Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
VII CİLD (DƏRMAN - CƏLİLOV)
    EFFUZİV SÜXURLAR

    EFFUZİV SÜXURLAR (lat. effusio – axma, tökülmә) – lavanın Yer sәthindә soyuması nәticәsindә әmәlә gәlәn maqmatik süxurlar. E.s.-ın böyük hissәsi sualtı vulkanların püskürmәsi nәticәsindә yaranmışdır. E.s.-ın tәrkibindә intruziv süxurlardan fәrqli olaraq ultraturş süxurlar olmur, ultraәsasi süxurlar isә çox nadir hallarda olur; nisbәtәn geniş yayılmış növlәri bazaltlarandezitlәrdir; nadir hallarda dasitlәrәliparitlәrә rast gәlinir. E.s.-ın mineraloji tәrkibi üçün vulkan şüşәsinin, iri kristalların vә porfirәbәnzәr möhtәvilәrin olması xarakterikdir. E.s. xüsusiyyәtlәrinә görә iki növ olur: kaynotip (dәyişmәmiş) vә paleotip (müәyyәn qәdәr dәyişmiş). Kaynotip E.s.-a obsidian, liparit, traxit, andezit, bazalt vә s., paleotip E.s.-a isә kvarslı por- fir, ortofir, porfirit (diabaz) vә s. daxildir. Azәrb.-da E.s. (xüsusilә paleotip) Kiçik Qafqazın mәrkәzi vә şm.-ş. hissәsindә geniş yayılmışdır. E.s. Ayda da aşkar edilmişdir.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
DƏRMAN – CƏLİLOV
    EFFUZİV SÜXURLAR

    EFFUZİV SÜXURLAR (lat. effusio – axma, tökülmә) – lavanın Yer sәthindә soyuması nәticәsindә әmәlә gәlәn maqmatik süxurlar. E.s.-ın böyük hissәsi sualtı vulkanların püskürmәsi nәticәsindә yaranmışdır. E.s.-ın tәrkibindә intruziv süxurlardan fәrqli olaraq ultraturş süxurlar olmur, ultraәsasi süxurlar isә çox nadir hallarda olur; nisbәtәn geniş yayılmış növlәri bazaltlarandezitlәrdir; nadir hallarda dasitlәrәliparitlәrә rast gәlinir. E.s.-ın mineraloji tәrkibi üçün vulkan şüşәsinin, iri kristalların vә porfirәbәnzәr möhtәvilәrin olması xarakterikdir. E.s. xüsusiyyәtlәrinә görә iki növ olur: kaynotip (dәyişmәmiş) vә paleotip (müәyyәn qәdәr dәyişmiş). Kaynotip E.s.-a obsidian, liparit, traxit, andezit, bazalt vә s., paleotip E.s.-a isә kvarslı por- fir, ortofir, porfirit (diabaz) vә s. daxildir. Azәrb.-da E.s. (xüsusilә paleotip) Kiçik Qafqazın mәrkәzi vә şm.-ş. hissәsindә geniş yayılmışdır. E.s. Ayda da aşkar edilmişdir.

    EFFUZİV SÜXURLAR

    EFFUZİV SÜXURLAR (lat. effusio – axma, tökülmә) – lavanın Yer sәthindә soyuması nәticәsindә әmәlә gәlәn maqmatik süxurlar. E.s.-ın böyük hissәsi sualtı vulkanların püskürmәsi nәticәsindә yaranmışdır. E.s.-ın tәrkibindә intruziv süxurlardan fәrqli olaraq ultraturş süxurlar olmur, ultraәsasi süxurlar isә çox nadir hallarda olur; nisbәtәn geniş yayılmış növlәri bazaltlarandezitlәrdir; nadir hallarda dasitlәrәliparitlәrә rast gәlinir. E.s.-ın mineraloji tәrkibi üçün vulkan şüşәsinin, iri kristalların vә porfirәbәnzәr möhtәvilәrin olması xarakterikdir. E.s. xüsusiyyәtlәrinә görә iki növ olur: kaynotip (dәyişmәmiş) vә paleotip (müәyyәn qәdәr dәyişmiş). Kaynotip E.s.-a obsidian, liparit, traxit, andezit, bazalt vә s., paleotip E.s.-a isә kvarslı por- fir, ortofir, porfirit (diabaz) vә s. daxildir. Azәrb.-da E.s. (xüsusilә paleotip) Kiçik Qafqazın mәrkәzi vә şm.-ş. hissәsindә geniş yayılmışdır. E.s. Ayda da aşkar edilmişdir.