Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
VII CİLD (DƏRMAN - CƏLİLOV)
    DİETİL EFİRİ

    ДИЕТИЛ ЕФИРИ, kцkцrd ефири – садя ефирлярин ян мцщцм нцмайяндяси, Ъ2Щ5ОЪ2Щ5; рянэсиз, uчucu, сяъиййяви ийли майеdir, тгайн.34,5°Ъ, сыхлыьы 713,8 кг/м3 (20°Ъ). Етанолда, бензолда вя диэяр цзви щялледиъилярдя щялл олур. Чохlu sayda цзви маддяляри йахшы щялл едир. Алифатик садя ефирлярин кимйяви хассяляриня маликдир; кимйяви инертдир, зяиф ясаси хасся эюстярир. Лцис туршулары иля нисбятян давамлы комплексляр [мяс., бор-трифлцорид ефират (Ъ2Щ5)О·БФ3] ямяля эятирир, гцввятли протон туршуларынын тясириндян давамсыз оксониум дузларына [(Ъ2Щ5)2ОЩ]+Х – туршунун аниону) чеврилир, ишыгда сахландыгда партлайыш тящлцкяли пероксид бирляшмяляри ямяля эятирир.


    Д.е. етанолун дещидратлашмасындан (башлыъа олараг сулфат туршусунун тясири иля) вя етанол истещсалында етиленин щидратлашмасындан ялавя мящсул кими алыныр. Sеллцлоз нитратларын, пийлярин, гатранларын вя с. щялледиъиси, екстраэент (мяс., нцвя йанаъаглары алынмасында вя емалында), тибдя кейляшдириъи васитя кими истифадя олунур. Д.е. тяняффцс йолларыны гыъыгландырыр, йухулуьa вя щушун итмясиня sяbяb olan hяyяcanlandыrыcы tяsirя malikdir. Алышган вя партлайыш тящлцкялидир.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
DƏRMAN – CƏLİLOV
    DİETİL EFİRİ

    ДИЕТИЛ ЕФИРИ, kцkцrd ефири – садя ефирлярин ян мцщцм нцмайяндяси, Ъ2Щ5ОЪ2Щ5; рянэсиз, uчucu, сяъиййяви ийли майеdir, тгайн.34,5°Ъ, сыхлыьы 713,8 кг/м3 (20°Ъ). Етанолда, бензолда вя диэяр цзви щялледиъилярдя щялл олур. Чохlu sayda цзви маддяляри йахшы щялл едир. Алифатик садя ефирлярин кимйяви хассяляриня маликдир; кимйяви инертдир, зяиф ясаси хасся эюстярир. Лцис туршулары иля нисбятян давамлы комплексляр [мяс., бор-трифлцорид ефират (Ъ2Щ5)О·БФ3] ямяля эятирир, гцввятли протон туршуларынын тясириндян давамсыз оксониум дузларына [(Ъ2Щ5)2ОЩ]+Х – туршунун аниону) чеврилир, ишыгда сахландыгда партлайыш тящлцкяли пероксид бирляшмяляри ямяля эятирир.


    Д.е. етанолун дещидратлашмасындан (башлыъа олараг сулфат туршусунун тясири иля) вя етанол истещсалында етиленин щидратлашмасындан ялавя мящсул кими алыныр. Sеллцлоз нитратларын, пийлярин, гатранларын вя с. щялледиъиси, екстраэент (мяс., нцвя йанаъаглары алынмасында вя емалында), тибдя кейляшдириъи васитя кими истифадя олунур. Д.е. тяняффцс йолларыны гыъыгландырыр, йухулуьa вя щушун итмясиня sяbяb olan hяyяcanlandыrыcы tяsirя malikdir. Алышган вя партлайыш тящлцкялидир.

    DİETİL EFİRİ

    ДИЕТИЛ ЕФИРИ, kцkцrd ефири – садя ефирлярин ян мцщцм нцмайяндяси, Ъ2Щ5ОЪ2Щ5; рянэсиз, uчucu, сяъиййяви ийли майеdir, тгайн.34,5°Ъ, сыхлыьы 713,8 кг/м3 (20°Ъ). Етанолда, бензолда вя диэяр цзви щялледиъилярдя щялл олур. Чохlu sayda цзви маддяляри йахшы щялл едир. Алифатик садя ефирлярин кимйяви хассяляриня маликдир; кимйяви инертдир, зяиф ясаси хасся эюстярир. Лцис туршулары иля нисбятян давамлы комплексляр [мяс., бор-трифлцорид ефират (Ъ2Щ5)О·БФ3] ямяля эятирир, гцввятли протон туршуларынын тясириндян давамсыз оксониум дузларына [(Ъ2Щ5)2ОЩ]+Х – туршунун аниону) чеврилир, ишыгда сахландыгда партлайыш тящлцкяли пероксид бирляшмяляри ямяля эятирир.


    Д.е. етанолун дещидратлашмасындан (башлыъа олараг сулфат туршусунун тясири иля) вя етанол истещсалында етиленин щидратлашмасындан ялавя мящсул кими алыныр. Sеллцлоз нитратларын, пийлярин, гатранларын вя с. щялледиъиси, екстраэент (мяс., нцвя йанаъаглары алынмасында вя емалында), тибдя кейляшдириъи васитя кими истифадя олунур. Д.е. тяняффцс йолларыны гыъыгландырыр, йухулуьa вя щушун итмясиня sяbяb olan hяyяcanlandыrыcы tяsirя malikdir. Алышган вя партлайыш тящлцкялидир.