Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
VI CİLD (ÇİNÁB, Çenab - DƏMİRÇİYEVA)
    DAVUL

    ДАВУЛ – зярб мусиги аляти. Охшар формаларына дцнйанын щяр йериндя раст эялинир. Эцълц сяся малик олан Д. ян я. гядим тцрк мусиги алятляриндяндир. Орта Асийа тцркляри Д.-а хариъи эюрцнцшцня эюря “томрук” (аьаъ эювдясиндян кясилмиш тир), “тцмрцк”, “тюмрцк”, “дцмрцк” кими адлар вермишляр. Тцркляр исламы гябул етдикдян сонра алятин ады “давул” (яр. “тябил” сюзцнцн тящриф едилмиш формасы) олмушдур. Шам, кцкнар вя йа ъюкя аьаъларындан мцхтялиф юлчцдя щазырланыр. Щяр ики цзцня дяри чякилмиш корпусдан ибарятдир. Дяриляр йаш щалда чякилир вя чатламамаг цчцн цзяриня зейтун йаьы сцртцлцр. Корпусун цзяриндя йумшалан дярини эярмяк цчцн галын ипляр, Д.-у чийиндян асмаг цчцн дяридян дцзялдилян гайтан (баь) олур. Ардыъ вя зоьал аьаъларындан щазырланмыш тохмаг вя дяйянякля (цз. 40–60 см) чалыныр. Тохмаг саь ялдя, дяйяняк ися сол ялдя тутулур. Зярбя саь ялля гцввятли, сол ялля ися зяиф вурулур. Д.-дан Орта Асийада дини мярасимляри мцшайият етмяк цчцн истифадя олунмушдур. Чох эцълц сяси олан шаман Д.-у да мювъуддур. Шаман Д.-ларынын цзцня марал, ъанавар вя йа ит дяриси чякилир, тохмаьы гайын аьаъындан дцзялдилир. Щазырда тцрк халг мусигисиндя Д. зурна иля бирликдя чалыныр. 

     Мцасир тцрк давулу.

    Мянбялярдя Д.-дан орта ясрлярдя Азярб.-да истифадя едилдийи эюстярилир (“Китаби Дядя Горгуд”). Сонралар алят тядриъян унудулмушдур. Мцасир дюврдя гядим алятлярдян чоху, о ъцмлядян Д. йенидян бярпа олунараг мцхтялиф чальы алятляри ансамблларында истифадя едилир.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
ÇİNÁB, Çenab – DƏMİRÇİYEVA
    DAVUL

    ДАВУЛ – зярб мусиги аляти. Охшар формаларына дцнйанын щяр йериндя раст эялинир. Эцълц сяся малик олан Д. ян я. гядим тцрк мусиги алятляриндяндир. Орта Асийа тцркляри Д.-а хариъи эюрцнцшцня эюря “томрук” (аьаъ эювдясиндян кясилмиш тир), “тцмрцк”, “тюмрцк”, “дцмрцк” кими адлар вермишляр. Тцркляр исламы гябул етдикдян сонра алятин ады “давул” (яр. “тябил” сюзцнцн тящриф едилмиш формасы) олмушдур. Шам, кцкнар вя йа ъюкя аьаъларындан мцхтялиф юлчцдя щазырланыр. Щяр ики цзцня дяри чякилмиш корпусдан ибарятдир. Дяриляр йаш щалда чякилир вя чатламамаг цчцн цзяриня зейтун йаьы сцртцлцр. Корпусун цзяриндя йумшалан дярини эярмяк цчцн галын ипляр, Д.-у чийиндян асмаг цчцн дяридян дцзялдилян гайтан (баь) олур. Ардыъ вя зоьал аьаъларындан щазырланмыш тохмаг вя дяйянякля (цз. 40–60 см) чалыныр. Тохмаг саь ялдя, дяйяняк ися сол ялдя тутулур. Зярбя саь ялля гцввятли, сол ялля ися зяиф вурулур. Д.-дан Орта Асийада дини мярасимляри мцшайият етмяк цчцн истифадя олунмушдур. Чох эцълц сяси олан шаман Д.-у да мювъуддур. Шаман Д.-ларынын цзцня марал, ъанавар вя йа ит дяриси чякилир, тохмаьы гайын аьаъындан дцзялдилир. Щазырда тцрк халг мусигисиндя Д. зурна иля бирликдя чалыныр. 

     Мцасир тцрк давулу.

    Мянбялярдя Д.-дан орта ясрлярдя Азярб.-да истифадя едилдийи эюстярилир (“Китаби Дядя Горгуд”). Сонралар алят тядриъян унудулмушдур. Мцасир дюврдя гядим алятлярдян чоху, о ъцмлядян Д. йенидян бярпа олунараг мцхтялиф чальы алятляри ансамблларында истифадя едилир.

    DAVUL

    ДАВУЛ – зярб мусиги аляти. Охшар формаларына дцнйанын щяр йериндя раст эялинир. Эцълц сяся малик олан Д. ян я. гядим тцрк мусиги алятляриндяндир. Орта Асийа тцркляри Д.-а хариъи эюрцнцшцня эюря “томрук” (аьаъ эювдясиндян кясилмиш тир), “тцмрцк”, “тюмрцк”, “дцмрцк” кими адлар вермишляр. Тцркляр исламы гябул етдикдян сонра алятин ады “давул” (яр. “тябил” сюзцнцн тящриф едилмиш формасы) олмушдур. Шам, кцкнар вя йа ъюкя аьаъларындан мцхтялиф юлчцдя щазырланыр. Щяр ики цзцня дяри чякилмиш корпусдан ибарятдир. Дяриляр йаш щалда чякилир вя чатламамаг цчцн цзяриня зейтун йаьы сцртцлцр. Корпусун цзяриндя йумшалан дярини эярмяк цчцн галын ипляр, Д.-у чийиндян асмаг цчцн дяридян дцзялдилян гайтан (баь) олур. Ардыъ вя зоьал аьаъларындан щазырланмыш тохмаг вя дяйянякля (цз. 40–60 см) чалыныр. Тохмаг саь ялдя, дяйяняк ися сол ялдя тутулур. Зярбя саь ялля гцввятли, сол ялля ися зяиф вурулур. Д.-дан Орта Асийада дини мярасимляри мцшайият етмяк цчцн истифадя олунмушдур. Чох эцълц сяси олан шаман Д.-у да мювъуддур. Шаман Д.-ларынын цзцня марал, ъанавар вя йа ит дяриси чякилир, тохмаьы гайын аьаъындан дцзялдилир. Щазырда тцрк халг мусигисиндя Д. зурна иля бирликдя чалыныр. 

     Мцасир тцрк давулу.

    Мянбялярдя Д.-дан орта ясрлярдя Азярб.-да истифадя едилдийи эюстярилир (“Китаби Дядя Горгуд”). Сонралар алят тядриъян унудулмушдур. Мцасир дюврдя гядим алятлярдян чоху, о ъцмлядян Д. йенидян бярпа олунараг мцхтялиф чальы алятляри ансамблларында истифадя едилир.