур. Ч.т.-ын профили гранулометрик вя цмуми кимйяви тяркибиня эюря зяиф тябягяляшмишдир. Турш вя йа зяиф-турш реаксийалыдыр. Щумусун мигдары 4–6%-я гядярдир, тяркибиндя фулвотуршулар цстцнлцк тяшкил едир. Дямир оксидляри аккумулйасийасынын олмасы, минерал кцтлянин трансформасийасы, профилин ашаьы щиссясиндя глейляшмяси кими зяиф яламятляриня эюря Ч.т. ясас йарымтипляря (дямирляшмиш, метаморфозлашмыш, глейвары вя с.) айрылыр.
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2007 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2009 |
| ISBN: | 978-9952-441-02-4 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2010 |
| ISBN: | 978-9952-441-05-5 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2011 |
| ISBN: | 978-9952-441-07-9 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2012 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2013 |
| ISBN: | 978-9952-441-03-1 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2014 |
| ISBN: | 978-9952-441-10-9 |
| Səhifələrin sayı: | 592 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili | 2015 |
| ISBN: | 978-9952-441-11-6 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
ЧИМЛИ ТОРПАГЛАР, щумуслу боз торпаглар – аз дяйишилмиш торпагямяляэятирян сцхурларла тядриъян явяз олунан, щумус щоризонту айдын эюрцнян торпаглар. Аврасийа вя Шимали Американын мцлайим гуршагларындакы тябии зоналарын эениш спектриндя, щямчинин Арктиканын океанбойу р-нларында от юртцклц битки груплашмалары алтында формалашмышдыр. Щумус гатынын галынлыьы 50 см-дян чох дейил, рянэи боз, йахуд гонурумтул-боз, гурулушу кясяклидир. Цст щиссясиндя, адятян, от биткиляри кюкляринин сыхлашдыьы чим гаты йерляшир. Торпагямяляэятирян сцхурлар, ясасян, йумшаг, чох вахт чынгыллы олур. Ч.т.-ын профили гранулометрик вя цмуми кимйяви тяркибиня эюря зяиф тябягяляшмишдир. Турш вя йа зяиф-турш реаксийалыдыр. Щумусун мигдары 4–6%-я гядярдир, тяркибиндя фулвотуршулар цстцнлцк тяшкил едир. Дямир оксидляри аккумулйасийасынын олмасы, минерал кцтлянин трансформасийасы, профилин ашаьы щиссясиндя глейляшмяси кими зяиф яламятляриня эюря Ч.т. ясас йарымтипляря (дямирляшмиш, метаморфозлашмыш, глейвары вя с.) айрылыр.
ЧИМЛИ ТОРПАГЛАР, щумуслу боз торпаглар – аз дяйишилмиш торпагямяляэятирян сцхурларла тядриъян явяз олунан, щумус щоризонту айдын эюрцнян торпаглар. Аврасийа вя Шимали Американын мцлайим гуршагларындакы тябии зоналарын эениш спектриндя, щямчинин Арктиканын океанбойу р-нларында от юртцклц битки груплашмалары алтында формалашмышдыр. Щумус гатынын галынлыьы 50 см-дян чох дейил, рянэи боз, йахуд гонурумтул-боз, гурулушу кясяклидир. Цст щиссясиндя, адятян, от биткиляри кюкляринин сыхлашдыьы чим гаты йерляшир. Торпагямяляэятирян сцхурлар, ясасян, йумшаг, чох вахт чынгыллы олур. Ч.т.-ын профили гранулометрик вя цмуми кимйяви тяркибиня эюря зяиф тябягяляшмишдир. Турш вя йа зяиф-турш реаксийалыдыр. Щумусун мигдары 4–6%-я гядярдир, тяркибиндя фулвотуршулар цстцнлцк тяшкил едир. Дямир оксидляри аккумулйасийасынын олмасы, минерал кцтлянин трансформасийасы, профилин ашаьы щиссясиндя глейляшмяси кими зяиф яламятляриня эюря Ч.т. ясас йарымтипляря (дямирляшмиш, метаморфозлашмыш, глейвары вя с.) айрылыр.
