DÖVRİ QANUN – elementlәrin xassәlәrinin onların atom nüvәlәrinin yükünün artmasından asılı olaraq dövri dәyişmәsini müәyyәn edir. 1869 ildә D.İ.Mendelev o dövrdә mәlum olan elementlәrin xassәlәri ilә onların atom çәkilәrinin qiymәtlәrini müqayisә edәrәk, D.q.-u kәşf etmişdir. D.q.-un müasir tәrifi: kimyәvi elementlәrin, hәmçinin onların әmәlә gәtirdiyi bәsit vә mürәkkәb maddәlәrin xassәlәri atom nüvәsinin yükündәn (Z) dövri sürәtdә asılıdır. Atomun kvant nәzәriyyәsi çәrçivәsindә göstәrilmişdir ki, Z artdıqca atomların xarici elektron tәbәqәlәrinin quruluşu dövri olaraq tәkrarlanır; bu kimyәvi elementlәrin xassә vә xüsusiyyәtlәrini müәyyәn edir. D.q. kimyәvi elementlәrin dövri sistemi şәklindә ifadә olunur. Kimyәvi elementlәrin molyar hәcmlәri vә digәr xarakteristikaları da (mәs., atom vә ya ion radiusları, atom hәcmlәri) Z kәmiyyәtinә görә dövri surәtdә dәyişir. D.q. bütün Kainatda qüvvәdә olan tәbiәtin fundamental qanunudur.
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2007 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2009 |
| ISBN: | 978-9952-441-02-4 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2010 |
| ISBN: | 978-9952-441-05-5 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2011 |
| ISBN: | 978-9952-441-07-9 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2012 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2013 |
| ISBN: | 978-9952-441-03-1 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2014 |
| ISBN: | 978-9952-441-10-9 |
| Səhifələrin sayı: | 592 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili | 2015 |
| ISBN: | 978-9952-441-11-6 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
DÖVRİ QANUN – elementlәrin xassәlәrinin onların atom nüvәlәrinin yükünün artmasından asılı olaraq dövri dәyişmәsini müәyyәn edir. 1869 ildә D.İ.Mendelev o dövrdә mәlum olan elementlәrin xassәlәri ilә onların atom çәkilәrinin qiymәtlәrini müqayisә edәrәk, D.q.-u kәşf etmişdir. D.q.-un müasir tәrifi: kimyәvi elementlәrin, hәmçinin onların әmәlә gәtirdiyi bәsit vә mürәkkәb maddәlәrin xassәlәri atom nüvәsinin yükündәn (Z) dövri sürәtdә asılıdır. Atomun kvant nәzәriyyәsi çәrçivәsindә göstәrilmişdir ki, Z artdıqca atomların xarici elektron tәbәqәlәrinin quruluşu dövri olaraq tәkrarlanır; bu kimyәvi elementlәrin xassә vә xüsusiyyәtlәrini müәyyәn edir. D.q. kimyәvi elementlәrin dövri sistemi şәklindә ifadә olunur. Kimyәvi elementlәrin molyar hәcmlәri vә digәr xarakteristikaları da (mәs., atom vә ya ion radiusları, atom hәcmlәri) Z kәmiyyәtinә görә dövri surәtdә dәyişir. D.q. bütün Kainatda qüvvәdә olan tәbiәtin fundamental qanunudur.
DÖVRİ QANUN – elementlәrin xassәlәrinin onların atom nüvәlәrinin yükünün artmasından asılı olaraq dövri dәyişmәsini müәyyәn edir. 1869 ildә D.İ.Mendelev o dövrdә mәlum olan elementlәrin xassәlәri ilә onların atom çәkilәrinin qiymәtlәrini müqayisә edәrәk, D.q.-u kәşf etmişdir. D.q.-un müasir tәrifi: kimyәvi elementlәrin, hәmçinin onların әmәlә gәtirdiyi bәsit vә mürәkkәb maddәlәrin xassәlәri atom nüvәsinin yükündәn (Z) dövri sürәtdә asılıdır. Atomun kvant nәzәriyyәsi çәrçivәsindә göstәrilmişdir ki, Z artdıqca atomların xarici elektron tәbәqәlәrinin quruluşu dövri olaraq tәkrarlanır; bu kimyәvi elementlәrin xassә vә xüsusiyyәtlәrini müәyyәn edir. D.q. kimyәvi elementlәrin dövri sistemi şәklindә ifadә olunur. Kimyәvi elementlәrin molyar hәcmlәri vә digәr xarakteristikaları da (mәs., atom vә ya ion radiusları, atom hәcmlәri) Z kәmiyyәtinә görә dövri surәtdә dәyişir. D.q. bütün Kainatda qüvvәdә olan tәbiәtin fundamental qanunudur.
