Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
VI CİLD (ÇİNÁB, Çenab - DƏMİRÇİYEVA)
    DEKSTRİNLƏR

    ДЕКСТРИНЛЯР – нишаста вя гликоэенин гисмян парчаланма мящсуллары, (Ъ6Щ10О5)н , ilkin maddяlяrin термики iшlяnmяsindяn, йахуд туршу вя ферментатив щидролизиndяn alыnыr. Д. мцряккяб чохкомпонентли гарышыглардыр, хассяляри онларын тяркибиня дахил олан полисахаридлярин парчаланма мящсулларынын орта молекул кцтлясиндян асылыдыр. Ферментатив щидролиз заманы α-амилазанын тясириндян α-Д. кими мялум олан, нисбятян кичикмолекуллу олигосахаридляр ямяля эялир. Фосфорилаза вя β-амилаза (полисахаридлярин шахялянмиш молекулларыны йалныз биринъи шахялянмяйя гядяр парчалайырлар) кичикмолекулу парчаланма мящсуллары (мцвафиг олараг глцкозо-1-фосфат вя малтоза) иля йанашы, йцксякмолекуллу Д. (мцвафиг олараг доймуш фосфорилаза Д. вя доймуш β-Д.) ямяля эятирир. Бu ферментлярин tяsirinin хцсусиyyяtlяri вя ямяляэялян йцксякмолекуллу Д.-ин гурулушунун тяйини илкин полисахаридлярин strukturу щаггында мялумат ялдя етмяйя имкан верир. Д.-ин хцсуси групуну т с и к л о д е к с т р и н л я р (тсиклоамилозалар, Шардинэерин α-, β- вя γ-Д.- и) – молекуллары мцвафиг олараг бир-бири иля 1→ 4 рабитялярi иля бирляшмиш 6, 7 вя йа 8 α-Д-глцкопиранозаnыn галыгларындан ibarяt тсиклик олигосахаридляр тяшкил едир. Онлар Баъиллус маъеранс бактерийаларын спесифик амилазаsынын нишастайа тясириндян алыныр. Тсиклодекстринляр мцхтялиф цзви бирляшмялярля комплекс ямяляэятирмяйя мейиллидир. Д. яъзачылыг, тохуъулуг (парчалара бязяк вурулмасында вя бойанмасында) вя полиграфийа (йапышдырыъы maddя кими) сянайесиндя вя с. тятбиг едилир.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
ÇİNÁB, Çenab – DƏMİRÇİYEVA
    DEKSTRİNLƏR

    ДЕКСТРИНЛЯР – нишаста вя гликоэенин гисмян парчаланма мящсуллары, (Ъ6Щ10О5)н , ilkin maddяlяrin термики iшlяnmяsindяn, йахуд туршу вя ферментатив щидролизиndяn alыnыr. Д. мцряккяб чохкомпонентли гарышыглардыр, хассяляри онларын тяркибиня дахил олан полисахаридлярин парчаланма мящсулларынын орта молекул кцтлясиндян асылыдыр. Ферментатив щидролиз заманы α-амилазанын тясириндян α-Д. кими мялум олан, нисбятян кичикмолекуллу олигосахаридляр ямяля эялир. Фосфорилаза вя β-амилаза (полисахаридлярин шахялянмиш молекулларыны йалныз биринъи шахялянмяйя гядяр парчалайырлар) кичикмолекулу парчаланма мящсуллары (мцвафиг олараг глцкозо-1-фосфат вя малтоза) иля йанашы, йцксякмолекуллу Д. (мцвафиг олараг доймуш фосфорилаза Д. вя доймуш β-Д.) ямяля эятирир. Бu ферментлярин tяsirinin хцсусиyyяtlяri вя ямяляэялян йцксякмолекуллу Д.-ин гурулушунун тяйини илкин полисахаридлярин strukturу щаггында мялумат ялдя етмяйя имкан верир. Д.-ин хцсуси групуну т с и к л о д е к с т р и н л я р (тсиклоамилозалар, Шардинэерин α-, β- вя γ-Д.- и) – молекуллары мцвафиг олараг бир-бири иля 1→ 4 рабитялярi иля бирляшмиш 6, 7 вя йа 8 α-Д-глцкопиранозаnыn галыгларындан ibarяt тсиклик олигосахаридляр тяшкил едир. Онлар Баъиллус маъеранс бактерийаларын спесифик амилазаsынын нишастайа тясириндян алыныр. Тсиклодекстринляр мцхтялиф цзви бирляшмялярля комплекс ямяляэятирмяйя мейиллидир. Д. яъзачылыг, тохуъулуг (парчалара бязяк вурулмасында вя бойанмасында) вя полиграфийа (йапышдырыъы maddя кими) сянайесиндя вя с. тятбиг едилир.

    DEKSTRİNLƏR

    ДЕКСТРИНЛЯР – нишаста вя гликоэенин гисмян парчаланма мящсуллары, (Ъ6Щ10О5)н , ilkin maddяlяrin термики iшlяnmяsindяn, йахуд туршу вя ферментатив щидролизиndяn alыnыr. Д. мцряккяб чохкомпонентли гарышыглардыр, хассяляри онларын тяркибиня дахил олан полисахаридлярин парчаланма мящсулларынын орта молекул кцтлясиндян асылыдыр. Ферментатив щидролиз заманы α-амилазанын тясириндян α-Д. кими мялум олан, нисбятян кичикмолекуллу олигосахаридляр ямяля эялир. Фосфорилаза вя β-амилаза (полисахаридлярин шахялянмиш молекулларыны йалныз биринъи шахялянмяйя гядяр парчалайырлар) кичикмолекулу парчаланма мящсуллары (мцвафиг олараг глцкозо-1-фосфат вя малтоза) иля йанашы, йцксякмолекуллу Д. (мцвафиг олараг доймуш фосфорилаза Д. вя доймуш β-Д.) ямяля эятирир. Бu ферментлярин tяsirinin хцсусиyyяtlяri вя ямяляэялян йцксякмолекуллу Д.-ин гурулушунун тяйини илкин полисахаридлярин strukturу щаггында мялумат ялдя етмяйя имкан верир. Д.-ин хцсуси групуну т с и к л о д е к с т р и н л я р (тсиклоамилозалар, Шардинэерин α-, β- вя γ-Д.- и) – молекуллары мцвафиг олараг бир-бири иля 1→ 4 рабитялярi иля бирляшмиш 6, 7 вя йа 8 α-Д-глцкопиранозаnыn галыгларындан ibarяt тсиклик олигосахаридляр тяшкил едир. Онлар Баъиллус маъеранс бактерийаларын спесифик амилазаsынын нишастайа тясириндян алыныр. Тсиклодекстринляр мцхтялиф цзви бирляшмялярля комплекс ямяляэятирмяйя мейиллидир. Д. яъзачылыг, тохуъулуг (парчалара бязяк вурулмасында вя бойанмасында) вя полиграфийа (йапышдырыъы maddя кими) сянайесиндя вя с. тятбиг едилир.