Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
VI CİLD (ÇİNÁB, Çenab - DƏMİRÇİYEVA)
    DƏRİN KARYER

    ДЯРИН КАРЙÉР – дяринлийи 100 м-дян чох олан карйер. Ачыг ишлянмя заманы (бах Ачыг мядян ишляри) дяринлик артдыгъа карйерин ишчи зонасынын параметрляри вя иш ъябщясинин узунлуьу азалыр, дярин щоризонтларын ачылмасы чятинляшир, мядян сцхурларынын йер сятщиня галдырылма мясафяси, ишчи щоризонтларын вя нягл. мейданчаларынын сайы, мядян сцхурларынын бярклийи вя сутутумлулуьу артыр, ишчи зонанын тябии щавадяйишмя шяраити писляшир. Д.к.-лярдя д.й., автомобил нягл.-ндан, конвейер вя комбиняедилмиш нягл. нювляриндян (автомобил–д.й., автомобил– конвейер, д.й.–конвейер) истифадя едилир. 180–250 м дяринликли карйерляр тякярли (д.й., автомобил) нягл.-ын иши цчцн нязярдя тутулмуш дахили маили лаьымларла (хяндяклярля), даща Д. к.-ляр ися конвейерли вя скипли галдырыъылар, конвейерли гатарлар цчцн олан дик лаьымларла ишлянир.


    Д.к.-лярдя щавадяйишмя, адятян, тябии йолла апарылыр. Щаваны сцни йолла дяйишмяк лазым эялдикдя, вентилйатор гурьулары тятбиг олунур. Мядян машынларында ишляйян екипажы чиркли щаванын мянфи тясирляриндян горумаг мягсядиля щерметикляшдирилмиш кабинялярдя сцзэяъ-вентилйасийа гурьулары вя кондисионерляр ишлядилир. Екскаватор вя йцкляйиъилярин иши заманы айрылан тозун гаршысыны алмаг цчцн мядяндиби сащя нямляндирилир, газыма дязэащлары ишляйяркян тозтутан гурьулар тятбиг олунур, карйер няглиййаты ишляйяркян автомобил йолу юртцйц су, йаьлы емулсийа вя с. маддялярля емал едилир.

    Кювряк, йарымгайа сцхурлар карйербортларынын давамлылыьыны позур вя сцрцшмяляря, даьылмалара сябяб олур. Д.к.-лярдя зяифлямиш бортларын мющкямляндирилмяси цчцн йортаълар, штанглар, истинад диварлары тятбиг едилир; сцхурлар семент вя диэяр битишдириъи мящлулларла мющкямляндирилир вя с. тядбирляр эюрцлцр.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
ÇİNÁB, Çenab – DƏMİRÇİYEVA
    DƏRİN KARYER

    ДЯРИН КАРЙÉР – дяринлийи 100 м-дян чох олан карйер. Ачыг ишлянмя заманы (бах Ачыг мядян ишляри) дяринлик артдыгъа карйерин ишчи зонасынын параметрляри вя иш ъябщясинин узунлуьу азалыр, дярин щоризонтларын ачылмасы чятинляшир, мядян сцхурларынын йер сятщиня галдырылма мясафяси, ишчи щоризонтларын вя нягл. мейданчаларынын сайы, мядян сцхурларынын бярклийи вя сутутумлулуьу артыр, ишчи зонанын тябии щавадяйишмя шяраити писляшир. Д.к.-лярдя д.й., автомобил нягл.-ндан, конвейер вя комбиняедилмиш нягл. нювляриндян (автомобил–д.й., автомобил– конвейер, д.й.–конвейер) истифадя едилир. 180–250 м дяринликли карйерляр тякярли (д.й., автомобил) нягл.-ын иши цчцн нязярдя тутулмуш дахили маили лаьымларла (хяндяклярля), даща Д. к.-ляр ися конвейерли вя скипли галдырыъылар, конвейерли гатарлар цчцн олан дик лаьымларла ишлянир.


