Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
VIII CİLD (ENOLLAR - FEDDİN Konstantin Aleksandroviç)
    ERİTEMA

    ERİTÉMA (yun. ερυθρóτητα – qızarma) – kapillyarların genişlәnmәsi nәticәsindә dәrinin qızarması. Sәbәblәr i: emosional streslәr (sevinc, utancaqlıq, qәzәb hissi), mexaniki travmalar, allergiya, masajın, kimyәvi maddәlәrin (xardal yaxması, yod), yüksәk vә alçaq temp-run tәsiri, infeksion (qızılca, skarlatina) vә iltihabi proseslәr (dermatitlәr), habelә günәş şüalarının, fizioterapevtik prosedurların tәsiri.

    Kliniki formaları. Ən çox yayılan formalar düyünlü, ekssudativ vә infraqırmızı E.-dır. Hәmçinin infeksion E., miqrasiya edәn E., fәrqlәndirilmәmiş infeksion E., dayanıqlı E., rentgen E.-sı, halqavarı revmatik E. vә s. dә rast gәlinir.

    Düyünlü E. çox vaxt streptokokk infeksiyasını müşayiәt edir. Onun xarakterik simptomları dәridә düyünlü törәmәlәrin meydana çıxmasıdır. Bunlar, әsasәn, baldırda yerlәşir. Hәmçinin yüksәk temp-r, başağrısı, zәiflik dә qeyd edilir. Çox vaxt residiv verir.

    Ekssudativ  E.  müxtәlif  formalı sәpgilәrin olması ilә meydana çıxır. Onlar residiv verә bilәr vә herpes virusu, yaxud digәr infeksion xәstәliklәr keçirdikdәn sonra әmәlә gәlir. Bu forma E. çox tәhlükәlidir vә ölümlә nәticәlәnmә mümkündür. İnfraqırmızı E. aşağı әtraflarda lokallaşır, meydana çıxması istinin tәsiri ilә әlaqәlәndirilir vә o, tor şәklindә piqmentlәşmiş sәpgi kimi görünür. İnfeksion E. üçün kәskin başlanma, yuxusuzluq әmәlә gәtirәn güclü başağrısı Müalicәs i. E.-nın müalicәsi kompleks şәkildә aparılır. Əvvәlcә xәstәliyin sәbәbini müәyyәnlәşdirmәk lazımdır. Sonra mövcud infeksion xәstәliyi (skarlatina, qızılca, dermatit, soyuqdәymә) müalicә etmәk, dәrini qıcıqlandıran prosedurlara (masaj, günәş vannaları, fizioterapiya) yol vermәmәk, allergiyaya sәbәb olan kimyәvi maddәlәrlә tәmasdan çәkinmәk tәlәb olunur. E.-nın dәrman müalicәsi, adәtәn, antibiotiklәrdәn, kortikosteroidlәrdәn vә angioprotektorlardan ibarәtdir. Bәzәn xәstәyә yataq rejimi, xüsusi pәhriz tәyin edilә bilәr. Allergenlәrdәn (alkoqol, sitrus meyvәlәri, kofe, şokolad, әdviyyәli vә yağlı xörәklәr) imtina olunmalıdır. Nәzәrә almaq lazımdır ki, zәdәlәnmәlәr, hәddindәn artıq soyuma vә papiros çәkmә E.-nın residiv vermәsinә sәbәb ola bilәr.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
ENOLLAR – FEDDİN Konstantin Aleksandroviç
    ERİTEMA

    ERİTÉMA (yun. ερυθρóτητα – qızarma) – kapillyarların genişlәnmәsi nәticәsindә dәrinin qızarması. Sәbәblәr i: emosional streslәr (sevinc, utancaqlıq, qәzәb hissi), mexaniki travmalar, allergiya, masajın, kimyәvi maddәlәrin (xardal yaxması, yod), yüksәk vә alçaq temp-run tәsiri, infeksion (qızılca, skarlatina) vә iltihabi proseslәr (dermatitlәr), habelә günәş şüalarının, fizioterapevtik prosedurların tәsiri.

    Kliniki formaları. Ən çox yayılan formalar düyünlü, ekssudativ vә infraqırmızı E.-dır. Hәmçinin infeksion E., miqrasiya edәn E., fәrqlәndirilmәmiş infeksion E., dayanıqlı E., rentgen E.-sı, halqavarı revmatik E. vә s. dә rast gәlinir.

    Düyünlü E. çox vaxt streptokokk infeksiyasını müşayiәt edir. Onun xarakterik simptomları dәridә düyünlü törәmәlәrin meydana çıxmasıdır. Bunlar, әsasәn, baldırda yerlәşir. Hәmçinin yüksәk temp-r, başağrısı, zәiflik dә qeyd edilir. Çox vaxt residiv verir.

