Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
VII CİLD (DƏRMAN - CƏLİLOV)
    DOK

    ДОК (щолландъа док) – 1) эямилярин гурулмасы, тямири, нягл едилмяси, суйа бурахылмасы цчцн стасионар, йахуд цзян галдырыъы гурьу. Эямигайырма Д.-уна (гуру вя долдурулан), Д.-камера вя цзян Д.-лара айрылыр. Э я м и г а й ы р м а Д.-у (иншаат Д.-у) сцни щовуз шяклиндя тикилидир. Акваторийайа бирляшян щиссяси хцсуси щидротехники сцрэцлярля (дарвазаларла) баьлыдыр. Гуру Д.-ун диби тярсаня акваторийасынын сявиййясиндян ашаьыда йерляшир; ора су юз ахары иля долдурулур, насос гурьулары иля гурудулур. Су доларкян эями ичяри дахил олур вя сонра су камерадан чыхарылыр. Долдурулан Д.-ун диби икипилляли дцзялдилир; эями йери дайаглар иля тяъщиз едилмиш йухары щисся (пилля) акваторийа сявиййясиндян йухарыда йерляшир, ашаьы щиссядя суйун сявиййяси сцрэц ачыг олдугда, акваторийанын сявиййясиня уйьун олур. Йухары щиссяйя су насосларла долдурулур, юз ахары иля гурудулур. Су чыхарылдыгдан сонра эями дайаглар цзяриндя отурур. Гуру вя долдурулан Д.-лар ири эямилярин тикинтиси цчцн истифадя олунур. Онлар галдырыъы кранларла (йцкгалдырма габилиййяти 1500 т-адяк) вя эямини суйа бурахыб, судан чыхартмаг цчцн йаналма-дартма аваданлыьы иля тяъщиз едилир.  Д о к - к а м е р а тярсаня акваторийасыны эями тямири з-дунун яразиси иля ялагяляндирян шлцз типли сцни щовуздан ибарятдир. Долдурулан Д.-дан ики сцрэцнцн (йухары вя ашаьы) олмасы иля фярглянир. Йухары сцрэц Д.-камерадан кянарда цфцги дайаглар цзяриндя гурулмуш эяминин камерайа дахил олмасы цчцндцр. Эями тикинти-нягл. арабаъыглары васитясиля камеранын эями йолу иля Д.-камерайа дахил едилир; камеранын эями йолу тярсанянин эями йолунун давамыдыр. Ашаьы сцрэц долдурулан Д.- дакы кими эямини тярсаня акваторийасына чыхармаг цчцндцр. Цзян док эямиляри тямир етмяк (йахуд нягл етмяк) мягсядиля судан чыхартмаг вя суйа салмаг цчцндцр; эювдя вя гцллялярдян (бцрълярдян) ибарятдир. Эювдя понтонлара, понтонлар ися бюлмяляря айрылыр. Понтонларын цст чатысы (юртцсц) эями цчцн дайагларын гурулдуьу дайаг эюйяртяни тяшкил едир. Цзян Д.-лар биргцлляли (Л-шякилли) вя икигцлляли (У-шякилли) олур. Гцллялярдя бир нечя эюйяртя йерляшир. Йухарыдакы эюйяртядя йаналма гурьулары, идаряетмя кюшкц, кран йолу, гцллялярдя ися енерэетика аваданлыглары, насос бюлмяси, емалатхана, хидмяти, мяишят вя йашайыш отаглары йерляшдирилир. Эямини галдырмаг цчцн Д.-ун балласт бюлмясиня су долдурулур вя дайаг эюйяртя суйа далдырылыр. Эями Д.-а дахил олдугдан сонра су балласты сорулуб чыхарылыр. Цзян Д.-ларын йцкэютцрмя габилиййяти 100 мин т-а, уз. 300 м-я чатыр.

     
    Дцнйанын ян бюйцк цзян док эямиси – “Doockwise Вanguard” (“Hyundai Heavy Industries” консерни, Ъянуби Корейа).

    2) Габарма-чякилмя нятиъясиндя сявиййя фярги бюйцк олан сащиллярдя йцклямя-бошалтма заманы эямилярин дайанмасы цчцн сцрэцсц олан
    сцни лиман щовузу.


