Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
VII CİLD (DƏRMAN - CƏLİLOV)
    DOJA DYÖRD ÜSYANI (1514)

    ДОЖА ДЙЮРД ЦСЙАНЫ (1514) – Маъарыстанда антифеодал кяндли цсйаны. Тящкимчилик зцлмцнцн эцълянмяси нятиъясиндя баш вермишди. 1514 ил апрелин 16-да Рома папасы Х Левин тцркляря гаршы сялиб йцрцшц щаггында булла елан етмясиндян сонра Маъар краллыьынын мцхтялиф вил.-ляриндя сялибчи дястяляринин, Пешт йахынлыьындакы Ракош чюлцндя ися ясасыны кяндлиляр тяшкил едян сялибчи гошунларынын тяшкилиня башланылды.
    Сялиб йцрцшцнцн башчысы юлкянин ъ.-ундакы сярщядйаны истещкамларын мцдафиячиси, крал мцкафатларына лайиг эюрцлмцш хырда дворйан Дожа Дйюрд тяйин олунду. Кяндлилярин кцтляви шякилдя сялибчи гошунуна гатылмасы, кяндли мцщарибясинин башланаъаьындан ещтийат едян дворйанларын кяскин наразылыьына сябяб олду вя онлар кяндлилярин евляриня гайытмасыны тяляб етдиляр. Майын 23-дя дворйанлар сялибчилярин топланылмасынын дайандырылмасына наил олдулар; крал ЫЫ Владислав (ЫЫ Уласло) сялибчиляря тцркляря гаршы чыхмаьы ямр етди. Лакин Дожа Дйюрдцн башчылыг етдийи кяндли гошуну (40 мин няфяр) ямри йериня йетирмякдян имтина етди. Онлар Сеэед ш.-ня доьру ирялилясяляр дя, шящяри тута билмядиляр. Гошунуну Чанадда йерляшдирян Дожа Дйюрд бурадан кяндлилярин мцдафияси мягсядиля дворйанлара мяктублар эюндярмяйя башлады. “Сеглед чаьырышы”нда о, краллыьы вя али кился рцтбялярини ляьв етмяк ниййятини бяйан етди. Ийунда кяндли гошуну Тиса чайыны кечяряк Темешвара (индики Тимишоара) йахынлашды вя бурада И.Батори вя Й.Запоййаинин башчылыг етдийи дворйан ордусу иля вурушма баш верди. Ийулун 15-дя кяндли гошунунун ясас гцввяляри мяьлубиййятя уьрады, йараланмыш Дожа Дйюрд ясир алынды вя амансыз ишэянъялярдян сонра 1514 ил ийулун 20-дя едам олунду. 1514 илин пайызынадяк цсйан тамамиля йатырылды, 50 мин цсйан иштиракчысы гырдырылды. 1514 илин октйабр–нойабрында Пештдя йыьынъаг кечирян Дювлят мяълиси (“Вящши сейм”) кяндлилярин торпаьа щямишялик тящким едилмяси щаггында гярар чыхарды.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
DƏRMAN – CƏLİLOV
    DOJA DYÖRD ÜSYANI (1514)

