BИÓNИKА [био…+(меха)ника] – характеристикалары ъанлы системлярин характеристикаларына йахын олан йени машын, ъищаз, механизм, иншаат конструксийалары, техноложи просесляр, системляр йаратмаг вя онларын мювъуд оланларыны тякмилляшдирмяк мягсядиля организмлярин гурулушу вя щяйат фяалиййятини юйрянян елми истигамят. Б. биолоэийа, физика, кимйа, кибернетика вя мцщяндис елмляри иля ялагядардыр. Щяля 15 ясрдя Леонардо да Винчи гушлар кими ганад чалан учуш апараты йаратмаьа ъящд эюстярмишди. Б. елм кими 20 ясрин орталарында формалашмышдыр. Б. ъанлы вя сцни системляр арасындакы аналоэийаны арашдырыр, онларын параметрлярини мцгайися едир, тябиятин мцасир техникайа нязярян даща мцкяммяллийи вя гянаятъиллийини юйряняряк алынмыш нятиъяляр ясасында бир чох мцряккяб мцщяндис мясяляляринин щялли цчцн даща оптимал йоллар ахтарыр. Инсан вя щейванын синир системинин, щиссиййат органларынын, щейванларын ориентасийа, навигасийа вя локасийа габилиййятляринин юйрянилмяси иля ялдя олунан биликляр щесаблама техникасы гурьуларынын тякмилляшдирилмяси, йени вериъиляр вя ашкарлама системляринин ишлянмяси, йени тикинти конструксийаларынын щазырланмасы вя с. цчцн истифадя едилир. Синир системинин ишлямя механизмляринин юйрянилмяси вя моделляшдирилмяси компцтерлярин мящсулдарлыьыны хейли артыран персептрон, нейрощесаблайыъы, нейропросессор, нейрочип вя с. йаратмаьа имкан верди, образларын танынмасы системини (мяс., тяййарянин “гара гуту”сунун мятнинин сясляря эюря танынмасы), онларын тятбиги сайясиндя биотехники системляр вя техники гурьулар щазырламаг мцмкцн олду. Б.-нын кюмяйи иля шагули инкишаф едян еластик-мцтящяррик конструксийа формаларындан (аьаъларын, биткилярин эювдяси) истифадя едяряк щцндцр вя чох щцндцр биналарын (эюйдялянлярин) лайищяси щазырланыр, биткилярин эювдя вя йарпагларындакы щюрцмчяк тору кими склеренхим вя колленхим сапларынын гурулушу ясасында йалныз дартылмайа ишляйян вантлы йцкдашыйан контсруксийалар йарадылыр.
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2007 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2009 |
| ISBN: | 978-9952-441-02-4 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2010 |
| ISBN: | 978-9952-441-05-5 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2011 |
| ISBN: | 978-9952-441-07-9 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2012 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2013 |
| ISBN: | 978-9952-441-03-1 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2014 |
| ISBN: | 978-9952-441-10-9 |
| Səhifələrin sayı: | 592 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili | 2015 |
| ISBN: | 978-9952-441-11-6 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
BИÓNИKА [био…+(меха)ника] – характеристикалары ъанлы системлярин характеристикаларына йахын олан йени машын, ъищаз, механизм, иншаат конструксийалары, техноложи просесляр, системляр йаратмаг вя онларын мювъуд оланларыны тякмилляшдирмяк мягсядиля организмлярин гурулушу вя щяйат фяалиййятини юйрянян елми истигамят. Б. биолоэийа, физика, кимйа, кибернетика вя мцщяндис елмляри иля ялагядардыр. Щяля 15 ясрдя Леонардо да Винчи гушлар кими ганад чалан учуш апараты йаратмаьа ъящд эюстярмишди. Б. елм кими 20 ясрин орталарында формалашмышдыр. Б. ъанлы вя сцни системляр арасындакы аналоэийаны арашдырыр, онларын