    Д.к.-лярдя щавадяйишмя, адятян, тябии йолла апарылыр. Щаваны сцни йолла дяйишмяк лазым эялдикдя, вентилйатор гурьулары тятбиг олунур. Мядян машынларында ишляйян екипажы чиркли щаванын мянфи тясирляриндян горумаг мягсядиля щерметикляшдирилмиш кабинялярдя сцзэяъ-вентилйасийа гурьулары вя кондисионерляр ишлядилир. Екскаватор вя йцкляйиъилярин иши заманы айрылан тозун гаршысыны алмаг цчцн мядяндиби сащя нямляндирилир, газыма дязэащлары ишляйяркян тозтутан гурьулар тятбиг олунур, карйер няглиййаты ишляйяркян автомобил йолу юртцйц су, йаьлы емулсийа вя с. маддялярля емал едилир.

    Кювряк, йарымгайа сцхурлар карйербортларынын давамлылыьыны позур вя сцрцшмяляря, даьылмалара сябяб олур. Д.к.-лярдя зяифлямиш бортларын мющкямляндирилмяси цчцн йортаълар, штанглар, истинад диварлары тятбиг едилир; сцхурлар семент вя диэяр битишдириъи мящлулларла мющкямляндирилир вя с. тядбирляр эюрцлцр.

    DƏRİN KARYER

    ДЯРИН КАРЙÉР – дяринлийи 100 м-дян чох олан карйер. Ачыг ишлянмя заманы (бах Ачыг мядян ишляри) дяринлик артдыгъа карйерин ишчи зонасынын параметрляри вя иш ъябщясинин узунлуьу азалыр, дярин щоризонтларын ачылмасы чятинляшир, мядян сцхурларынын йер сятщиня галдырылма мясафяси, ишчи щоризонтларын вя нягл. мейданчаларынын сайы, мядян сцхурларынын бярклийи вя сутутумлулуьу артыр, ишчи зонанын тябии щавадяйишмя шяраити писляшир. Д.к.-лярдя д.й., автомобил нягл.-ндан, конвейер вя комбиняедилмиш нягл. нювляриндян (автомобил–д.й., автомобил– конвейер, д.й.–конвейер) истифадя едилир. 180–250 м дяринликли карйерляр тякярли (д.й., автомобил) нягл.-ын иши цчцн нязярдя тутулмуш дахили маили лаьымларла (хяндяклярля), даща Д. к.-ляр ися конвейерли вя скипли галдырыъылар, конвейерли гатарлар цчцн олан дик лаьымларла ишлянир.


    Д.к.-лярдя щавадяйишмя, адятян, тябии йолла апарылыр. Щаваны сцни йолла дяйишмяк лазым эялдикдя, вентилйатор гурьулары тятбиг олунур. Мядян машынларында ишляйян екипажы чиркли щаванын мянфи тясирляриндян горумаг мягсядиля щерметикляшдирилмиш кабинялярдя сцзэяъ-вентилйасийа гурьулары вя кондисионерляр ишлядилир. Екскаватор вя йцкляйиъилярин иши заманы айрылан тозун гаршысыны алмаг цчцн мядяндиби сащя нямляндирилир, газыма дязэащлары ишляйяркян тозтутан гурьулар тятбиг олунур, карйер няглиййаты ишляйяркян автомобил йолу юртцйц су, йаьлы емулсийа вя с. маддялярля емал едилир.

    Кювряк, йарымгайа сцхурлар карйербортларынын давамлылыьыны позур вя сцрцшмяляря, даьылмалара сябяб олур. Д.к.-лярдя зяифлямиш бортларын мющкямляндирилмяси цчцн йортаълар, штанглар, истинад диварлары тятбиг едилир; сцхурлар семент вя диэяр битишдириъи мящлулларла мющкямляндирилир вя с. тядбирляр эюрцлцр.