    3) Учуш апаратларына техники хидмят эюстярмяк вя онлары тямир етмяк цчцн тикилиляр (платформа, стеллаж, нярдиван вя с.) комплекси; стасионар (ангарда йерляшдирилмиш) вя сяййар (тяййаря дайанаъаьында истифадя едилян) нювляри вар.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
DƏRMAN – CƏLİLOV
    DOK

    ДОК (щолландъа док) – 1) эямилярин гурулмасы, тямири, нягл едилмяси, суйа бурахылмасы цчцн стасионар, йахуд цзян галдырыъы гурьу. Эямигайырма Д.-уна (гуру вя долдурулан), Д.-камера вя цзян Д.-лара айрылыр. Э я м и г а й ы р м а Д.-у (иншаат Д.-у) сцни щовуз шяклиндя тикилидир. Акваторийайа бирляшян щиссяси хцсуси щидротехники сцрэцлярля (дарвазаларла) баьлыдыр. Гуру Д.-ун диби тярсаня акваторийасынын сявиййясиндян ашаьыда йерляшир; ора су юз ахары иля долдурулур, насос гурьулары иля гурудулур. Су доларкян эями ичяри дахил олур вя сонра су камерадан чыхарылыр. Долдурулан Д.-ун диби икипилляли дцзялдилир; эями йери дайаглар иля тяъщиз едилмиш йухары щисся (пилля) акваторийа сявиййясиндян йухарыда йерляшир, ашаьы щиссядя суйун сявиййяси сцрэц ачыг олдугда, акваторийанын сявиййясиня уйьун олур. Йухары щиссяйя су насосларла долдурулур, юз ахары иля гурудулур. Су чыхарылдыгдан сонра эями дайаглар цзяриндя отурур. Гуру вя долдурулан Д.-лар ири эямилярин тикинтиси цчцн истифадя олунур. Онлар галдырыъы кранларла (йцкгалдырма габилиййяти 1500 т-адяк) вя эямини суйа бурахыб, судан чыхартмаг цчцн йаналма-дартма аваданлыьы иля тяъщиз едилир.  Д о к - к а м е р а тярсаня акваторийасыны эями тямири з-дунун яразиси иля ялагяляндирян шлцз типли сцни щовуздан ибарятдир. Долдурулан Д.-дан ики сцрэцнцн (йухары вя ашаьы) олмасы иля фярглянир. Йухары сцрэц Д.-камерадан кянарда цфцги дайаглар цзяриндя гурулмуш эяминин камерайа дахил олмасы цчцндцр. Эями тикинти-нягл. арабаъыглары васитясиля камеранын эями йолу иля Д.-камерайа дахил едилир; камеранын эями йолу тярсанянин эями йолунун давамыдыр. Ашаьы сцрэц долдурулан Д.- дакы кими эямини тярсаня акваторийасына чыхармаг цчцндцр. Цзян док эямиляри тямир етмяк (йахуд нягл етмяк) мягсядиля судан чыхартмаг вя суйа салмаг цчцндцр; эювдя вя гцллялярдян (бцрълярдян) ибарятдир. Эювдя понтонлара, понтонлар ися бюлмяляря айрылыр. Понтонларын цст чатысы (юртцсц) эями цчцн дайагларын гурулдуьу дайаг эюйяртяни тяшкил едир. Цзян Д.-лар биргцлляли (Л-шякилли) вя икигцлляли (У-шякилли) олур. Гцллялярдя бир нечя эюйяртя йерляшир. Йухарыдакы эюйяртядя йаналма гурьулары, идаряетмя кюшкц, кран йолу, гцллялярдя ися енерэетика аваданлыглары, насос бюлмяси, емалатхана, хидмяти, мяишят вя йашайыш отаглары йерляшдирилир. Эямини галдырмаг цчцн Д.-ун балласт бюлмясиня су долдурулур вя дайаг эюйяртя суйа далдырылыр. Эями Д.-а дахил олдугдан сонра су балласты сорулуб чыхарылыр. Цзян Д.-ларын йцкэютцрмя габилиййяти 100 мин т-а, уз. 300 м-я чатыр.

     
    Дцнйанын ян бюйцк цзян док эямиси – “Doockwise Вanguard” (“Hyundai Heavy Industries” консерни, Ъянуби Корейа).

    2) Габарма-чякилмя нятиъясиндя сявиййя фярги бюйцк олан сащиллярдя йцклямя-бошалтма заманы эямилярин дайанмасы цчцн сцрэцсц олан
    сцни лиман щовузу.


    3) Учуш апаратларына техники хидмят эюстярмяк вя онлары тямир етмяк цчцн тикилиляр (платформа, стеллаж, нярдиван вя с.) комплекси; стасионар (ангарда йерляшдирилмиш) вя сяййар (тяййаря дайанаъаьында истифадя едилян) нювляри вар.

