Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
VIII CİLD (ENOLLAR - FEDDİN Konstantin Aleksandroviç)
    EPİDEMİOLOJİ MÜAYİNƏ

    EPİDEMİOLOJİ MÜAYİNƏ – epidemiologiyanın infeksion xәstәliklәrin başvermә vә yayılma sәbәblәrini, onların lәğv edilmәsinin әn effektiv tәdbirlәrini aşkar etmәk üçün istifadә olunan tibbi tәdbirlәr kompleksi. E.m.-nin vәzifәlәri infeksiya mәnbәyinin (mәnbәlәrinin) vә onun ehtimal olunan yayılma yollarının aşkarlanması, kollektiv immunitetin vәziyyәtinin tәyini, mәnzilin, evin, yaşayış mәntәqәsinin sanitariya vәziyyәtinin qiymәtlәndirilmәsi, xәstәliyin baş vermәsinә vә yayılmasına sәbәb olan sosial, tәbii vә mәişәt amillәrinin müәyyәnlәşdirilmәsi konkret şәraitdә baş verәn xәstәliyin lәğvinә, habelә hәmin epidemik ocaqda (bax Epidemik ocaq) xәstәliyin yayılmasının qarşısının alınmasına dair daha tәsirli tәdbirlәrin seçilmәsindәn ibarәtdir. E.m.-ni hәkimepidemioloq vә ya epidemioloq kömәkçisi –feldşer aparır. Bir sıra hallarda E.m.-yә hәmçinin gigiyenist-mütәxәssislәr (suyun, qida mәhsullarının qiymәtlәndirilmәsi), zooloqlar vә entemoloqlar (tәbii ocaqlı xәstәliklәr olduqda) da cәlb edilә bilәr.

    E.m. zamanı yoluxma mәnbәyini tәyin etmәk, xәstә ilә bütün tәmasda olanları aydınlaşdırmaq vә inkubasiya dövrü müddәtindә onların üzәrindә tibbi müşahidә aparmaq әhәmiyyәtlidir. Ocağın yoxlanması vә sanitariya müayinәsi sanitariyamәişәt şәraitinin qiymәtlәndirilmәsinә vә infeksiyanın mümkün ola bilәn yayılma yollarının  aşkarlanmasına  imkan  verir.

    E.m. zamanı evdә mәskunlaşma sıxlığı, xәstәlәrin mövcudluğu, әhalinin sanitariya sәviyyәsi, infeksiya keçiricilәrinin olma ehtimalını, zoonoz xәstәlik mәnbәyi sayılan heyvanların, su tәchizatının, ayaqyoluların, çirkab qәbuledicilәrin vә s. vәziyyәtini aydınlaşdırmaq lazımdır. E.m. zamanı aparılan laborator tәdqiqatlar bakteriyagәzdirәnlәrin, yeyinti mәhsullarının, suyun, mәişәt vә mәtbәx avadanlığının mikroorqanizmlәrlә çirklәnmәsinin, zoonoz infeksiyalar zamanı isә heyvanların yoluxuculuğunun aşkar edilmәsinә imkan yaranır. Entomoloji müayinә canlı infeksiya keçiricilәrinin (hәşәratlar vә gәnәlәr) növünü vә yayılmasını, epizootoloji müayinә heyvanlar (vәhşi vә ev heyvanları) arasında epizootiyanın aşkarlanmasını tәmin edir. E.m. apardıqda epidemioloji müayinә kartası doldurulur.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
ENOLLAR – FEDDİN Konstantin Aleksandroviç
    EPİDEMİOLOJİ MÜAYİNƏ

    EPİDEMİOLOJİ MÜAYİNƏ – epidemiologiyanın infeksion xәstәliklәrin başvermә vә yayılma sәbәblәrini, onların lәğv edilmәsinin әn effektiv tәdbirlәrini aşkar etmәk üçün istifadә olunan tibbi tәdbirlәr kompleksi. E.m.-nin vәzifәlәri infeksiya mәnbәyinin (mәnbәlәrinin) vә onun ehtimal olunan yayılma yollarının aşkarlanması, kollektiv immunitetin vәziyyәtinin tәyini, mәnzilin, evin, yaşayış mәntәqәsinin sanitariya vәziyyәtinin qiymәtlәndirilmәsi, xәstәliyin baş vermәsinә vә yayılmasına sәbәb olan sosial, tәbii vә mәişәt amillәrinin müәyyәnlәşdirilmәsi konkret şәraitdә baş verәn xәstәliyin lәğvinә, habelә hәmin epidemik ocaqda (bax Epidemik ocaq) xәstәliyin yayılmasının qarşısının alınmasına dair daha tәsirli tәdbirlәrin seçilmәsindәn ibarәtdir. E.m.-ni hәkimepidemioloq vә ya epidemioloq kömәkçisi –feldşer aparır. Bir sıra hallarda E.m.-yә hәmçinin gigiyenist-mütәxәssislәr (suyun, qida mәhsullarının qiymәtlәndirilmәsi), zooloqlar vә entemoloqlar (tәbii ocaqlı xәstәliklәr olduqda) da cәlb edilә bilәr.