    Ekssudativ  E.  müxtәlif  formalı sәpgilәrin olması ilә meydana çıxır. Onlar residiv verә bilәr vә herpes virusu, yaxud digәr infeksion xәstәliklәr keçirdikdәn sonra әmәlә gәlir. Bu forma E. çox tәhlükәlidir vә ölümlә nәticәlәnmә mümkündür. İnfraqırmızı E. aşağı әtraflarda lokallaşır, meydana çıxması istinin tәsiri ilә әlaqәlәndirilir vә o, tor şәklindә piqmentlәşmiş sәpgi kimi görünür. İnfeksion E. üçün kәskin başlanma, yuxusuzluq әmәlә gәtirәn güclü başağrısı Müalicәs i. E.-nın müalicәsi kompleks şәkildә aparılır. Əvvәlcә xәstәliyin sәbәbini müәyyәnlәşdirmәk lazımdır. Sonra mövcud infeksion xәstәliyi (skarlatina, qızılca, dermatit, soyuqdәymә) müalicә etmәk, dәrini qıcıqlandıran prosedurlara (masaj, günәş vannaları, fizioterapiya) yol vermәmәk, allergiyaya sәbәb olan kimyәvi maddәlәrlә tәmasdan çәkinmәk tәlәb olunur. E.-nın dәrman müalicәsi, adәtәn, antibiotiklәrdәn, kortikosteroidlәrdәn vә angioprotektorlardan ibarәtdir. Bәzәn xәstәyә yataq rejimi, xüsusi pәhriz tәyin edilә bilәr. Allergenlәrdәn (alkoqol, sitrus meyvәlәri, kofe, şokolad, әdviyyәli vә yağlı xörәklәr) imtina olunmalıdır. Nәzәrә almaq lazımdır ki, zәdәlәnmәlәr, hәddindәn artıq soyuma vә papiros çәkmә E.-nın residiv vermәsinә sәbәb ola bilәr.

    ERİTEMA

    ERİTÉMA (yun. ερυθρóτητα – qızarma) – kapillyarların genişlәnmәsi nәticәsindә dәrinin qızarması. Sәbәblәr i: emosional streslәr (sevinc, utancaqlıq, qәzәb hissi), mexaniki travmalar, allergiya, masajın, kimyәvi maddәlәrin (xardal yaxması, yod), yüksәk vә alçaq temp-run tәsiri, infeksion (qızılca, skarlatina) vә iltihabi proseslәr (dermatitlәr), habelә günәş şüalarının, fizioterapevtik prosedurların tәsiri.

    Kliniki formaları. Ən çox yayılan formalar düyünlü, ekssudativ vә infraqırmızı E.-dır. Hәmçinin infeksion E., miqrasiya edәn E., fәrqlәndirilmәmiş infeksion E., dayanıqlı E., rentgen E.-sı, halqavarı revmatik E. vә s. dә rast gәlinir.

    Düyünlü E. çox vaxt streptokokk infeksiyasını müşayiәt edir. Onun xarakterik simptomları dәridә düyünlü törәmәlәrin meydana çıxmasıdır. Bunlar, әsasәn, baldırda yerlәşir. Hәmçinin yüksәk temp-r, başağrısı, zәiflik dә qeyd edilir. Çox vaxt residiv verir.

    Ekssudativ  E.  müxtәlif  formalı sәpgilәrin olması ilә meydana çıxır. Onlar residiv verә bilәr vә herpes virusu, yaxud digәr infeksion xәstәliklәr keçirdikdәn sonra әmәlә gәlir. Bu forma E. çox tәhlükәlidir vә ölümlә nәticәlәnmә mümkündür. İnfraqırmızı E. aşağı әtraflarda lokallaşır, meydana çıxması istinin tәsiri ilә әlaqәlәndirilir vә o, tor şәklindә piqmentlәşmiş sәpgi kimi görünür. İnfeksion E. üçün kәskin başlanma, yuxusuzluq әmәlә gәtirәn güclü başağrısı Müalicәs i. E.-nın müalicәsi kompleks şәkildә aparılır. Əvvәlcә xәstәliyin sәbәbini müәyyәnlәşdirmәk lazımdır. Sonra mövcud infeksion xәstәliyi (skarlatina, qızılca, dermatit, soyuqdәymә) müalicә etmәk, dәrini qıcıqlandıran prosedurlara (masaj, günәş vannaları, fizioterapiya) yol vermәmәk, allergiyaya sәbәb olan kimyәvi maddәlәrlә tәmasdan çәkinmәk tәlәb olunur. E.-nın dәrman müalicәsi, adәtәn, antibiotiklәrdәn, kortikosteroidlәrdәn vә angioprotektorlardan ibarәtdir. Bәzәn xәstәyә yataq rejimi, xüsusi pәhriz tәyin edilә bilәr. Allergenlәrdәn (alkoqol, sitrus meyvәlәri, kofe, şokolad, әdviyyәli vә yağlı xörәklәr) imtina olunmalıdır. Nәzәrә almaq lazımdır ki, zәdәlәnmәlәr, hәddindәn artıq soyuma vә papiros çәkmә E.-nın residiv vermәsinә sәbәb ola bilәr.