Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
VII CİLD (DƏRMAN - CƏLİLOV)
    DZASAKTU XANLARI

    ДЗАСАКТУ ХАНЛАРЫ – Чинэизиляр няслиндян Гярби Халха-Монголустанда щаким сцлаля. Халханын цч ян гцдрятли вя нцфузлу хан сцлалясиндян бири. Д.х. Монголустанын 18 яср сийаси тарихиндя мцщцм рол ойнамышлар. Сцлалянин баниси Лайхор хаган [1581–1627] Монголустанын сонунъу мцтляг щакими Эересендзенин нявяси иди. Лайхорун оьлу Ярдяни Бинэерелт Дзасакту хан Субуди [1627–55] вя онун хяляфи Норбо хан [1655–61] манъур Син сцлалясинин експансийасына гаршы фяал мцбаризя апармышлар. Норбо ханын юлцмцндян сонра “Лувсан щяръ-мярълийи” кими танынан щакимиййят уьрунда мцбаризя 1688–89 иллярдя Монголустанда вятяндаш мцщарибясиня эятириб чыхармыш, бу да Син сцлаляси тяряфиндян юлкянин ишьалыны (1691) асанлашдырмышды. Син сцлалясинин щакимиййяти дюврцндя Дзасакту ханлыьы ейниадлы аймак олмуш, Д.х. сырави ханлар (дзасаклар) сявиййясиня ендирилмиш, онларын ирси мцлкляри – хошунлар ися щярби-инзибати ващидляря чеврилмишди. Хошун ханлары кими Д.х.-нын статусу 1920-ъи иллярядяк сахланылмышды.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
DƏRMAN – CƏLİLOV
    DZASAKTU XANLARI

    ДЗАСАКТУ ХАНЛАРЫ – Чинэизиляр няслиндян Гярби Халха-Монголустанда щаким сцлаля. Халханын цч ян гцдрятли вя нцфузлу хан сцлалясиндян бири. Д.х. Монголустанын 18 яср сийаси тарихиндя мцщцм рол ойнамышлар. Сцлалянин баниси Лайхор хаган [1581–1627] Монголустанын сонунъу мцтляг щакими Эересендзенин нявяси иди. Лайхорун оьлу Ярдяни Бинэерелт Дзасакту хан Субуди [1627–55] вя онун хяляфи Норбо хан [1655–61] манъур Син сцлалясинин експансийасына гаршы фяал мцбаризя апармышлар. Норбо ханын юлцмцндян сонра “Лувсан щяръ-мярълийи” кими танынан щакимиййят уьрунда мцбаризя 1688–89 иллярдя Монголустанда вятяндаш мцщарибясиня эятириб чыхармыш, бу да Син сцлаляси тяряфиндян юлкянин ишьалыны (1691) асанлашдырмышды. Син сцлалясинин щакимиййяти дюврцндя Дзасакту ханлыьы ейниадлы аймак олмуш, Д.х. сырави ханлар (дзасаклар) сявиййясиня ендирилмиш, онларын ирси мцлкляри – хошунлар ися щярби-инзибати ващидляря чеврилмишди. Хошун ханлары кими Д.х.-нын статусу 1920-ъи иллярядяк сахланылмышды.

    DZASAKTU XANLARI

    ДЗАСАКТУ ХАНЛАРЫ – Чинэизиляр няслиндян Гярби Халха-Монголустанда щаким сцлаля. Халханын цч ян гцдрятли вя нцфузлу хан сцлалясиндян бири. Д.х. Монголустанын 18 яср сийаси тарихиндя мцщцм рол ойнамышлар. Сцлалянин баниси Лайхор хаган [1581–1627] Монголустанын сонунъу мцтляг щакими Эересендзенин нявяси иди. Лайхорун оьлу Ярдяни Бинэерелт Дзасакту хан Субуди [1627–55] вя онун хяляфи Норбо хан [1655–61] манъур Син сцлалясинин експансийасына гаршы фяал мцбаризя апармышлар. Норбо ханын юлцмцндян сонра “Лувсан щяръ-мярълийи” кими танынан щакимиййят уьрунда мцбаризя 1688–89 иллярдя Монголустанда вятяндаш мцщарибясиня эятириб чыхармыш, бу да Син сцлаляси тяряфиндян юлкянин ишьалыны (1691) асанлашдырмышды. Син сцлалясинин щакимиййяти дюврцндя Дзасакту ханлыьы ейниадлы аймак олмуш, Д.х. сырави ханлар (дзасаклар) сявиййясиня ендирилмиш, онларын ирси мцлкляри – хошунлар ися щярби-инзибати ващидляря чеврилмишди. Хошун ханлары кими Д.х.-нын статусу 1920-ъи иллярядяк сахланылмышды.