Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
VII CİLD (DƏRMAN - CƏLİLOV)
    DİNOSERATLAR

    ДИНОСЕРÁТЛАР (Диноъерата) – нясли кясилмиш биткийейян пласенталы мямялиляр дястяси. 10-адяк ъинси вар. Даща чох мялум олан нцмайяндяси уинтатеридир. Д.-ын газынты галыглары Асийа вя Шимали Американын Алт Палеоэен–Еосен чюкцнтцляриндя ашкар едилмишдир. Палеосен Д.-ы кцтляси 300 кг-а дяк бешбармаглы гыса ятрафлары (юн йары бармагцстцндя вя арха пянъя цстцндя эязян) олан пота щейванлар олмушлар. Еосендя Д. ян ириюлчцлц (ъидов щцнд. 2 м, кцтляси 4,5 т) сайылырды, бядян гурулушу кярэядана охшар иди, бармагцстцндя эязян дырнаглы ятрафлары варды. Еркяклярин бязи нювляриндя гылынъшякилли йухары дишляр вя цзяри дяри иля юртцлмцш (мцасир зцра фялярдя олдуьу кими) 1–3 ядяд буйнуз шякилли кялля чыхынтылары олмушду. Йанаг дишляринин кянары дарагвары, алчаг таълы, бейни кичик вя примитив иди. Суйа йахын йерлярдя йашамышлар. Д. ещтимала эюря, ятянялилярин архаик голларындан бири кими дырнаглылара йахын щесаб едилир.

    Диносератлар. Уинтатери (Uintatherium).
    Реконструксийа.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
DƏRMAN – CƏLİLOV
    DİNOSERATLAR

    ДИНОСЕРÁТЛАР (Диноъерата) – нясли кясилмиш биткийейян пласенталы мямялиляр дястяси. 10-адяк ъинси вар. Даща чох мялум олан нцмайяндяси уинтатеридир. Д.-ын газынты галыглары Асийа вя Шимали Американын Алт Палеоэен–Еосен чюкцнтцляриндя ашкар едилмишдир. Палеосен Д.-ы кцтляси 300 кг-а дяк бешбармаглы гыса ятрафлары (юн йары бармагцстцндя вя арха пянъя цстцндя эязян) олан пота щейванлар олмушлар. Еосендя Д. ян ириюлчцлц (ъидов щцнд. 2 м, кцтляси 4,5 т) сайылырды, бядян гурулушу кярэядана охшар иди, бармагцстцндя эязян дырнаглы ятрафлары варды. Еркяклярин бязи нювляриндя гылынъшякилли йухары дишляр вя цзяри дяри иля юртцлмцш (мцасир зцра фялярдя олдуьу кими) 1–3 ядяд буйнуз шякилли кялля чыхынтылары олмушду. Йанаг дишляринин кянары дарагвары, алчаг таълы, бейни кичик вя примитив иди. Суйа йахын йерлярдя йашамышлар. Д. ещтимала эюря, ятянялилярин архаик голларындан бири кими дырнаглылара йахын щесаб едилир.

    Диносератлар. Уинтатери (Uintatherium).
    Реконструксийа.

    DİNOSERATLAR

    ДИНОСЕРÁТЛАР (Диноъерата) – нясли кясилмиш биткийейян пласенталы мямялиляр дястяси. 10-адяк ъинси вар. Даща чох мялум олан нцмайяндяси уинтатеридир. Д.-ын газынты галыглары Асийа вя Шимали Американын Алт Палеоэен–Еосен чюкцнтцляриндя ашкар едилмишдир. Палеосен Д.-ы кцтляси 300 кг-а дяк бешбармаглы гыса ятрафлары (юн йары бармагцстцндя вя арха пянъя цстцндя эязян) олан пота щейванлар олмушлар. Еосендя Д. ян ириюлчцлц (ъидов щцнд. 2 м, кцтляси 4,5 т) сайылырды, бядян гурулушу кярэядана охшар иди, бармагцстцндя эязян дырнаглы ятрафлары варды. Еркяклярин бязи нювляриндя гылынъшякилли йухары дишляр вя цзяри дяри иля юртцлмцш (мцасир зцра фялярдя олдуьу кими) 1–3 ядяд буйнуз шякилли кялля чыхынтылары олмушду. Йанаг дишляринин кянары дарагвары, алчаг таълы, бейни кичик вя примитив иди. Суйа йахын йерлярдя йашамышлар. Д. ещтимала эюря, ятянялилярин архаик голларындан бири кими дырнаглылара йахын щесаб едилир.

    Диносератлар. Уинтатери (Uintatherium).
    Реконструксийа.