Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
VII CİLD (DƏRMAN - CƏLİLOV)
    DİPOL

    ДИПОЛ, м а г н и т  д и п о л у – електрик диполунун аналогу; бир-бириндян мцяййян л мясафясиндя йерляшян, кямиййятъя бярабяр вя ишаряъя якс олан ики гондарма нюгтяви магнит йцкцндян ибарят систем кими тясвир олунур. “Магнит Д.” анлайышы 18 ясрин ахырлары – 19 ясрин яввялляриндя дахил едилмишдир. Магнит сащяси вя магнит Д.-нун гаршылыглы тясири електрик сащяси вя електрик Д. арасындакы гаршылыглы тясир ганунлары иля тясвир олунур. А. Ампер тяряфиндян сабит електрик ъяряйанларынын магнит гаршылыглы тясири кяшф едилдикдян сонра беля бир фярзиййя иряли сцрцлдц ки, сабит магнитлярин магнит хассяляри магнит Д.-на еквивалент олан гапалы молекулйар ъяряйанларын мювъудлуьу иля шяртлянир. Тяърцби фактлар эюстярир ки, магнит йцкляри мювъуд дейил, магнит сащясинин мянбяляри ися, електронларын орбит цзря щярякяти нятиъясиндя йаранан електрик ъяряйанлары вя щямчинин електронларын, протонларын, нейтронларын мяхсуси магнит моментляридир. Лакин “магнит Д.” анлайышыны сахламаг мягсядяуйьун сайылды вя магнит сащясини, ону йарадан мянбялярдян бюйцк мясафялярдя щесабламаг цчцн истифадя едилир. Бу щалда ъяряйанлы гапалы мцстяви сарьынын йаратдыьы магнит сащясини санки магнит Д. йаратмыш олур. Магнит Д.-нун магнит моменти ъяряйан шиддяти вя сарьынын сащяси иля мцтянасибдир.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
DƏRMAN – CƏLİLOV
    DİPOL

    ДИПОЛ, м а г н и т  д и п о л у – електрик диполунун аналогу; бир-бириндян мцяййян л мясафясиндя йерляшян, кямиййятъя бярабяр вя ишаряъя якс олан ики гондарма нюгтяви магнит йцкцндян ибарят систем кими тясвир олунур. “Магнит Д.” анлайышы 18 ясрин ахырлары – 19 ясрин яввялляриндя дахил едилмишдир. Магнит сащяси вя магнит Д.-нун гаршылыглы тясири електрик сащяси вя електрик Д. арасындакы гаршылыглы тясир ганунлары иля тясвир олунур. А. Ампер тяряфиндян сабит електрик ъяряйанларынын магнит гаршылыглы тясири кяшф едилдикдян сонра беля бир фярзиййя иряли сцрцлдц ки, сабит магнитлярин магнит хассяляри магнит Д.-на еквивалент олан гапалы молекулйар ъяряйанларын мювъудлуьу иля шяртлянир. Тяърцби фактлар эюстярир ки, магнит йцкляри мювъуд дейил, магнит сащясинин мянбяляри ися, електронларын орбит цзря щярякяти нятиъясиндя йаранан електрик ъяряйанлары вя щямчинин електронларын, протонларын, нейтронларын мяхсуси магнит моментляридир. Лакин “магнит Д.” анлайышыны сахламаг мягсядяуйьун сайылды вя магнит сащясини, ону йарадан мянбялярдян бюйцк мясафялярдя щесабламаг цчцн истифадя едилир. Бу щалда ъяряйанлы гапалы мцстяви сарьынын йаратдыьы магнит сащясини санки магнит Д. йаратмыш олур. Магнит Д.-нун магнит моменти ъяряйан шиддяти вя сарьынын сащяси иля мцтянасибдир.

    DİPOL

    ДИПОЛ, м а г н и т  д и п о л у – електрик диполунун аналогу; бир-бириндян мцяййян л мясафясиндя йерляшян, кямиййятъя бярабяр вя ишаряъя якс олан ики гондарма нюгтяви магнит йцкцндян ибарят систем кими тясвир олунур. “Магнит Д.” анлайышы 18 ясрин ахырлары – 19 ясрин яввялляриндя дахил едилмишдир. Магнит сащяси вя магнит Д.-нун гаршылыглы тясири електрик сащяси вя електрик Д. арасындакы гаршылыглы тясир ганунлары иля тясвир олунур. А. Ампер тяряфиндян сабит електрик ъяряйанларынын магнит гаршылыглы тясири кяшф едилдикдян сонра беля бир фярзиййя иряли сцрцлдц ки, сабит магнитлярин магнит хассяляри магнит Д.-на еквивалент олан гапалы молекулйар ъяряйанларын мювъудлуьу иля шяртлянир. Тяърцби фактлар эюстярир ки, магнит йцкляри мювъуд дейил, магнит сащясинин мянбяляри ися, електронларын орбит цзря щярякяти нятиъясиндя йаранан електрик ъяряйанлары вя щямчинин електронларын, протонларын, нейтронларын мяхсуси магнит моментляридир. Лакин “магнит Д.” анлайышыны сахламаг мягсядяуйьун сайылды вя магнит сащясини, ону йарадан мянбялярдян бюйцк мясафялярдя щесабламаг цчцн истифадя едилир. Бу щалда ъяряйанлы гапалы мцстяви сарьынын йаратдыьы магнит сащясини санки магнит Д. йаратмыш олур. Магнит Д.-нун магнит моменти ъяряйан шиддяти вя сарьынын сащяси иля мцтянасибдир.