Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
VI CİLD (ÇİNÁB, Çenab - DƏMİRÇİYEVA)
    DAYKA

    DÁYKA (ing. dike və ya dyke – sədd, daş divar) – intruziv maqmatik süxurların yatım formalarından biri. Paralel müstəvilərlə hü­dudlanır. D. maqmanın yer qabığındakı şa­quli və maili çatlarda soyumasından əmələ gəlir. Yerləşdiyi ətraf süxurlara nisbətən bərk olur və onlar aşındıqda D. divar kimi görünür. D.­-nın qalınlığı bir -dən onlarla m-­ədək, uz. isə onlarla -dən yüzlərlə km­-ədək olur. Әmələ gəlməsinə görə üç genetik qrupa bölünür: maqma ərintisinin şaquli, yaxud maili çatları doldurması nəticəsində əmələ gələn e n d o d a y k a l a r, flüidlərin təsirindən mеtasomatik yolla əmələ gəlmiş m e t a d a y k a l a r, çöküntü və vulkanik qırıntı materialların çatları doldurması nəti­cəsində əmələ gələn e k z o d a y k a l a r. Tək­tək və qrup D.­--lara (radial, həlqəvi və paralel D.-­lar kompleksi) rast gəlinir. Radial və həlqəvi D.­-lar, əsasən, intruziv massivlər və vulkanlarla əlaqədardır. Paralel D.-­lar kompleksi orta okean silsilələrində intişar tapmışdır.

     

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
ÇİNÁB, Çenab – DƏMİRÇİYEVA
    DAYKA

    DÁYKA (ing. dike və ya dyke – sədd, daş divar) – intruziv maqmatik süxurların yatım formalarından biri. Paralel müstəvilərlə hü­dudlanır. D. maqmanın yer qabığındakı şa­quli və maili çatlarda soyumasından əmələ gəlir. Yerləşdiyi ətraf süxurlara nisbətən bərk olur və onlar aşındıqda D. divar kimi görünür. D.­-nın qalınlığı bir -dən onlarla m-­ədək, uz. isə onlarla -dən yüzlərlə km­-ədək olur. Әmələ gəlməsinə görə üç genetik qrupa bölünür: maqma ərintisinin şaquli, yaxud maili çatları doldurması nəticəsində əmələ gələn e n d o d a y k a l a r, flüidlərin təsirindən mеtasomatik yolla əmələ gəlmiş m e t a d a y k a l a r, çöküntü və vulkanik qırıntı materialların çatları doldurması nəti­cəsində əmələ gələn e k z o d a y k a l a r. Tək­tək və qrup D.­--lara (radial, həlqəvi və paralel D.-­lar kompleksi) rast gəlinir. Radial və həlqəvi D.­-lar, əsasən, intruziv massivlər və vulkanlarla əlaqədardır. Paralel D.-­lar kompleksi orta okean silsilələrində intişar tapmışdır.

     

    DAYKA

    DÁYKA (ing. dike və ya dyke – sədd, daş divar) – intruziv maqmatik süxurların yatım formalarından biri. Paralel müstəvilərlə hü­dudlanır. D. maqmanın yer qabığındakı şa­quli və maili çatlarda soyumasından əmələ gəlir. Yerləşdiyi ətraf süxurlara nisbətən bərk olur və onlar aşındıqda D. divar kimi görünür. D.­-nın qalınlığı bir -dən onlarla m-­ədək, uz. isə onlarla -dən yüzlərlə km­-ədək olur. Әmələ gəlməsinə görə üç genetik qrupa bölünür: maqma ərintisinin şaquli, yaxud maili çatları doldurması nəticəsində əmələ gələn e n d o d a y k a l a r, flüidlərin təsirindən mеtasomatik yolla əmələ gəlmiş m e t a d a y k a l a r, çöküntü və vulkanik qırıntı materialların çatları doldurması nəti­cəsində əmələ gələn e k z o d a y k a l a r. Tək­tək və qrup D.­--lara (radial, həlqəvi və paralel D.-­lar kompleksi) rast gəlinir. Radial və həlqəvi D.­-lar, əsasən, intruziv massivlər və vulkanlarla əlaqədardır. Paralel D.-­lar kompleksi orta okean silsilələrində intişar tapmışdır.