параметрлярини мцгайися едир, тябиятин мцасир техникайа нязярян даща мцкяммяллийи вя гянаятъиллийини юйряняряк алынмыш нятиъяляр ясасында бир чох мцряккяб мцщяндис мясяляляринин щялли цчцн даща оптимал йоллар ахтарыр. Инсан вя щейванын синир системинин, щиссиййат органларынын, щейванларын ориентасийа, навигасийа вя локасийа габилиййятляринин юйрянилмяси иля ялдя олунан биликляр щесаблама техникасы гурьуларынын тякмилляшдирилмяси, йени вериъиляр вя ашкарлама системляринин ишлянмяси, йени тикинти конструксийаларынын щазырланмасы вя с. цчцн истифадя едилир. Синир системинин ишлямя механизмляринин юйрянилмяси вя моделляшдирилмяси компцтерлярин мящсулдарлыьыны хейли артыран персептрон, нейрощесаблайыъы, нейропросессор, нейрочип вя с. йаратмаьа имкан верди, образларын танынмасы системини (мяс., тяййарянин “гара гуту”сунун мятнинин сясляря эюря танынмасы), онларын тятбиги сайясиндя биотехники системляр вя техники гурьулар щазырламаг мцмкцн олду. Б.-нын кюмяйи иля шагули инкишаф едян еластик-мцтящяррик конструксийа формаларындан (аьаъларын, биткилярин эювдяси) истифадя едяряк щцндцр вя чох щцндцр биналарын (эюйдялянлярин) лайищяси щазырланыр, биткилярин эювдя вя йарпагларындакы щюрцмчяк тору кими склеренхим вя колленхим сапларынын гурулушу ясасында йалныз дартылмайа ишляйян вантлы йцкдашыйан контсруксийалар йарадылыр.
BИÓNИKА [био…+(меха)ника] – характеристикалары ъанлы системлярин характеристикаларына йахын олан йени машын, ъищаз, механизм, иншаат конструксийалары, техноложи просесляр, системляр йаратмаг вя онларын мювъуд оланларыны тякмилляшдирмяк мягсядиля организмлярин гурулушу вя щяйат фяалиййятини юйрянян елми истигамят. Б. биолоэийа, физика, кимйа, кибернетика вя мцщяндис елмляри иля ялагядардыр. Щяля 15 ясрдя Леонардо да Винчи гушлар кими ганад чалан учуш апараты йаратмаьа ъящд эюстярмишди. Б. елм кими 20 ясрин орталарында формалашмышдыр. Б. ъанлы вя сцни системляр арасындакы аналоэийаны арашдырыр, онларын параметрлярини мцгайися едир, тябиятин мцасир техникайа нязярян даща мцкяммяллийи вя гянаятъиллийини юйряняряк алынмыш нятиъяляр ясасында бир чох мцряккяб мцщяндис мясяляляринин щялли цчцн даща оптимал йоллар ахтарыр. Инсан вя щейванын синир системинин, щиссиййат органларынын, щейванларын ориентасийа, навигасийа вя локасийа габилиййятляринин юйрянилмяси иля ялдя олунан биликляр щесаблама техникасы гурьуларынын тякмилляшдирилмяси, йени вериъиляр вя ашкарлама системляринин ишлянмяси, йени тикинти конструксийаларынын щазырланмасы вя с. цчцн истифадя едилир. Синир системинин ишлямя механизмляринин юйрянилмяси вя моделляшдирилмяси компцтерлярин мящсулдарлыьыны хейли артыран персептрон, нейрощесаблайыъы, нейропросессор, нейрочип вя с. йаратмаьа имкан верди, образларын танынмасы системини (мяс., тяййарянин “гара гуту”сунун мятнинин сясляря эюря танынмасы), онларын тятбиги сайясиндя биотехники системляр вя техники гурьулар щазырламаг мцмкцн олду. Б.-нын кюмяйи иля шагули инкишаф едян еластик-мцтящяррик конструксийа формаларындан (аьаъларын, биткилярин эювдяси) истифадя едяряк щцндцр вя чох щцндцр биналарын (эюйдялянлярин) лайищяси щазырланыр, биткилярин эювдя вя йарпагларындакы щюрцмчяк тору кими склеренхим вя колленхим сапларынын гурулушу ясасында йалныз дартылмайа ишляйян вантлы йцкдашыйан контсруксийалар йарадылыр.
