DӘNİZ BUZU – dəniz və okean sularının donmasından yaranan buz. Fiziki xüsusiyyətlərinə görə D.b. buzlaq və çay buzlarından xeyli fərqlənir. Adətən duzluluğu 35‰ olan dəniz suyu –1,9°C-də donur; –2,3°C-dən yuxarı temprda əriməyə başlayır. D.b.-nun sıxlığı onun duzluluq və məsaməlilik dərəcəsindən asılıdır; 850–940 kq/m3 arasında dəyişir. Sıxlığının az olması nəticəsində D.b.nun 1/7–1/10 hissəsi su səthindən yuxarıda olur. Tərkibindəki duza görə D.b.-u şirin su buzuna nisbətən daha elastik və çətin parçalanandır; şəffaflığı azdır. Yaşına görə ilkin, cavan və çoxillik D.b.-na ayırırlar. Bu buzlar möhkəmliyinə, duzluluğuna və qalınlığına görə fərqlənirlər. Yerinə və mütəhərrikliyinə görə isə D.b. 3 tipə bölünür: hərəkətsiz, üzən (Cənub yarımkürəsinin axınla üzən buzları – aysberqlər) və çoxillik qalın buzlar.
D.b. Yer kürəsinin qütb sahələrində geniş yayılmışdır. İl boyu Şimal Buzlu okeanın mərkəzi hissəsində və onun kənar dənizlərinin şm. r-nlarında, həmçinin Antarktida ətrafında D.b.-na rast gəlinir. D.b.-nun orta ömrü Şimal yarımkürəsində 1,3 il, Cənub yarımkürəsində 0,8 ildir; yayılma sahəsi mövsümdən asılı olaraq kəskin dəyişir: 9–11 mln. km2 Şimal yarımkürəsində, 2–19 mln. km2 Cənub yarımkürəsində. Orta hesabla D.b. 25 mln. m2 sahəni örtür ki, bu da Dünya okeanı sahəsinin 7,2%-i demək dir. D.b.-nun orta qalınlığı təqr. 1,5 m-dir. Son illər iqlimin qlobal istiləşməsi ilə əla qədar D.b.-nun yayılma sahəsi və qalınlığında azalma tendensiyası baş verir.
Əd.: З у б о в Н.Н. Классификация и термино логия льдов, встречающихся в море. Л., 1954; М и х а й л о в В.Н., Д о б р о в о л ь с к и й А.Д., Д о б р о л ю б о в С.А. Гидрология. 3 е и з д. М., 2008.
