индики Яфганыстан, Пакистан, Иранын шм.-ш. щиссяси, Щиндистанын шм.-г. щиссяси вя Кяшмир яразисиндя мювъуд олмуш пушту дювляти (1747–1818). Баниси Ящмяд шащ Дцррани иди. Сяфявиляря вя Бюйцк Моьоллара гаршы мцбаризя яфган торпаг ларынын ващид дювлятдя бирляшдирилмяси цчцн ясас амил олду. Йени йаранмыш дювлятдя щакимиййят абдалиляр (дцрраниляр) тайфасындан олан ханларын ялиня кечди. Тайфа башчысы Ящмяд шащ щям дя дювлят башчысы олду [1747–73]. Башга яфган тайфалары да онун щакимиййятини таныдылар. Ващид Сяфявиляр дювля тинин даьылмасы, Бюйцк Моьоллар империйасынын тяняззцлц, Орта Асийада дахили феодал чякишмяляри Д.д.-нин гцввятлянмяси вя мющкямлянмяси цчцн ялверишли шяраит йаратды. Ящмяд шащын мцвяффягиййятли сяфярляриндян (1761 илядяк) сонра Д.д. бюйцк империйайа чеврилди. Д.д.-нин йаранмасы игтисадиййатын йцксялишиня, мядяниййятин чичяклянмясиня вя шящярлярин инкишафына сябяб олду. Надир шащын даьытдыьы Гяндящар ш. йенидян гурулду. Теймур шащын дюврцндя [1773–93] Кабил Д.д.-нин пайтахты олду. Ири феодал торпаг сащибляринин гцввятлянмяси вя яфган ханларынын дювлят вя щюкмдар торпагларыны яля кечирмяляри 18 ясрин сону – 19 ясрин яввялиндя Д.д.-нин зяифлямясиня сябяб олду. Феодал юзбашыналыьына гаршы Заман шащын [1793–1801] бцтцн тядбирляри мцвяффягиййятсизлийя уьрады. Д.д. 1818 илдя там сцгут етди вя онун йериндя бир сыра яфган феодал ханлыьы (Щерат, Кабил, Гян дящар вя с.) йаранды. Яфган феодалларынын зцлмцня гаршы халг цсйанлары (1768, 1779, 1789 вя с.) вя бу мцбаризянин эедишиндя сигщ вя юзбяк халгларынын бир сыра мцстягил дювлят йаратмалары Д.д.-нин сцгутуну сцрятляндирди.
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2007 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2009 |
| ISBN: | 978-9952-441-02-4 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2010 |
| ISBN: | 978-9952-441-05-5 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2011 |
| ISBN: | 978-9952-441-07-9 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2012 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2013 |
| ISBN: | 978-9952-441-03-1 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2014 |
| ISBN: | 978-9952-441-10-9 |
| Səhifələrin sayı: | 592 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili | 2015 |
| ISBN: | 978-9952-441-11-6 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
индики Яфганыстан, Пакистан, Иранын шм.-ш. щиссяси, Щиндистанын шм.-г. щиссяси вя Кяшмир яразисиндя мювъуд олмуш пушту дювляти (1747–1818). Баниси Ящмяд шащ Дцррани иди. Сяфявиляря вя Бюйцк Моьоллара гаршы мцбаризя яфган торпаг ларынын ващид дювлятдя бирляшдирилмяси цчцн ясас амил олду. Йени йаранмыш дювлятдя щакимиййят абдалиляр (дцрраниляр) тайфасындан олан ханларын ялиня кечди. Тайфа башчысы Ящмяд шащ щям дя дювлят башчысы олду [1747–73]. Башга яфган тайфалары да онун щакимиййятини таныдылар. Ващид Сяфявиляр дювля тинин даьылмасы, Бюйцк Моьоллар империйасынын тяняззцлц, Орта Асийада дахили феодал чякишмяляри Д.