Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
I CİLD (A, a - ALLAHVERDİYEV Süleyman)
    ABAZA DİLİ

    абазаларын дили. Гарачай-Чяркяз Респ.-нын (РФ) дювлят дилляриндян бири. Гарачай-Чяркяз Респ.-нын шм.-ында, щабеля (мяишят дили кими) Тцркийядя, бязи яряб юлкяляриндя вя с. йайылмышдыр. Гафгаз дилляринин абхаз-адыэе (шм.-г.) групуна дахилдир. А.д.-н -дя 38 миндян чох адам данышыр (2002). Тапанта вя ашхарайа (шкарайа) диалектляри вар. Ядяби дил тапанта диалектиня ясасланыр. Сяс тяркибиндя 2 ясас саит  (а, ы) вар; а, ы саитляринин й, у йарымсаитляри иля ассимилйасийасы вя говушмасы нятиъясиндя ясл абаза сюзляриндя фонематик мяна дашымайан е, и, о, у саитляри дя йарадыла биляр. Самит системи чох мцряккябдир. Морфоложи ъящятдян 3 синфя айрылыр: киши, гадын вя гейри-инсан; щалланма йохдур, амма бязи щал формаларынын яламятляри мювъуддур. А.д.-ндя кабарда-чяркяз дилиндян алынма сюзляр чохдур.  Ялифбасы яряб графикасы ясасында 19 ясрин 2-ъи йарысында йарадылмышдыр (Умар Микеров). 1932 илдян латын, 1938 илдян ися рус графикасына ясасланан ялифбадан истифадя едилир.
            Яд.: Ма л ь б а х о в а - Т а б у л о в а Н. Т. Грамматика абазинского языка. Фонетика и морфология. Черкесск, 1976.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
A, a – ALLAHVERDİYEV Süleyman
    ABAZA DİLİ

    абазаларын дили. Гарачай-Чяркяз Респ.-нын (РФ) дювлят дилляриндян бири. Гарачай-Чяркяз Респ.-нын шм.-ында, щабеля (мяишят дили кими) Тцркийядя, бязи яряб юлкяляриндя вя с. йайылмышдыр. Гафгаз дилляринин абхаз-адыэе (шм.-г.) групуна дахилдир. А.д.-н -дя 38 миндян чох адам данышыр (2002). Тапанта вя ашхарайа (шкарайа) диалектляри вар. Ядяби дил тапанта диалектиня ясасланыр. Сяс тяркибиндя 2 ясас саит  (а, ы) вар; а, ы саитляринин й, у йарымсаитляри иля ассимилйасийасы вя говушмасы нятиъясиндя ясл абаза сюзляриндя фонематик мяна дашымайан е, и, о, у саитляри дя йарадыла биляр. Самит системи чох мцряккябдир. Морфоложи ъящятдян 3 синфя айрылыр: киши, гадын вя гейри-инсан; щалланма йохдур, амма бязи щал формаларынын яламятляри мювъуддур. А.д.-ндя кабарда-чяркяз дилиндян алынма сюзляр чохдур.  Ялифбасы яряб графикасы ясасында 19 ясрин 2-ъи йарысында йарадылмышдыр (Умар Микеров). 1932 илдян латын, 1938 илдян ися рус графикасына ясасланан ялифбадан истифадя едилир.
            Яд.: Ма л ь б а х о в а - Т а б у л о в а Н. Т. Грамматика абазинского языка. Фонетика и морфология. Черкесск, 1976.

    ABAZA DİLİ

    абазаларын дили. Гарачай-Чяркяз Респ.-нын (РФ) дювлят дилляриндян бири. Гарачай-Чяркяз Респ.-нын шм.-ында, щабеля (мяишят дили кими) Тцркийядя, бязи яряб юлкяляриндя вя с. йайылмышдыр. Гафгаз дилляринин абхаз-адыэе (шм.-г.) групуна дахилдир. А.д.-н -дя 38 миндян чох адам данышыр (2002). Тапанта вя ашхарайа (шкарайа) диалектляри вар. Ядяби дил тапанта диалектиня ясасланыр. Сяс тяркибиндя 2 ясас саит  (а, ы) вар; а, ы саитляринин й, у йарымсаитляри иля ассимилйасийасы вя говушмасы нятиъясиндя ясл абаза сюзляриндя фонематик мяна дашымайан е, и, о, у саитляри дя йарадыла биляр. Самит системи чох мцряккябдир. Морфоложи ъящятдян 3 синфя айрылыр: киши, гадын вя гейри-инсан; щалланма йохдур, амма бязи щал формаларынын яламятляри мювъуддур. А.д.-ндя кабарда-чяркяз дилиндян алынма сюзляр чохдур.  Ялифбасы яряб графикасы ясасында 19 ясрин 2-ъи йарысында йарадылмышдыр (Умар Микеров). 1932 илдян латын, 1938 илдян ися рус графикасына ясасланан ялифбадан истифадя едилир.
            Яд.: Ма л ь б а х о в а - Т а б у л о в а Н. Т. Грамматика абазинского языка. Фонетика и морфология. Черкесск, 1976.