Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
VIII CİLD (ENOLLAR - FEDDİN Konstantin Aleksandroviç)
    EŞŞƏKQANQALI

    EŞŞƏKQANQALI (Cirsium) – mürәkkәbçiçәklilәr fәsilәsindәn bitki cinsi. Çoxillik, bәzәn ikiillik otlardır. Çiçәklәri boruvarı, tikanlı qını olan sәbәtciklәrdә toplanmışdır. Toxumları lәlәkvarı tükcüklәrdәn ibarәt  uçağandır.  Şimal  yarımkürәsindә 200-dәn artıq, Qafqazda 60-adәk, Azәrb.da 32 növü mәlumdur. Bәzi növlәri әn zәrәrli alaq, bәzilәri ballı, digәrlәri dekorativ bitkilәrdir. Mürәkkәbçiçәklilәr fәsilәsinә aid tikanlı yarpaqları vә sәbәtciklәri olan bitkilәri dә bәzәn E. adlandırırlar.

    Чюл ешшякгангалы (Cirsium arvense).

    Qütb, dağlıq vә Orta Asiyanın quraq r-nlarından başqa hәr yerdә yayılmışdır. Azәrb.-da yayılmış çöl E. (C. arvense) çoxillik, çәtin tәmizlәnәn, kökündәn pöhrә verәn alaqdır. Bir neçә forması var. Gövdәsinin hünd. 50–130 sm, yuxarıdan budaqlıdır. Yarpaqları oturaq, dişli, yaxud dilimli, tikanlıdır; çiçәk qrupu sәbәtcikdir (başcıq). Toxumlarla vә vegetativ çoxalır. Toxumu xırda, çılpaq, azca әyilmişdir. Kök sistemi torpağın 2–3 m (bәzәn 5–9) dәrinliyinә işlәyәn vә yan köklәrlә çoxalan şaquli kökdәn ibarәtdir. Köklәrin xırda qırıntıları da cücәrәrәk yeni bitki artımı yaradır.

    K.t. bitkilәrinin zәrәrvericisidir; mәhsulu kәskin azaldır vә keyfiyyәtini pislәşdirir. Torpağın bәrkimәsinә dözmür. Mübarizә tәdbirlәri: düzgün növbәli әkin, erkәn dәrin şum, cәrgәarası tәmizlәmә, herbisidlәrin tәtbiqi.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
ENOLLAR – FEDDİN Konstantin Aleksandroviç
    EŞŞƏKQANQALI

    EŞŞƏKQANQALI (Cirsium) – mürәkkәbçiçәklilәr fәsilәsindәn bitki cinsi. Çoxillik, bәzәn ikiillik otlardır. Çiçәklәri boruvarı, tikanlı qını olan sәbәtciklәrdә toplanmışdır. Toxumları lәlәkvarı tükcüklәrdәn ibarәt  uçağandır.  Şimal  yarımkürәsindә 200-dәn artıq, Qafqazda 60-adәk, Azәrb.da 32 növü mәlumdur. Bәzi növlәri әn zәrәrli alaq, bәzilәri ballı, digәrlәri dekorativ bitkilәrdir. Mürәkkәbçiçәklilәr fәsilәsinә aid tikanlı yarpaqları vә sәbәtciklәri olan bitkilәri dә bәzәn E. adlandırırlar.

    Чюл ешшякгангалы (Cirsium arvense).

    Qütb, dağlıq vә Orta Asiyanın quraq r-nlarından başqa hәr yerdә yayılmışdır. Azәrb.-da yayılmış çöl E. (C. arvense) çoxillik, çәtin tәmizlәnәn, kökündәn pöhrә verәn alaqdır. Bir neçә forması var. Gövdәsinin hünd. 50–130 sm, yuxarıdan budaqlıdır. Yarpaqları oturaq, dişli, yaxud dilimli, tikanlıdır; çiçәk qrupu sәbәtcikdir (başcıq). Toxumlarla vә vegetativ çoxalır. Toxumu xırda, çılpaq, azca әyilmişdir. Kök sistemi torpağın 2–3 m (bәzәn 5–9) dәrinliyinә işlәyәn vә yan köklәrlә çoxalan şaquli kökdәn ibarәtdir. Köklәrin xırda qırıntıları da cücәrәrәk yeni bitki artımı yaradır.

    K.t. bitkilәrinin zәrәrvericisidir; mәhsulu kәskin azaldır vә keyfiyyәtini pislәşdirir. Torpağın bәrkimәsinә dözmür. Mübarizә tәdbirlәri: düzgün növbәli әkin, erkәn dәrin şum, cәrgәarası tәmizlәmә, herbisidlәrin tәtbiqi.

    EŞŞƏKQANQALI

    EŞŞƏKQANQALI (Cirsium) – mürәkkәbçiçәklilәr fәsilәsindәn bitki cinsi. Çoxillik, bәzәn ikiillik otlardır. Çiçәklәri boruvarı, tikanlı qını olan sәbәtciklәrdә toplanmışdır. Toxumları lәlәkvarı tükcüklәrdәn ibarәt  uçağandır.  Şimal  yarımkürәsindә 200-dәn artıq, Qafqazda 60-adәk, Azәrb.da 32 növü mәlumdur. Bәzi növlәri әn zәrәrli alaq, bәzilәri ballı, digәrlәri dekorativ bitkilәrdir. Mürәkkәbçiçәklilәr fәsilәsinә aid tikanlı yarpaqları vә sәbәtciklәri olan bitkilәri dә bәzәn E. adlandırırlar.

    Чюл ешшякгангалы (Cirsium arvense).

    Qütb, dağlıq vә Orta Asiyanın quraq r-nlarından başqa hәr yerdә yayılmışdır. Azәrb.-da yayılmış çöl E. (C. arvense) çoxillik, çәtin tәmizlәnәn, kökündәn pöhrә verәn alaqdır. Bir neçә forması var. Gövdәsinin hünd. 50–130 sm, yuxarıdan budaqlıdır. Yarpaqları oturaq, dişli, yaxud dilimli, tikanlıdır; çiçәk qrupu sәbәtcikdir (başcıq). Toxumlarla vә vegetativ çoxalır. Toxumu xırda, çılpaq, azca әyilmişdir. Kök sistemi torpağın 2–3 m (bәzәn 5–9) dәrinliyinә işlәyәn vә yan köklәrlә çoxalan şaquli kökdәn ibarәtdir. Köklәrin xırda qırıntıları da cücәrәrәk yeni bitki artımı yaradır.

    K.t. bitkilәrinin zәrәrvericisidir; mәhsulu kәskin azaldır vә keyfiyyәtini pislәşdirir. Torpağın bәrkimәsinә dözmür. Mübarizә tәdbirlәri: düzgün növbәli әkin, erkәn dәrin şum, cәrgәarası tәmizlәmә, herbisidlәrin tәtbiqi.