ДОРГÓН (17.11.1612, Манъурийа, Йанден – 31.12.1650, Хара-Хото) – манъур шащзадяси, Сзин манъур дювлятинин баниси Нурхасинин 16 оьлундан 14-цн ъцсц. Нурхасинин юлцмцндян (1626) сонра, онун 8-ъи оьлу Абахайын щакимиййяти дюврцндя “шащзадя” (“хошо бейле”) ти тулуну, 1628 илдя ися монголларла мцщарибядя фяргляндийиня эюря “1-ъи дяряъяли ван” (“жуй син-ван”) титулуна лайиг эюрцлдц. Мин империйасы иля мцщарибядя 1638–39 иллярдя Хубей вя Шандун яйалятляриндя 40 шящяри ишьал етмиш манъур ордусунун ики бюлмясиндян биринин башчысы иди. Абахайын юлцмцндян сонра 1643 илдя онун вариси елан едилмиш, лакин Абахайын 5 йашлы оьлу Фулинин хейриня тахтдан имтина етмиш, онун ики наибиндян бири олмушдур. Ли Сзыченин цсйанчы ордусунун Пекини тутмасындан вя Мин сцлалясинин сонунъу императору Чунчженин интищарындан (1644, апрел) сонра Д. ордунун команданы олду вя ийунда Пекини тутду. 1644 илин октйабрында бурада манъур Син сцлалясинин щакимиййяти елан олунду, Фулин тахта чыхды. Яслиндя ися бцтцн щакимиййят Чинин идарячилик яняняси ясасында йени идаряетмя формасыны йарадан вя рясми Чин мядяниййятинин мцщцм гайдаларыны мянимсяйян Д.-ун ялиндя иди. 1644–46 илляр дя Д.-ун гошунлары Мин сцлалясинин тяряфдарларыны юлкянин ъ.-уна сыхышдырдылар, монгол кнйазларынын чыхышыны йатырдылар. 1648 илдя Д. юзцня “наиб-ата” титулуну верди, Шанси вил.-ндя цсйан галдырмыш Чин сяркярдялярини дармадаьын едян ордуйа шяхсян рящбярлик етди. Юлцмцндян сонра император елан олунса да, дцшмянляри тяряфиндян бцтцн титулларындан мящрум едилмишди. 1773 илдя бяраят алмышдыр.
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2007 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2009 |
| ISBN: | 978-9952-441-02-4 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2010 |
| ISBN: | 978-9952-441-05-5 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2011 |
| ISBN: | 978-9952-441-07-9 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2012 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2013 |
| ISBN: | 978-9952-441-03-1 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2014 |
| ISBN: | 978-9952-441-10-9 |
| Səhifələrin sayı: | 592 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili | 2015 |
| ISBN: | 978-9952-441-11-6 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
ДОРГÓН (17.11.1612, Манъурийа, Йанден – 31.12.1650, Хара-Хото) – манъур шащзадяси, Сзин манъур дювлятинин баниси Нурхасинин 16 оьлундан 14-цн ъцсц. Нурхасинин юлцмцндян (1626) сонра, онун 8-ъи оьлу Абахайын щакимиййяти дюврцндя “шащзадя” (“хошо бейле”) ти тулуну, 1628 илдя ися монголларла мцщарибядя фяргляндийиня эюря “1-ъи дяряъяли ван” (“жуй син-ван”) титулуна лайиг эюрцлдц. Мин империйасы иля мцщарибядя 1638–39 иллярдя Хубей вя Шандун яйалятляриндя 40 шящяри ишьал етмиш манъур ордусунун ики бюлмясиндян биринин башчысы иди. Абахайын юлцмцндян сонра 1643 илдя онун вариси елан едилмиш, лакин Абахайын 5 йашлы оьлу Фулинин хейриня тахтдан имтина етмиш, онун ики наибиндян бири олмушдур. Ли Сзыченин цсйанчы ордусунун Пекини тутмасындан вя Мин сцлалясинин сонунъу императору Чунчженин интищарындан (1644, апрел) сонра Д. ордунун команданы олду вя ийунда Пекини тутду. 1644 илин октйабрында бурада манъур Син сцлалясинин щакимиййяти елан олунду, Фулин тахта чыхды. Яслиндя ися бцтцн щакимиййят Чинин идарячилик яняняси ясасында йени идаряетмя формасыны йарадан вя рясми Чин мядяниййятинин мцщцм гайдаларыны мянимсяйян Д.-ун ялиндя иди. 1644–46 илляр дя Д.-ун гошунлары Мин сцлалясинин тяряфдарларыны юлкянин ъ.-уна сыхышдырдылар, монгол кнйазларынын чыхышыны йатырдылар. 1648 илдя Д. юзцня “наиб-ата” титулуну верди, Шанси вил.-ндя цсйан галдырмыш Чин сяркярдялярини дармадаьын едян ордуйа шяхсян рящбярлик етди. Юлцмцндян сонра император елан олунса да, дцшмянляри тяряфиндян бцтцн титулларындан мящрум едилмишди. 1773 илдя бяраят алмышдыр.
ДОРГÓН (17.11.1612, Манъурийа, Йанден – 31.12.1650, Хара-Хото) – манъур шащзадяси, Сзин манъур дювлятинин баниси Нурхасинин 16 оьлундан 14-цн ъцсц. Нурхасинин юлцмцндян (1626) сонра, онун 8-ъи оьлу Абахайын щакимиййяти дюврцндя “шащзадя” (“хошо бейле”) ти тулуну, 1628 илдя ися монголларла мцщарибядя фяргляндийиня эюря “1-ъи дяряъяли ван” (“жуй син-ван”) титулуна лайиг эюрцлдц. Мин империйасы иля мцщарибядя 1638–39 иллярдя Хубей вя Шандун яйалятляриндя 40 шящяри ишьал етмиш манъур ордусунун ики бюлмясиндян биринин башчысы иди. Абахайын юлцмцндян сонра 1643 илдя онун вариси елан едилмиш, лакин Абахайын 5 йашлы оьлу Фулинин хейриня тахтдан имтина етмиш, онун ики наибиндян бири олмушдур. Ли Сзыченин цсйанчы ордусунун Пекини тутмасындан вя Мин сцлалясинин сонунъу императору Чунчженин интищарындан (1644, апрел) сонра Д. ордунун команданы олду вя ийунда Пекини тутду. 1644 илин октйабрында бурада манъур Син сцлалясинин щакимиййяти елан олунду, Фулин тахта чыхды. Яслиндя ися бцтцн щакимиййят Чинин идарячилик яняняси ясасында йени идаряетмя формасыны йарадан вя рясми Чин мядяниййятинин мцщцм гайдаларыны мянимсяйян Д.-ун ялиндя иди. 1644–46 илляр дя Д.-ун гошунлары Мин сцлалясинин тяряфдарларыны юлкянин ъ.-уна сыхышдырдылар, монгол кнйазларынын чыхышыны йатырдылар. 1648 илдя Д. юзцня “наиб-ата” титулуну верди, Шанси вил.-ндя цсйан галдырмыш Чин сяркярдялярини дармадаьын едян ордуйа шяхсян рящбярлик етди. Юлцмцндян сонра император елан олунса да, дцшмянляри тяряфиндян бцтцн титулларындан мящрум едилмишди. 1773 илдя бяраят алмышдыр.