    DOK

    ДОК (щолландъа док) – 1) эямилярин гурулмасы, тямири, нягл едилмяси, суйа бурахылмасы цчцн стасионар, йахуд цзян галдырыъы гурьу. Эямигайырма Д.-уна (гуру вя долдурулан), Д.-камера вя цзян Д.-лара айрылыр. Э я м и г а й ы р м а Д.-у (иншаат Д.-у) сцни щовуз шяклиндя тикилидир. Акваторийайа бирляшян щиссяси хцсуси щидротехники сцрэцлярля (дарвазаларла) баьлыдыр. Гуру Д.-ун диби тярсаня акваторийасынын сявиййясиндян ашаьыда йерляшир; ора су юз ахары иля долдурулур, насос гурьулары иля гурудулур. Су доларкян эями ичяри дахил олур вя сонра су камерадан чыхарылыр. Долдурулан Д.-ун диби икипилляли дцзялдилир; эями йери дайаглар иля тяъщиз едилмиш йухары щисся (пилля) акваторийа сявиййясиндян йухарыда йерляшир, ашаьы щиссядя суйун сявиййяси сцрэц ачыг олдугда, акваторийанын сявиййясиня уйьун олур. Йухары щиссяйя су насосларла долдурулур, юз ахары иля гурудулур. Су чыхарылдыгдан сонра эями дайаглар цзяриндя отурур. Гуру вя долдурулан Д.-лар ири эямилярин тикинтиси цчцн истифадя олунур. Онлар галдырыъы кранларла (йцкгалдырма габилиййяти 1500 т-адяк) вя эямини суйа бурахыб, судан чыхартмаг цчцн йаналма-дартма аваданлыьы иля тяъщиз едилир.  Д о к - к а м е р а тярсаня акваторийасыны эями тямири з-дунун яразиси иля ялагяляндирян шлцз типли сцни щовуздан ибарятдир. Долдурулан Д.-дан ики сцрэцнцн (йухары вя ашаьы) олмасы иля фярглянир. Йухары сцрэц Д.-камерадан кянарда цфцги дайаглар цзяриндя гурулмуш эяминин камерайа дахил олмасы цчцндцр. Эями тикинти-нягл. арабаъыглары васитясиля камеранын эями йолу иля Д.-камерайа дахил едилир; камеранын эями йолу тярсанянин эями йолунун давамыдыр. Ашаьы сцрэц долдурулан Д.- дакы кими эямини тярсаня акваторийасына чыхармаг цчцндцр. Цзян док эямиляри тямир етмяк (йахуд нягл етмяк) мягсядиля судан чыхартмаг вя суйа салмаг цчцндцр; эювдя вя гцллялярдян (бцрълярдян) ибарятдир. Эювдя понтонлара, понтонлар ися бюлмяляря айрылыр. Понтонларын цст чатысы (юртцсц) эями цчцн дайагларын гурулдуьу дайаг эюйяртяни тяшкил едир. Цзян Д.-лар биргцлляли (Л-шякилли) вя икигцлляли (У-шякилли) олур. Гцллялярдя бир нечя эюйяртя йерляшир. Йухарыдакы эюйяртядя йаналма гурьулары, идаряетмя кюшкц, кран йолу, гцллялярдя ися енерэетика аваданлыглары, насос бюлмяси, емалатхана, хидмяти, мяишят вя йашайыш отаглары йерляшдирилир. Эямини галдырмаг цчцн Д.-ун балласт бюлмясиня су долдурулур вя дайаг эюйяртя суйа далдырылыр. Эями Д.-а дахил олдугдан сонра су балласты сорулуб чыхарылыр. Цзян Д.-ларын йцкэютцрмя габилиййяти 100 мин т-а, уз. 300 м-я чатыр.

     
    Дцнйанын ян бюйцк цзян док эямиси – “Doockwise Вanguard” (“Hyundai Heavy Industries” консерни, Ъянуби Корейа).

    2) Габарма-чякилмя нятиъясиндя сявиййя фярги бюйцк олан сащиллярдя йцклямя-бошалтма заманы эямилярин дайанмасы цчцн сцрэцсц олан
    сцни лиман щовузу.


    3) Учуш апаратларына техники хидмят эюстярмяк вя онлары тямир етмяк цчцн тикилиляр (платформа, стеллаж, нярдиван вя с.) комплекси; стасионар (ангарда йерляшдирилмиш) вя сяййар (тяййаря дайанаъаьында истифадя едилян) нювляри вар.