Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
VI CİLD (ÇİNÁB, Çenab - DƏMİRÇİYEVA)
    DAYSON

    ДÁЙСОН (Дйсон) Фримен Ъон (д.15.12.1923, Кроуторн, Беркшир графлыьы Бюйцк Британийа) – Америка физики вя рийазиййатчысы, квант електродинамикасынын йарадыъыларындан бири, АБШ Милли ЕА цзвц (1964), Лондон Крал ъямиййятинин цзвц (1952). Кембриъ Ун-тини битирмишдир (1945). 1947 илдян АБШ-ын Корнелл Ун-тиндя ишлямиш, 1951 илдян оранын проф.-у олмушдур. 1953 илдян Принстонда Йцксяк Тядгигатлар Ин-тунда ишляйир. Ясас елми ишляри сащянин квант нязяриййяси, рийази физика, астрофизика, космолоэийа, ядядляр нязяриййясиня аиддир. Квант електродинамикасында електрон вя фотон Грин функсийалары цчцн тянликляр алмышдыр (Дайсон тянликляри). Квант електродинамикасында йенидяннормаллашдырма анлайышыныясасла ндырмышдыр (Фейнман–Дайсон формализми, 1949). Дисперсийа мцнасибятляри нязяриййясиндя ъяряйан коммутаторларынын матрис елементинин тясяввцрцнц вермишдир (Йост–Леман–Дайсон тясяввцрц). Сонлу сайда сярбястлик дяряъяляри олан системлярдя, мяс., атом нцвяляриндя (Дайсонун унитар ансамбллары) енержи сявиййяляринин пайланмасы нязяриййясини ишляйиб щазырламышдыр. Металларда шцаланманын резонанс парамагнит удулмасы нязяриййясини тяклиф етмишдир (1955). Йцксяк инкишаф етмиш йердянкянар сивилизасийанын астромцщяндис фяалиййятинин изляринин ахтарышы проблеми иля мяшьул олмуш, йцксяк инкишаф етмиш сивилизасийанын мцмкцн олан астромцщяндис фяалиййятинин бир нечя лайищясиня бахмышдыр (Дайсон сферасынын лайищяси).

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
ÇİNÁB, Çenab – DƏMİRÇİYEVA
    DAYSON

    ДÁЙСОН (Дйсон) Фримен Ъон (д.15.12.1923, Кроуторн, Беркшир графлыьы Бюйцк Британийа) – Америка физики вя рийазиййатчысы, квант електродинамикасынын йарадыъыларындан бири, АБШ Милли ЕА цзвц (1964), Лондон Крал ъямиййятинин цзвц (1952). Кембриъ Ун-тини битирмишдир (1945). 1947 илдян АБШ-ын Корнелл Ун-тиндя ишлямиш, 1951 илдян оранын проф.-у олмушдур. 1953 илдян Принстонда Йцксяк Тядгигатлар Ин-тунда ишляйир. Ясас елми ишляри сащянин квант нязяриййяси, рийази физика, астрофизика, космолоэийа, ядядляр нязяриййясиня аиддир. Квант електродинамикасында електрон вя фотон Грин функсийалары цчцн тянликляр алмышдыр (Дайсон тянликляри). Квант електродинамикасында йенидяннормаллашдырма анлайышыныясасла ндырмышдыр (Фейнман–Дайсон формализми, 1949). Дисперсийа мцнасибятляри нязяриййясиндя ъяряйан коммутаторларынын матрис елементинин тясяввцрцнц вермишдир (Йост–Леман–Дайсон тясяввцрц). Сонлу сайда сярбястлик дяряъяляри олан системлярдя, мяс., атом нцвяляриндя (Дайсонун унитар ансамбллары) енержи сявиййяляринин пайланмасы нязяриййясини ишляйиб щазырламышдыр. Металларда шцаланманын резонанс парамагнит удулмасы нязяриййясини тяклиф етмишдир (1955). Йцксяк инкишаф етмиш йердянкянар сивилизасийанын астромцщяндис фяалиййятинин изляринин ахтарышы проблеми иля мяшьул олмуш, йцксяк инкишаф етмиш сивилизасийанын мцмкцн олан астромцщяндис фяалиййятинин бир нечя лайищясиня бахмышдыр (Дайсон сферасынын лайищяси).

    DAYSON

    ДÁЙСОН (Дйсон) Фримен Ъон (д.15.12.1923, Кроуторн, Беркшир графлыьы Бюйцк Британийа) – Америка физики вя рийазиййатчысы, квант електродинамикасынын йарадыъыларындан бири, АБШ Милли ЕА цзвц (1964), Лондон Крал ъямиййятинин цзвц (1952). Кембриъ Ун-тини битирмишдир (1945). 1947 илдян АБШ-ын Корнелл Ун-тиндя ишлямиш, 1951 илдян оранын проф.-у олмушдур. 1953 илдян Принстонда Йцксяк Тядгигатлар Ин-тунда ишляйир. Ясас елми ишляри сащянин квант нязяриййяси, рийази физика, астрофизика, космолоэийа, ядядляр нязяриййясиня аиддир. Квант електродинамикасында електрон вя фотон Грин функсийалары цчцн тянликляр алмышдыр (Дайсон тянликляри). Квант електродинамикасында йенидяннормаллашдырма анлайышыныясасла ндырмышдыр (Фейнман–Дайсон формализми, 1949). Дисперсийа мцнасибятляри нязяриййясиндя ъяряйан коммутаторларынын матрис елементинин тясяввцрцнц вермишдир (Йост–Леман–Дайсон тясяввцрц). Сонлу сайда сярбястлик дяряъяляри олан системлярдя, мяс., атом нцвяляриндя (Дайсонун унитар ансамбллары) енержи сявиййяляринин пайланмасы нязяриййясини ишляйиб щазырламышдыр. Металларда шцаланманын резонанс парамагнит удулмасы нязяриййясини тяклиф етмишдир (1955). Йцксяк инкишаф етмиш йердянкянар сивилизасийанын астромцщяндис фяалиййятинин изляринин ахтарышы проблеми иля мяшьул олмуш, йцксяк инкишаф етмиш сивилизасийанын мцмкцн олан астромцщяндис фяалиййятинин бир нечя лайищясиня бахмышдыр (Дайсон сферасынын лайищяси).