DӘMİR-MANQAN KONKRESİYASI – okean, dəniz və göllərin dibindəki çökün tülərdə dəmir və manqan hidroksidlərinin sıxlaşmış kütləsi. Okeanlarda, 4500 m-dən yuxarı dərinliklərdə daha geniş yayılmışlar. Adətən qırmızı dərinsu gillərinin üzərində yatırlar. İlk dəfə 1872–76 illərdə “Çellencer” gəmisində ingilis ekspedisiyası tərəfindən öyrənilmişdir. D.m.k. barədə ətraflı məlumatlar (konkresiyaların məkanca yerləşməsi, formalaşma şəraiti, kimyəvi və mineraloji tərkibi) Beynəlxalq geofizika ilində (1957–58) Dünya okeanı dibinin tədqiqi nəticəsində alınmışdır. Әsasən, kürə, bəzən ellipsoid, diskşəkilli və s. formalarda rast gəlinir. D.m.k.-nın ölçüləri mm-in hissələrindən (mikrokonkresiylar) 1 m-ədək ola bilir; səthləri parıltılı, hamar, yaxud kələkötürdür; çəkiləri yüngüldür (quru konkresiyaların sıxlığı 1600–2700 kq/m3-dir). Bir qayda olaraq nüvədən və onun ətrafında konsentrik filiz laylarından ibarətdir. D.m.k. dib çöküntülərinin kimyəvi və biokimyəvi aşınması prosesində yaranır. Konkresiyanın yaranma müddəti bir neçə mln. ildən onlarla mln. ilədək davam edir.
D.m.k.-nın tərkibində Fe və Mn-nın 30-dan yuxarı mineralı müəyyən edilmiş dir. Okean D.m.k.-nda Fe, dəniz və göl konkresiyasında isə Mn üstünlük təşkil edir. Dünya okeanının dibində D.m.k.-nın ehtiyatı təqr. 2500 mlrd. t-dur və hər il 10 mln. t artmaqdadır. D.m.k.-nın yayılma qurşaqlarından biri Sakit okeanın şm.-ş. hissəsindəki Klarion və Klipperton trans form qırılmaları arasıdır. Buradakı D.m.k.-larının tərkibində Mn 22–35, Ni 0,9–2,0, Cu 0,8–1,9, Co 0,2–0,4% təşkil edir. 5000 m dərinlikdən konkresiyaların hidravlik və kanatkovş sistemi ilə qaldırılması yolları işlənib hazırlanmış və sınaqdan çıxarılmışdır.