    E.m. zamanı yoluxma mәnbәyini tәyin etmәk, xәstә ilә bütün tәmasda olanları aydınlaşdırmaq vә inkubasiya dövrü müddәtindә onların üzәrindә tibbi müşahidә aparmaq әhәmiyyәtlidir. Ocağın yoxlanması vә sanitariya müayinәsi sanitariyamәişәt şәraitinin qiymәtlәndirilmәsinә vә infeksiyanın mümkün ola bilәn yayılma yollarının  aşkarlanmasına  imkan  verir.

    E.m. zamanı evdә mәskunlaşma sıxlığı, xәstәlәrin mövcudluğu, әhalinin sanitariya sәviyyәsi, infeksiya keçiricilәrinin olma ehtimalını, zoonoz xәstәlik mәnbәyi sayılan heyvanların, su tәchizatının, ayaqyoluların, çirkab qәbuledicilәrin vә s. vәziyyәtini aydınlaşdırmaq lazımdır. E.m. zamanı aparılan laborator tәdqiqatlar bakteriyagәzdirәnlәrin, yeyinti mәhsullarının, suyun, mәişәt vә mәtbәx avadanlığının mikroorqanizmlәrlә çirklәnmәsinin, zoonoz infeksiyalar zamanı isә heyvanların yoluxuculuğunun aşkar edilmәsinә imkan yaranır. Entomoloji müayinә canlı infeksiya keçiricilәrinin (hәşәratlar vә gәnәlәr) növünü vә yayılmasını, epizootoloji müayinә heyvanlar (vәhşi vә ev heyvanları) arasında epizootiyanın aşkarlanmasını tәmin edir. E.m. apardıqda epidemioloji müayinә kartası doldurulur.

    EPİDEMİOLOJİ MÜAYİNƏ

    EPİDEMİOLOJİ MÜAYİNƏ – epidemiologiyanın infeksion xәstәliklәrin başvermә vә yayılma sәbәblәrini, onların lәğv edilmәsinin әn effektiv tәdbirlәrini aşkar etmәk üçün istifadә olunan tibbi tәdbirlәr kompleksi. E.m.-nin vәzifәlәri infeksiya mәnbәyinin (mәnbәlәrinin) vә onun ehtimal olunan yayılma yollarının aşkarlanması, kollektiv immunitetin vәziyyәtinin tәyini, mәnzilin, evin, yaşayış mәntәqәsinin sanitariya vәziyyәtinin qiymәtlәndirilmәsi, xәstәliyin baş vermәsinә vә yayılmasına sәbәb olan sosial, tәbii vә mәişәt amillәrinin müәyyәnlәşdirilmәsi konkret şәraitdә baş verәn xәstәliyin lәğvinә, habelә hәmin epidemik ocaqda (bax Epidemik ocaq) xәstәliyin yayılmasının qarşısının alınmasına dair daha tәsirli tәdbirlәrin seçilmәsindәn ibarәtdir. E.m.-ni hәkimepidemioloq vә ya epidemioloq kömәkçisi –feldşer aparır. Bir sıra hallarda E.m.-yә hәmçinin gigiyenist-mütәxәssislәr (suyun, qida mәhsullarının qiymәtlәndirilmәsi), zooloqlar vә entemoloqlar (tәbii ocaqlı xәstәliklәr olduqda) da cәlb edilә bilәr.

    E.m. zamanı yoluxma mәnbәyini tәyin etmәk, xәstә ilә bütün tәmasda olanları aydınlaşdırmaq vә inkubasiya dövrü müddәtindә onların üzәrindә tibbi müşahidә aparmaq әhәmiyyәtlidir. Ocağın yoxlanması vә sanitariya müayinәsi sanitariyamәişәt şәraitinin qiymәtlәndirilmәsinә vә infeksiyanın mümkün ola bilәn yayılma yollarının  aşkarlanmasına  imkan  verir.

    E.m. zamanı evdә mәskunlaşma sıxlığı, xәstәlәrin mövcudluğu, әhalinin sanitariya sәviyyәsi, infeksiya keçiricilәrinin olma ehtimalını, zoonoz xәstәlik mәnbәyi sayılan heyvanların, su tәchizatının, ayaqyoluların, çirkab qәbuledicilәrin vә s. vәziyyәtini aydınlaşdırmaq lazımdır. E.m. zamanı aparılan laborator tәdqiqatlar bakteriyagәzdirәnlәrin, yeyinti mәhsullarının, suyun, mәişәt vә mәtbәx avadanlığının mikroorqanizmlәrlә çirklәnmәsinin, zoonoz infeksiyalar zamanı isә heyvanların yoluxuculuğunun aşkar edilmәsinә imkan yaranır. Entomoloji müayinә canlı infeksiya keçiricilәrinin (hәşәratlar vә gәnәlәr) növünü vә yayılmasını, epizootoloji müayinә heyvanlar (vәhşi vә ev heyvanları) arasında epizootiyanın aşkarlanmasını tәmin edir. E.m. apardıqda epidemioloji müayinә kartası doldurulur.