Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
IV CİLD (BƏZİRXANA - BİNNƏTOVA)
    BİOLOJİ MAKROSİSTEMLƏR

    БИОЛОЖИ МАКРОСИСТЕМЛЯР – нисбятян кичик груплардан (аиля, колонийа, сцрц, популйасийа, нюв вя биосеноза гядяр) даща ириляри сявиййясиндя мцхтялифюлчцлц вя давамлылыгда бцтюв системляр ямяляэялян организмляр мяъмусу. Б.м.-ин ясасыны бир нювцн ландшафт ъящятдян ейни яразини тутан, цмуми морфофизиоложи вя эенетик хцсусиййятляря малик, сярбяст чарпазлашан фярдляринин мяъмусу – популйасийа тяшкил едир. Популйасийалар ясасында даща йцксяк сявиййянин Б.м.-и олан нювц ямяля эялир. Мцхтялиф нювлярин бир яразидя йашайан, енержи вя маддяляр мцбадиляси ъящятдян бир-бири иля сых баьлы олан нюв груплашмалары ися юз нювбясиндя биосенозлары ямяля эятирир. Онлар да Йер цзцнцн щямин сащясиндя биоэеосенозда маддялярин биол. дювраныны тямин едир. Су щювзяляри вя гуру биосенозларынын мяъмусу ян йцксяк сявиййянин Б.м.-ини – биосфери ямяля эятирир. Йцксяк сявиййянин Б.м.-и ашаьы сявиййянин макросистемляринин фяалиййятлярини ялагяляндирир вя онлары идаря едир. Бу низамлама щям якс ялагяси олан гаршылыглы тясирляр йолу иля, щям дя хцсуси низамлайыъы системляр васитясиля щяйата кечирилир. Бу системлярдян ян мцщцмц организмляр арасындакы биосигналлашмадыр (рабитя вя цнсиййят васитяляри). О, кимйяви електрик, акустик, оптик вя йа механики тябиятя малик ола биляр. Биосигналлашма йалныз бир вя йа мцхтялиф нювлярин щейванларыны, щямчинин щейванлары биткиляриля дя ялагяляндирир.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
BƏZİRXANA – BİNNƏTOVA
    BİOLOJİ MAKROSİSTEMLƏR

    БИОЛОЖИ МАКРОСИСТЕМЛЯР – нисбятян кичик груплардан (аиля, колонийа, сцрц, популйасийа, нюв вя биосеноза гядяр) даща ириляри сявиййясиндя мцхтялифюлчцлц вя давамлылыгда бцтюв системляр ямяляэялян организмляр мяъмусу. Б.м.-ин ясасыны бир нювцн ландшафт ъящятдян ейни яразини тутан, цмуми морфофизиоложи вя эенетик хцсусиййятляря малик, сярбяст чарпазлашан фярдляринин мяъмусу – популйасийа тяшкил едир. Популйасийалар ясасында даща йцксяк сявиййянин Б.м.-и олан нювц ямяля эялир. Мцхтялиф нювлярин бир яразидя йашайан, енержи вя маддяляр мцбадиляси ъящятдян бир-бири иля сых баьлы олан нюв груплашмалары ися юз нювбясиндя биосенозлары ямяля эятирир. Онлар да Йер цзцнцн щямин сащясиндя биоэеосенозда маддялярин биол. дювраныны тямин едир. Су щювзяляри вя гуру биосенозларынын мяъмусу ян йцксяк сявиййянин Б.м.-ини – биосфери ямяля эятирир. Йцксяк сявиййянин Б.м.-и ашаьы сявиййянин макросистемляринин фяалиййятлярини ялагяляндирир вя онлары идаря едир. Бу низамлама щям якс ялагяси олан гаршылыглы тясирляр йолу иля, щям дя хцсуси низамлайыъы системляр васитясиля щяйата кечирилир. Бу системлярдян ян мцщцмц организмляр арасындакы биосигналлашмадыр (рабитя вя цнсиййят васитяляри). О, кимйяви електрик, акустик, оптик вя йа механики тябиятя малик ола биляр. Биосигналлашма йалныз бир вя йа мцхтялиф нювлярин щейванларыны, щямчинин щейванлары биткиляриля дя ялагяляндирир.

    BİOLOJİ MAKROSİSTEMLƏR

    БИОЛОЖИ МАКРОСИСТЕМЛЯР – нисбятян кичик груплардан (аиля, колонийа, сцрц, популйасийа, нюв вя биосеноза гядяр) даща ириляри сявиййясиндя мцхтялифюлчцлц вя давамлылыгда бцтюв системляр ямяляэялян организмляр мяъмусу. Б.м.-ин ясасыны бир нювцн ландшафт ъящятдян ейни яразини тутан, цмуми морфофизиоложи вя эенетик хцсусиййятляря малик, сярбяст чарпазлашан фярдляринин мяъмусу – популйасийа тяшкил едир. Популйасийалар ясасында даща йцксяк сявиййянин Б.м.-и олан нювц ямяля эялир. Мцхтялиф нювлярин бир яразидя йашайан, енержи вя маддяляр мцбадиляси ъящятдян бир-бири иля сых баьлы олан нюв груплашмалары ися юз нювбясиндя биосенозлары ямяля эятирир. Онлар да Йер цзцнцн щямин сащясиндя биоэеосенозда маддялярин биол. дювраныны тямин едир. Су щювзяляри вя гуру биосенозларынын мяъмусу ян йцксяк сявиййянин Б.м.-ини – биосфери ямяля эятирир. Йцксяк сявиййянин Б.м.-и ашаьы сявиййянин макросистемляринин фяалиййятлярини ялагяляндирир вя онлары идаря едир. Бу низамлама щям якс ялагяси олан гаршылыглы тясирляр йолу иля, щям дя хцсуси низамлайыъы системляр васитясиля щяйата кечирилир. Бу системлярдян ян мцщцмц организмляр арасындакы биосигналлашмадыр (рабитя вя цнсиййят васитяляри). О, кимйяви електрик, акустик, оптик вя йа механики тябиятя малик ола биляр. Биосигналлашма йалныз бир вя йа мцхтялиф нювлярин щейванларыны, щямчинин щейванлары биткиляриля дя ялагяляндирир.