    ДОЖА ДЙЮРД ЦСЙАНЫ (1514) – Маъарыстанда антифеодал кяндли цсйаны. Тящкимчилик зцлмцнцн эцълянмяси нятиъясиндя баш вермишди. 1514 ил апрелин 16-да Рома папасы Х Левин тцркляря гаршы сялиб йцрцшц щаггында булла елан етмясиндян сонра Маъар краллыьынын мцхтялиф вил.-ляриндя сялибчи дястяляринин, Пешт йахынлыьындакы Ракош чюлцндя ися ясасыны кяндлиляр тяшкил едян сялибчи гошунларынын тяшкилиня башланылды.
    Сялиб йцрцшцнцн башчысы юлкянин ъ.-ундакы сярщядйаны истещкамларын мцдафиячиси, крал мцкафатларына лайиг эюрцлмцш хырда дворйан Дожа Дйюрд тяйин олунду. Кяндлилярин кцтляви шякилдя сялибчи гошунуна гатылмасы, кяндли мцщарибясинин башланаъаьындан ещтийат едян дворйанларын кяскин наразылыьына сябяб олду вя онлар кяндлилярин евляриня гайытмасыны тяляб етдиляр. Майын 23-дя дворйанлар сялибчилярин топланылмасынын дайандырылмасына наил олдулар; крал ЫЫ Владислав (ЫЫ Уласло) сялибчиляря тцркляря гаршы чыхмаьы ямр етди. Лакин Дожа Дйюрдцн башчылыг етдийи кяндли гошуну (40 мин няфяр) ямри йериня йетирмякдян имтина етди. Онлар Сеэед ш.-ня доьру ирялилясяляр дя, шящяри тута билмядиляр. Гошунуну Чанадда йерляшдирян Дожа Дйюрд бурадан кяндлилярин мцдафияси мягсядиля дворйанлара мяктублар эюндярмяйя башлады. “Сеглед чаьырышы”нда о, краллыьы вя али кился рцтбялярини ляьв етмяк ниййятини бяйан етди. Ийунда кяндли гошуну Тиса чайыны кечяряк Темешвара (индики Тимишоара) йахынлашды вя бурада И.Батори вя Й.Запоййаинин башчылыг етдийи дворйан ордусу иля вурушма баш верди. Ийулун 15-дя кяндли гошунунун ясас гцввяляри мяьлубиййятя уьрады, йараланмыш Дожа Дйюрд ясир алынды вя амансыз ишэянъялярдян сонра 1514 ил ийулун 20-дя едам олунду. 1514 илин пайызынадяк цсйан тамамиля йатырылды, 50 мин цсйан иштиракчысы гырдырылды. 1514 илин октйабр–нойабрында Пештдя йыьынъаг кечирян Дювлят мяълиси (“Вящши сейм”) кяндлилярин торпаьа щямишялик тящким едилмяси щаггында гярар чыхарды.

    DOJA DYÖRD ÜSYANI (1514)

    ДОЖА ДЙЮРД ЦСЙАНЫ (1514) – Маъарыстанда антифеодал кяндли цсйаны. Тящкимчилик зцлмцнцн эцълянмяси нятиъясиндя баш вермишди. 1514 ил апрелин 16-да Рома папасы Х Левин тцркляря гаршы сялиб йцрцшц щаггында булла елан етмясиндян сонра Маъар краллыьынын мцхтялиф вил.-ляриндя сялибчи дястяляринин, Пешт йахынлыьындакы Ракош чюлцндя ися ясасыны кяндлиляр тяшкил едян сялибчи гошунларынын тяшкилиня башланылды.
    Сялиб йцрцшцнцн башчысы юлкянин ъ.-ундакы сярщядйаны истещкамларын мцдафиячиси, крал мцкафатларына лайиг эюрцлмцш хырда дворйан Дожа Дйюрд тяйин олунду. Кяндлилярин кцтляви шякилдя сялибчи гошунуна гатылмасы, кяндли мцщарибясинин башланаъаьындан ещтийат едян дворйанларын кяскин наразылыьына сябяб олду вя онлар кяндлилярин евляриня гайытмасыны тяляб етдиляр. Майын 23-дя дворйанлар сялибчилярин топланылмасынын дайандырылмасына наил олдулар; крал ЫЫ Владислав (ЫЫ Уласло) сялибчиляря тцркляря гаршы чыхмаьы ямр етди. Лакин Дожа Дйюрдцн башчылыг етдийи кяндли гошуну (40 мин няфяр) ямри йериня йетирмякдян имтина етди. Онлар Сеэед ш.-ня доьру ирялилясяляр дя, шящяри тута билмядиляр. Гошунуну Чанадда йерляшдирян Дожа Дйюрд бурадан кяндлилярин мцдафияси мягсядиля дворйанлара мяктублар эюндярмяйя башлады. “Сеглед чаьырышы”нда о, краллыьы вя али кился рцтбялярини ляьв етмяк ниййятини бяйан етди. Ийунда кяндли гошуну Тиса чайыны кечяряк Темешвара (индики Тимишоара) йахынлашды вя бурада И.Батори вя Й.Запоййаинин башчылыг етдийи дворйан ордусу иля вурушма баш верди. Ийулун 15-дя кяндли гошунунун ясас гцввяляри мяьлубиййятя уьрады, йараланмыш Дожа Дйюрд ясир алынды вя амансыз ишэянъялярдян сонра 1514 ил ийулун 20-дя едам олунду. 1514 илин пайызынадяк цсйан тамамиля йатырылды, 50 мин цсйан иштиракчысы гырдырылды. 1514 илин октйабр–нойабрында Пештдя йыьынъаг кечирян Дювлят мяълиси (“Вящши сейм”) кяндлилярин торпаьа щямишялик тящким едилмяси щаггында гярар чыхарды.