Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
II CİLD (ARGENTİT - AŞURBƏYOV)
    ARQON

    АРГÓН (йун. άργός – фяалиййятсиз ; лат. Арэон;),  Ar    –  кимйяви  елемент. Елементлярин дюври системинин ВЫЫЫ групундадыр;  тясирсиз  газлара  аиддир;  ат.  н. 18, ат.  к.  39,948.  Тябиятдя  ясас  изотопу  40Ar (99,600%)   40K-ун   радиоактив   парчаланмасы  нятиъясиндя  ямяля  эялир;  диэяр  изотоплар    ъцзидир:    36Ar    (0,337%),  38Ar (0,063%). Минералларын йашыны тяйинетмя цсулларындан бири 40Ar вя 40K-ун топланмасы нисбятинин мцяййянляшдирилмясиня ясасланыр (бах Эеоложи йаш). А.-ун мигдары атмосфердя 0,93%  (щяъмя  эюря), Йер габыьында 1,2·10–4%, дяниз суйунда 4,5·10–5 %-дир. Йердя А.-ун цмуми мигдары тяхминян 6,6·1013 т-дур. А. 1894 илдя Ъ.Релей вя У.Рамзай тяряфиндян щавадан алынмышдыр.

         А. рянэсиз, ийсиз, дадсыз газдыр; сыхлыьы 1,784 кг/м3 (293 К), тгайн. 87,29 К, тяр. 83,78 К. Атомун хариъи електрон тябягясинин конфигурасийасы 3с23п6; молекулу биратомлудур. А-нун йалныз бир нечя кимйяви аздавамлы бирляшмяляри мялумдур. А. клатратларын тяркибиня [мяс., Ar8(H2O)46] дахил ола биляр. Клатратларда A. атомлары су, фенол, щидрохинон вя с. молекулларындан ибарят кристаллик гяфясин бошлугларында  йерляшир.

        А. сянайедя щаванын айрылмасы просесиндя майеляшмиш щаванын ашаьы темп-рда говулмасы иля алыныр. А. гара вя ялван металлурэийада тясирсиз атмосферин йарадылмасында, металларын вя яринтилярин истещсалы вя емалы заманы газ гаышыгларынын кянар  едилмясиндя,  магнезиум,  алцминиум вя с. йцнэцл яринтиляринин, йцксяк леэирлянмиш полад, титан вя башга металларын гювс кясилмяси вя гайнаг едилмясиндя, кюзярмя вя лцминессенсийа лампаларынын (эюй-мави ишыгланма) долдурулмасында истифадя олунур.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
ARGENTİT – AŞURBƏYOV
    ARQON

    АРГÓН (йун. άργός – фяалиййятсиз ; лат. Арэон;),  Ar    –  кимйяви  елемент. Елементлярин дюври системинин ВЫЫЫ групундадыр;  тясирсиз  газлара  аиддир;  ат.  н. 18, ат.  к.  39,948.  Тябиятдя  ясас  изотопу  40Ar (99,600%)   40K-ун   радиоактив   парчаланмасы  нятиъясиндя  ямяля  эялир;  диэяр  изотоплар    ъцзидир:    36Ar    (0,337%),  38Ar (0,063%). Минералларын йашыны тяйинетмя цсулларындан бири 40Ar вя 40K-ун топланмасы нисбятинин мцяййянляшдирилмясиня ясасланыр (бах Эеоложи йаш). А.-ун мигдары атмосфердя 0,93%  (щяъмя  эюря), Йер габыьында 1,2·10–4%, дяниз суйунда 4,5·10–5 %-дир. Йердя А.-ун цмуми мигдары тяхминян 6,6·1013 т-дур. А. 1894 илдя Ъ.Релей вя У.Рамзай тяряфиндян щавадан алынмышдыр.

         А. рянэсиз, ийсиз, дадсыз газдыр; сыхлыьы 1,784 кг/м3 (293 К), тгайн. 87,29 К, тяр. 83,78 К. Атомун хариъи електрон тябягясинин конфигурасийасы 3с23п6; молекулу биратомлудур. А-нун йалныз бир нечя кимйяви аздавамлы бирляшмяляри мялумдур. А. клатратларын тяркибиня [мяс., Ar8(H2O)46] дахил ола биляр. Клатратларда A. атомлары су, фенол, щидрохинон вя с. молекулларындан ибарят кристаллик гяфясин бошлугларында  йерляшир.

        А. сянайедя щаванын айрылмасы просесиндя майеляшмиш щаванын ашаьы темп-рда говулмасы иля алыныр. А. гара вя ялван металлурэийада тясирсиз атмосферин йарадылмасында, металларын вя яринтилярин истещсалы вя емалы заманы газ гаышыгларынын кянар  едилмясиндя,  магнезиум,  алцминиум вя с. йцнэцл яринтиляринин, йцксяк леэирлянмиш полад, титан вя башга металларын гювс кясилмяси вя гайнаг едилмясиндя, кюзярмя вя лцминессенсийа лампаларынын (эюй-мави ишыгланма) долдурулмасында истифадя олунур.

    ARQON

    АРГÓН (йун. άργός – фяалиййятсиз ; лат. Арэон;),  Ar    –  кимйяви  елемент. Елементлярин дюври системинин ВЫЫЫ групундадыр;  тясирсиз  газлара  аиддир;  ат.  н. 18, ат.  к.  39,948.  Тябиятдя  ясас  изотопу  40Ar (99,600%)   40K-ун   радиоактив   парчаланмасы  нятиъясиндя  ямяля  эялир;  диэяр  изотоплар    ъцзидир:    36Ar    (0,337%),  38Ar (0,063%). Минералларын йашыны тяйинетмя цсулларындан бири 40Ar вя 40K-ун топланмасы нисбятинин мцяййянляшдирилмясиня ясасланыр (бах Эеоложи йаш). А.-ун мигдары атмосфердя 0,93%  (щяъмя  эюря), Йер габыьында 1,2·10–4%, дяниз суйунда 4,5·10–5 %-дир. Йердя А.-ун цмуми мигдары тяхминян 6,6·1013 т-дур. А. 1894 илдя Ъ.Релей вя У.Рамзай тяряфиндян щавадан алынмышдыр.

         А. рянэсиз, ийсиз, дадсыз газдыр; сыхлыьы 1,784 кг/м3 (293 К), тгайн. 87,29 К, тяр. 83,78 К. Атомун хариъи електрон тябягясинин конфигурасийасы 3с23п6; молекулу биратомлудур. А-нун йалныз бир нечя кимйяви аздавамлы бирляшмяляри мялумдур. А. клатратларын тяркибиня [мяс., Ar8(H2O)46] дахил ола биляр. Клатратларда A. атомлары су, фенол, щидрохинон вя с. молекулларындан ибарят кристаллик гяфясин бошлугларында  йерляшир.

        А. сянайедя щаванын айрылмасы просесиндя майеляшмиш щаванын ашаьы темп-рда говулмасы иля алыныр. А. гара вя ялван металлурэийада тясирсиз атмосферин йарадылмасында, металларын вя яринтилярин истещсалы вя емалы заманы газ гаышыгларынын кянар  едилмясиндя,  магнезиум,  алцминиум вя с. йцнэцл яринтиляринин, йцксяк леэирлянмиш полад, титан вя башга металларын гювс кясилмяси вя гайнаг едилмясиндя, кюзярмя вя лцминессенсийа лампаларынын (эюй-мави ишыгланма) долдурулмасында истифадя олунур.