DИSPERСLЯШMЯ (lat. dispergo – yaymaq, sяpяlяmяk) – bяrk vя ya maye maddяlяrin xыrdalaнmasы yolu ilя dispers sistemlяrin alыnma цsullarыndan biri. Бу цсулла dispers fazanыn hissяciklяri яmяlя gяlir. Bir mayenin, онунла qarышmayan digяr mayedя D.-si emulсийаlaшma adlanыr. D. mцxtяlif konstruksiyalы dяyirmanlarda (vibrasiyalы, kolloid, шыrnaqlы, kцrяcikli vя s.), ultrasяs disperlяшdiriciлярдя, forsunkalarda,
ejektorlarda vя s. hяyata keчirilir. Sistemя mцxtяlif sяthi aktiv maddяlяrin (SAM) яlavя edilmяsi D. prosesinя bюyцk tяsir gюstяrя bilяr. SAM-ыn tяsiri bяrk cisиmlяrin давамлылыьын adsorbsiyа azalma effektindя vя xыrdalanma zamanы яmяlя gяlяn hissяciklяrin aqreqaтлашмасынын qarшыsыnыn alыnmasыnda юzцnц gюstяrir. D. prosesi yeni fazalararasы sяthin яmяlяgяlmя iшindяn vя xыrdalanmanыn lazыmи dяrяcяsindяn asыlы olan enerji tяlяb edir. Юz-юzцnя D. istisna tяшkil edir. Bu halda D.-dя sяthin bюyцmяsilя sяrbяst enerjinin чoxalmasы tяklяnmiш hissяciklяrin broun hяrяkяtindя iшtirakilя шяrtlяndirilmiш sistemin entropiyasыnыn artыmы ilя kompensasiya olunur. Юz-юzцnя D. zamanы яmяlя gяlяn sistem termodinamiki davamlыdыr, yяni яlavя stabillяшmя olmadan mюvcud ola bilяr. Belя sistemlяrdя fazalararasы gяrilmя aшaьы olduьuna gюrя, onlar liofil adlanыr (bax Dispers sistemlяr). D. sement, mineral duz, gцbrяlяr, un, bir чox qida mяhsullarыnыn vя s. istehsalыnda, sцxurlarыn, kюmцrцn чыxarыlmasыnda vя xыrdalanmasынda эениш tяtbiq едилир.
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2007 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2009 |
| ISBN: | 978-9952-441-02-4 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2010 |
| ISBN: | 978-9952-441-05-5 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2011 |
| ISBN: | 978-9952-441-07-9 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2012 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2013 |
| ISBN: | 978-9952-441-03-1 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2014 |
| ISBN: | 978-9952-441-10-9 |
| Səhifələrin sayı: | 592 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili | 2015 |
| ISBN: | 978-9952-441-11-6 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
DИSPERСLЯШMЯ (lat. dispergo – yaymaq, sяpяlяmяk) – bяrk vя ya maye maddяlяrin xыrdalaнmasы yolu ilя dispers sistemlяrin alыnma цsullarыndan biri. Бу цсулла dispers fazanыn hissяciklяri яmяlя gяlir. Bir mayenin, онунла qarышmayan digяr mayedя D.-si emulсийаlaшma adlanыr. D. mцxtяlif konstruksiyalы dяyirmanlarda (vibrasiyalы, kolloid, шыrnaqlы, kцrяcikli vя s.), ultrasяs disperlяшdiriciлярдя, forsunkalarda,
ejektorlarda vя s. hяyata keчirilir. Sistemя mцxtяlif sяthi aktiv maddяlяrin (SAM) яlavя edilmяsi D. prosesinя bюyцk tяsir gюstяrя bilяr. SAM-ыn tяsiri bяrk cisиmlяrin давамлылыьын adsorbsiyа azalma effektindя vя xыrdalanma zamanы яmяlя gяlяn hissяciklяrin aqreqaтлашмасынын qarшыsыnыn alыnmasыnda юzцnц gюstяrir. D. prosesi yeni fazalararasы sяthin яmяlяgяlmя iшindяn vя xыrdalanmanыn lazыmи dяrяcяsindяn asыlы olan enerji tяlяb edir. Юz-юzцnя D. istisna tяшkil edir. Bu halda D.-dя sяthin bюyцmяsilя sяrbяst enerjinin чoxalmasы tяklяnmiш hissяciklяrin broun hяrяkяtindя iшtirakilя шяrtlяndirilmiш sistemin entropiyasыnыn artыmы ilя kompensasiya olunur. Юz-юzцnя D. zamanы яmяlя gяlяn sistem termodinamiki davamlыdыr, yяni яlavя stabillяшmя olmadan mюvcud ola bilяr. Belя sistemlяrdя fazalararasы gяrilmя aшaьы olduьuna gюrя, onlar liofil adlanыr (bax Dispers sistemlяr). D. sement, mineral duz, gцbrяlяr, un, bir чox qida mяhsullarыnыn vя s. istehsalыnda, sцxurlarыn, kюmцrцn чыxarыlmasыnda vя xыrdalanmasынda эениш tяtbiq едилир.
DИSPERСLЯШMЯ (lat. dispergo – yaymaq, sяpяlяmяk) – bяrk vя ya maye maddяlяrin xыrdalaнmasы yolu ilя dispers sistemlяrin alыnma цsullarыndan biri. Бу цсулла dispers fazanыn hissяciklяri яmяlя gяlir. Bir mayenin, онунла qarышmayan digяr mayedя D.-si emulсийаlaшma adlanыr. D. mцxtяlif konstruksiyalы dяyirmanlarda (vibrasiyalы, kolloid, шыrnaqlы, kцrяcikli vя s.), ultrasяs disperlяшdiriciлярдя, forsunkalarda,
ejektorlarda vя s. hяyata keчirilir. Sistemя mцxtяlif sяthi aktiv maddяlяrin (SAM) яlavя edilmяsi D. prosesinя bюyцk tяsir gюstяrя bilяr. SAM-ыn tяsiri bяrk cisиmlяrin давамлылыьын adsorbsiyа azalma effektindя vя xыrdalanma zamanы яmяlя gяlяn hissяciklяrin aqreqaтлашмасынын qarшыsыnыn alыnmasыnda юzцnц gюstяrir. D. prosesi yeni fazalararasы sяthin яmяlяgяlmя iшindяn vя xыrdalanmanыn lazыmи dяrяcяsindяn asыlы olan enerji tяlяb edir. Юz-юzцnя D. istisna tяшkil edir. Bu halda D.-dя sяthin bюyцmяsilя sяrbяst enerjinin чoxalmasы tяklяnmiш hissяciklяrin broun hяrяkяtindя iшtirakilя шяrtlяndirilmiш sistemin entropiyasыnыn artыmы ilя kompensasiya olunur. Юz-юzцnя D. zamanы яmяlя gяlяn sistem termodinamiki davamlыdыr, yяni яlavя stabillяшmя olmadan mюvcud ola bilяr. Belя sistemlяrdя fazalararasы gяrilmя aшaьы olduьuna gюrя, onlar liofil adlanыr (bax Dispers sistemlяr). D. sement, mineral duz, gцbrяlяr, un, bir чox qida mяhsullarыnыn vя s. istehsalыnda, sцxurlarыn, kюmцrцn чыxarыlmasыnda vя xыrdalanmasынda эениш tяtbiq едилир.
