Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
VIII CİLD (ENOLLAR - FEDDİN Konstantin Aleksandroviç)
    ETİLENOKSİD

    ETİLENOKSİD, o k s i r a n, 1,2-epoksietan, etilenoksidi – üzvi birlәşmә; rәngsiz qaz, yaxud xarakterik efir iyli maye;  tәr.–112,5°C, tqayn. 10,7°C.

            

    Suda, etanolda, karbohidrogenlәrdә vә digәr üzvi hәlledicilәrdә yaxşı hәll olur. E. üçün tsiklin  açılması ilә müşayiәt olunan reaksiyalar sәciyyәvidir. Nukleofil reagentlәrlә әksәr reaksiyaları  aralıq oksonium kompleksin әmәlә gәlmәsi ilә gedir. E.-in әsasi katalizatorların iştirakı ilә  hidratlaşmasından etilenqlikol alınır. E. sulu mühitdә hidrogen-halogenidlәrlә halogen-hidrinlәr; spirtlәrlә sellozolvlar, az miqdarda su iştirakında NH3 ilә mono-, di- vә ya tri- etanolaminlәrin qarışığını; dialkiletanol- aminlәrlә polietilenqlikolların amintörәmәlәrini; HCN ilә (qәlәvilәrin iştirakında) etilensianhidrin; üzvi turşularla vә ya onların anhidridlәri ilә  etilenqlikolların mono- vә diefirlәrini; SnCl2 vә ya BF3 iştirakında aldehid vә ketonlarla tsiklik asetat vә ketallar әmәlә gәtirir. E.-in polimerlәşmәsindәn polietilenoksidlәr, dimerlәşmәsindәn 1,4-dioksan alınır. E.-in alınmasının әsas sәnaye üsulu etilenin oksidlәşdirilmәsidir. E. әsas üzvi sintezin mühüm mәhsuludur. Etilenqlikol, halogenhidrin, etanolamin, dioksan, feniletanol,  polietilenqlikol vә qeyri-ion sәthi aktiv maddәlәrin istehsalında tәtbiq edilir.
    E. yanardır, partlayış tәhlükәli vә zәhәrlidir. Ümumi zәhәrli tәsir göstәrir, dәrini vә selikli qişanı qıcıqlandırır.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
ENOLLAR – FEDDİN Konstantin Aleksandroviç
    ETİLENOKSİD

    ETİLENOKSİD, o k s i r a n, 1,2-epoksietan, etilenoksidi – üzvi birlәşmә; rәngsiz qaz, yaxud xarakterik efir iyli maye;  tәr.–112,5°C, tqayn. 10,7°C.

            

    Suda, etanolda, karbohidrogenlәrdә vә digәr üzvi hәlledicilәrdә yaxşı hәll olur. E. üçün tsiklin  açılması ilә müşayiәt olunan reaksiyalar sәciyyәvidir. Nukleofil reagentlәrlә әksәr reaksiyaları  aralıq oksonium kompleksin әmәlә gәlmәsi ilә gedir. E.-in әsasi katalizatorların iştirakı ilә  hidratlaşmasından etilenqlikol alınır. E. sulu mühitdә hidrogen-halogenidlәrlә halogen-hidrinlәr; spirtlәrlә sellozolvlar, az miqdarda su iştirakında NH3 ilә mono-, di- vә ya tri- etanolaminlәrin qarışığını; dialkiletanol- aminlәrlә polietilenqlikolların amintörәmәlәrini; HCN ilә (qәlәvilәrin iştirakında) etilensianhidrin; üzvi turşularla vә ya onların anhidridlәri ilә  etilenqlikolların mono- vә diefirlәrini; SnCl2 vә ya BF3 iştirakında aldehid vә ketonlarla tsiklik asetat vә ketallar әmәlә gәtirir. E.-in polimerlәşmәsindәn polietilenoksidlәr, dimerlәşmәsindәn 1,4-dioksan alınır. E.-in alınmasının әsas sәnaye üsulu etilenin oksidlәşdirilmәsidir. E. әsas üzvi sintezin mühüm mәhsuludur. Etilenqlikol, halogenhidrin, etanolamin, dioksan, feniletanol,  polietilenqlikol vә qeyri-ion sәthi aktiv maddәlәrin istehsalında tәtbiq edilir.
    E. yanardır, partlayış tәhlükәli vә zәhәrlidir. Ümumi zәhәrli tәsir göstәrir, dәrini vә selikli qişanı qıcıqlandırır.

    ETİLENOKSİD

    ETİLENOKSİD, o k s i r a n, 1,2-epoksietan, etilenoksidi – üzvi birlәşmә; rәngsiz qaz, yaxud xarakterik efir iyli maye;  tәr.–112,5°C, tqayn. 10,7°C.

            

    Suda, etanolda, karbohidrogenlәrdә vә digәr üzvi hәlledicilәrdә yaxşı hәll olur. E. üçün tsiklin  açılması ilә müşayiәt olunan reaksiyalar sәciyyәvidir. Nukleofil reagentlәrlә әksәr reaksiyaları  aralıq oksonium kompleksin әmәlә gәlmәsi ilә gedir. E.-in әsasi katalizatorların iştirakı ilә  hidratlaşmasından etilenqlikol alınır. E. sulu mühitdә hidrogen-halogenidlәrlә halogen-hidrinlәr; spirtlәrlә sellozolvlar, az miqdarda su iştirakında NH3 ilә mono-, di- vә ya tri- etanolaminlәrin qarışığını; dialkiletanol- aminlәrlә polietilenqlikolların amintörәmәlәrini; HCN ilә (qәlәvilәrin iştirakında) etilensianhidrin; üzvi turşularla vә ya onların anhidridlәri ilә  etilenqlikolların mono- vә diefirlәrini; SnCl2 vә ya BF3 iştirakında aldehid vә ketonlarla tsiklik asetat vә ketallar әmәlә gәtirir. E.-in polimerlәşmәsindәn polietilenoksidlәr, dimerlәşmәsindәn 1,4-dioksan alınır. E.-in alınmasının әsas sәnaye üsulu etilenin oksidlәşdirilmәsidir. E. әsas üzvi sintezin mühüm mәhsuludur. Etilenqlikol, halogenhidrin, etanolamin, dioksan, feniletanol,  polietilenqlikol vә qeyri-ion sәthi aktiv maddәlәrin istehsalında tәtbiq edilir.
    E. yanardır, partlayış tәhlükәli vә zәhәrlidir. Ümumi zәhәrli tәsir göstәrir, dәrini vә selikli qişanı qıcıqlandırır.