д.-нин гцввятлянмяси вя мющкямлянмяси цчцн ялверишли шяраит йаратды. Ящмяд шащын мцвяффягиййятли сяфярляриндян (1761 илядяк) сонра Д.д. бюйцк империйайа чеврилди. Д.д.-нин йаранмасы игтисадиййатын йцксялишиня, мядяниййятин чичяклянмясиня вя шящярлярин инкишафына сябяб олду. Надир шащын даьытдыьы Гяндящар ш. йенидян гурулду. Теймур шащын дюврцндя [1773–93] Кабил Д.д.-нин пайтахты олду. Ири феодал торпаг сащибляринин гцввятлянмяси вя яфган ханларынын дювлят вя щюкмдар торпагларыны яля кечирмяляри 18 ясрин сону – 19 ясрин яввялиндя Д.д.-нин зяифлямясиня сябяб олду. Феодал юзбашыналыьына гаршы Заман шащын [1793–1801] бцтцн тядбирляри мцвяффягиййятсизлийя уьрады. Д.д. 1818 илдя там сцгут етди вя онун йериндя бир сыра яфган феодал ханлыьы (Щерат, Кабил, Гян дящар вя с.) йаранды. Яфган феодалларынын зцлмцня гаршы халг цсйанлары (1768, 1779, 1789 вя с.) вя бу мцбаризянин эедишиндя сигщ вя юзбяк халгларынын бир сыра мцстягил дювлят йаратмалары Д.д.-нин сцгутуну сцрятляндирди.
индики Яфганыстан, Пакистан, Иранын шм.-ш. щиссяси, Щиндистанын шм.-г. щиссяси вя Кяшмир яразисиндя мювъуд олмуш пушту дювляти (1747–1818). Баниси Ящмяд шащ Дцррани иди. Сяфявиляря вя Бюйцк Моьоллара гаршы мцбаризя яфган торпаг ларынын ващид дювлятдя бирляшдирилмяси цчцн ясас амил олду. Йени йаранмыш дювлятдя щакимиййят абдалиляр (дцрраниляр) тайфасындан олан ханларын ялиня кечди. Тайфа башчысы Ящмяд шащ щям дя дювлят башчысы олду [1747–73]. Башга яфган тайфалары да онун щакимиййятини таныдылар. Ващид Сяфявиляр дювля тинин даьылмасы, Бюйцк Моьоллар империйасынын тяняззцлц, Орта Асийада дахили феодал чякишмяляри Д.д.-нин гцввятлянмяси вя мющкямлянмяси цчцн ялверишли шяраит йаратды. Ящмяд шащын мцвяффягиййятли сяфярляриндян (1761 илядяк) сонра Д.д. бюйцк империйайа чеврилди. Д.д.-нин йаранмасы игтисадиййатын йцксялишиня, мядяниййятин чичяклянмясиня вя шящярлярин инкишафына сябяб олду. Надир шащын даьытдыьы Гяндящар ш. йенидян гурулду. Теймур шащын дюврцндя [1773–93] Кабил Д.д.-нин пайтахты олду. Ири феодал торпаг сащибляринин гцввятлянмяси вя яфган ханларынын дювлят вя щюкмдар торпагларыны яля кечирмяляри 18 ясрин сону – 19 ясрин яввялиндя Д.д.-нин зяифлямясиня сябяб олду. Феодал юзбашыналыьына гаршы Заман шащын [1793–1801] бцтцн тядбирляри мцвяффягиййятсизлийя уьрады. Д.д. 1818 илдя там сцгут етди вя онун йериндя бир сыра яфган феодал ханлыьы (Щерат, Кабил, Гян дящар вя с.) йаранды. Яфган феодалларынын зцлмцня гаршы халг цсйанлары (1768, 1779, 1789 вя с.) вя бу мцбаризянин эедишиндя сигщ вя юзбяк халгларынын бир сыра мцстягил дювлят йаратмалары Д.д.-нин сцгутуну сцрятляндирди.
