ƏBU SÜFYAN ( ), S ә x r i b n H ә r b (tәqr. 565, Mәkkә – tәqr. 651/52, Mәdinә) – qureyş tayfasının başçılarından biri. Varlı vә nüfuzlu tacir ailәsindә doğulmuşdur. Uzun müddәt müsәlmanların düşmәni olan Ə.S. әrәblәrin әnәnәvi hәyat tәrzinin vә dünyagörüşünün tәrәfdarı idi. Müsәlmanların Mәkkәdәn Mәdinәyә hicrәtindәn (622) sonra islam dövlәtinin yaradılmasının әleyhdarı olan qureyşilәrlә müsәlmanlar arasında hәrbi münaqişә qaçılmaz oldu. 624 ildә Mәhәmmәd peyğәmbәr müsәlmanlara Suriyadan Mәkkәyә qayıdan Ə.S.-ın başçılıq etdiyi ticarәt karvanını әlә keçirmәk әmrini verdi. Ə.S.
bundan xәbәr tutaraq karvanın yolunu dәyişdirsә dә, bu hadisә qureyşilәrin başçısı Əbu Cәhlin tәhriki ilә Bәdr döyüşünә sәbәb oldu. Lakin döyüşdә qureyşilәr mәğlubiyyәtә uğradılar, Əbu Cәhl isә öldürüldü. Bundan sonra Ə.S. Mәkkә müşriklәrinin başçısı oldu. Uhud vuruşması (625), Xәndәk vuruşması (627) zamanı müşriklәrin ordusuna komandanlıq etdi. Lakin Ə.S.-ın bütün cәhdlәrinә baxmayaraq, islam dini sürәtlә bütün Ərәbistana yayılmaqda idi. Mәkkәlilәrin Hüdeybiyyә sülhünü (628) pozmaları müsәlman ordusunun Mәkkәyә yürüşünә (630) gәtirib çıxardı. Ə.S. barışığı yenilәmәk üçün Mәdinәyә gәlәrәk Mәhәmmәd peyğәmbәrlә danışığa cәhd göstәrsә dә, heç bir nәticә әldә etmәdi. Bu hadisә Ə.S.-ın qureyşilәr arasında nüfuzunu itirmәsinә sәbәb oldu. Mәkkәnin alınması әrәfәsindә Ə.S. müsәlmanların düşәrgәsinә gәlib, islamı qәbul etdi vә Mәkkәni döyüşsüz müsәlman ordusuna verdi. Kәbәyә daxil olan Mәhәmmәd peyğәmbәr bütün bütlәri dağıdaraq, düşmәnlәrini bağışladığını bildirdi. Mәhәmmәd peyğәmbәrin sonsuz mәrhәmәtini görәn mәkkәlilәr islamı qәbul etdilәr. Bundan sonra Ə.S. müsәlman ordusu tәrkibindә Huneyn vuruşması (630) vә Taifin mühasirәsinә qatıldı. Xәlifә Əbu Bәkrin dövründә Necran, yaxud Hicazın valisi idi. Əmәvilәr sülalәsinin banisi Müaviyә Ə.S.-ın oğludur.