Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
VIII CİLD (ENOLLAR - FEDDİN Konstantin Aleksandroviç)
    EOL ÇÖKÜNTÜLƏRİ

    EOL ÇÖKÜNTÜLƏRİ – külәyin fәaliyyәti nәticәsindә toplanan qumlu vә gilli (löss) çöküntülәr. E.ç.-nin ilkin materialı sü xurların aşınma mәhsulu vә müxtәlif mәnşәli (dәniz, çay, göl vә s.) qumlardır. Eol aşınmasının dәrәcәsi vә xarakterindәn asılı olaraq daşınmamış vә daşınmış (sovurulmuş) qum çöküntülәrini ayırırlar. Ana süxurlarla әlaqәsini itirmәmiş birincilәr daha geniş yayılmışlar vә bunlar üçün nisbәtәn iri fraksiyalar (1–0,25 mm) vә ağır minerallarla zәnginlәşmә sәciyyәvidir; bir sıra faydalı qazıntıların sәpinti yataqları (mәs., Böyük Sәhra vә Floridada nadir metal minerallarının sәpintilәri) mәhz bu çöküntülәrlә әlaqәdardır. Daşınmış qum çöküntülәri isә xırda dәnәlәr (0,25–0,1 mm) vә yüngül mineral fraksiyaları ilә zәngindir. E.ç. әsasәn arid vil.-lәrdә yayılmışdır; digәr tәbii zonalarda da rast gәlinir. Bu çöküntülәr müxtәlif akkumul yativ relyef formaları (dün, barxan, barxan tirәlәri vә s.) әmәlә gәtirir. E.ç. (xüsusilә qumlar) sәhralarda (Böyük Sәhra, Tәklә-Mәkan, Qobi, Qızılqum, Qaraqum) daha geniş, dәniz sahillәri, böyük çay yataqları vә göldәrә çuxurlarında isә qismәn yayılmışdır. Eol qumları k.t.-na böyük ziyan vurur; әkin sahәlәrini, suvarma kanallarını vә yolları basır. Löss qurunun 10%-ini örtür vә mәhsuldar torpaq hesab edilir.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
ENOLLAR – FEDDİN Konstantin Aleksandroviç
    EOL ÇÖKÜNTÜLƏRİ

    EOL ÇÖKÜNTÜLƏRİ – külәyin fәaliyyәti nәticәsindә toplanan qumlu vә gilli (löss) çöküntülәr. E.ç.-nin ilkin materialı sü xurların aşınma mәhsulu vә müxtәlif mәnşәli (dәniz, çay, göl vә s.) qumlardır. Eol aşınmasının dәrәcәsi vә xarakterindәn asılı olaraq daşınmamış vә daşınmış (sovurulmuş) qum çöküntülәrini ayırırlar. Ana süxurlarla әlaqәsini itirmәmiş birincilәr daha geniş yayılmışlar vә bunlar üçün nisbәtәn iri fraksiyalar (1–0,25 mm) vә ağır minerallarla zәnginlәşmә sәciyyәvidir; bir sıra faydalı qazıntıların sәpinti yataqları (mәs., Böyük Sәhra vә Floridada nadir metal minerallarının sәpintilәri) mәhz bu çöküntülәrlә әlaqәdardır. Daşınmış qum çöküntülәri isә xırda dәnәlәr (0,25–0,1 mm) vә yüngül mineral fraksiyaları ilә zәngindir. E.ç. әsasәn arid vil.-lәrdә yayılmışdır; digәr tәbii zonalarda da rast gәlinir. Bu çöküntülәr müxtәlif akkumul yativ relyef formaları (dün, barxan, barxan tirәlәri vә s.) әmәlә gәtirir. E.ç. (xüsusilә qumlar) sәhralarda (Böyük Sәhra, Tәklә-Mәkan, Qobi, Qızılqum, Qaraqum) daha geniş, dәniz sahillәri, böyük çay yataqları vә göldәrә çuxurlarında isә qismәn yayılmışdır. Eol qumları k.t.-na böyük ziyan vurur; әkin sahәlәrini, suvarma kanallarını vә yolları basır. Löss qurunun 10%-ini örtür vә mәhsuldar torpaq hesab edilir.

    EOL ÇÖKÜNTÜLƏRİ

    EOL ÇÖKÜNTÜLƏRİ – külәyin fәaliyyәti nәticәsindә toplanan qumlu vә gilli (löss) çöküntülәr. E.ç.-nin ilkin materialı sü xurların aşınma mәhsulu vә müxtәlif mәnşәli (dәniz, çay, göl vә s.) qumlardır. Eol aşınmasının dәrәcәsi vә xarakterindәn asılı olaraq daşınmamış vә daşınmış (sovurulmuş) qum çöküntülәrini ayırırlar. Ana süxurlarla әlaqәsini itirmәmiş birincilәr daha geniş yayılmışlar vә bunlar üçün nisbәtәn iri fraksiyalar (1–0,25 mm) vә ağır minerallarla zәnginlәşmә sәciyyәvidir; bir sıra faydalı qazıntıların sәpinti yataqları (mәs., Böyük Sәhra vә Floridada nadir metal minerallarının sәpintilәri) mәhz bu çöküntülәrlә әlaqәdardır. Daşınmış qum çöküntülәri isә xırda dәnәlәr (0,25–0,1 mm) vә yüngül mineral fraksiyaları ilә zәngindir. E.ç. әsasәn arid vil.-lәrdә yayılmışdır; digәr tәbii zonalarda da rast gәlinir. Bu çöküntülәr müxtәlif akkumul yativ relyef formaları (dün, barxan, barxan tirәlәri vә s.) әmәlә gәtirir. E.ç. (xüsusilә qumlar) sәhralarda (Böyük Sәhra, Tәklә-Mәkan, Qobi, Qızılqum, Qaraqum) daha geniş, dәniz sahillәri, böyük çay yataqları vә göldәrә çuxurlarında isә qismәn yayılmışdır. Eol qumları k.t.-na böyük ziyan vurur; әkin sahәlәrini, suvarma kanallarını vә yolları basır. Löss qurunun 10%-ini örtür vә mәhsuldar torpaq hesab edilir.