Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
VII CİLD (DƏRMAN - CƏLİLOV)
    EFFUZİYA f i z i k a d a

    ЕФФÚЗИЙА, ф и з и к а д а – газын кичик дешикдян йаваш ахыны. Е.-нын ики щалы фяргляндирилир. 1) Дешийин диаметри молекулларын сярбяст гачыш йолунун узунлуьуна нязярян кичикдир (габда тязйиг чох аздыр). Бу щалда баш верян молекулйар ахында молекуллар арасындакы тоггушмалар рол ойнамыр. Ващид заманда дешикдян ахыб чыхан газын Г цмуми кцтляси

                                           

    бурада С – дешийин сащяси, μ – газын молекулйар кцтляси, Р – универсал газ сабити, Т – газын мцтляг темп-ру, п1 вя п2 – дешийин щяр ики тяряфиндя газын тязйиги. Чох кичик тязйиглярин (тягр. 10–3 – 10–4 мм ъ. сцт. вя йа 0,1– 0,01Па) юлчцлмясинин Е. цсулу буна ясасланыр. 2) Газын тязйиги о дяряъядя бюйцкдцр ки, молекулларын сярбяст гачыш йолунун орта узунлуьу дешийин диаметриндян кичик олур вя газын ахыны щидродинамиканын ганунларына ясасян баш верир. Молекуллар дешикдян шырнаг шяклиндя чыхараг низамлы щярякят едир вя ващид заманда кечян газын щяъми газын сыхлыьынын квадрат кюкц иля тярс мцтянасиб олур. Кичик дешикдян (0,10 – 0,01мм) чыхан газын замана эюря сыхлыьынын тяйини цсулу бу гануна ясасланыр. Яэяр габдакы тязйиг хариъи тязйигдян хейли бюйцкдцрся, онда чыхан газын мигдары габдакы тязйигля мцтянасиб олур.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
DƏRMAN – CƏLİLOV
    EFFUZİYA f i z i k a d a

    ЕФФÚЗИЙА, ф и з и к а д а – газын кичик дешикдян йаваш ахыны. Е.-нын ики щалы фяргляндирилир. 1) Дешийин диаметри молекулларын сярбяст гачыш йолунун узунлуьуна нязярян кичикдир (габда тязйиг чох аздыр). Бу щалда баш верян молекулйар ахында молекуллар арасындакы тоггушмалар рол ойнамыр. Ващид заманда дешикдян ахыб чыхан газын Г цмуми кцтляси

                                           

    бурада С – дешийин сащяси, μ – газын молекулйар кцтляси, Р – универсал газ сабити, Т – газын мцтляг темп-ру, п1 вя п2 – дешийин щяр ики тяряфиндя газын тязйиги. Чох кичик тязйиглярин (тягр. 10–3 – 10–4 мм ъ. сцт. вя йа 0,1– 0,01Па) юлчцлмясинин Е. цсулу буна ясасланыр. 2) Газын тязйиги о дяряъядя бюйцкдцр ки, молекулларын сярбяст гачыш йолунун орта узунлуьу дешийин диаметриндян кичик олур вя газын ахыны щидродинамиканын ганунларына ясасян баш верир. Молекуллар дешикдян шырнаг шяклиндя чыхараг низамлы щярякят едир вя ващид заманда кечян газын щяъми газын сыхлыьынын квадрат кюкц иля тярс мцтянасиб олур. Кичик дешикдян (0,10 – 0,01мм) чыхан газын замана эюря сыхлыьынын тяйини цсулу бу гануна ясасланыр. Яэяр габдакы тязйиг хариъи тязйигдян хейли бюйцкдцрся, онда чыхан газын мигдары габдакы тязйигля мцтянасиб олур.

    EFFUZİYA f i z i k a d a

    ЕФФÚЗИЙА, ф и з и к а д а – газын кичик дешикдян йаваш ахыны. Е.-нын ики щалы фяргляндирилир. 1) Дешийин диаметри молекулларын сярбяст гачыш йолунун узунлуьуна нязярян кичикдир (габда тязйиг чох аздыр). Бу щалда баш верян молекулйар ахында молекуллар арасындакы тоггушмалар рол ойнамыр. Ващид заманда дешикдян ахыб чыхан газын Г цмуми кцтляси

                                           

    бурада С – дешийин сащяси, μ – газын молекулйар кцтляси, Р – универсал газ сабити, Т – газын мцтляг темп-ру, п1 вя п2 – дешийин щяр ики тяряфиндя газын тязйиги. Чох кичик тязйиглярин (тягр. 10–3 – 10–4 мм ъ. сцт. вя йа 0,1– 0,01Па) юлчцлмясинин Е. цсулу буна ясасланыр. 2) Газын тязйиги о дяряъядя бюйцкдцр ки, молекулларын сярбяст гачыш йолунун орта узунлуьу дешийин диаметриндян кичик олур вя газын ахыны щидродинамиканын ганунларына ясасян баш верир. Молекуллар дешикдян шырнаг шяклиндя чыхараг низамлы щярякят едир вя ващид заманда кечян газын щяъми газын сыхлыьынын квадрат кюкц иля тярс мцтянасиб олур. Кичик дешикдян (0,10 – 0,01мм) чыхан газын замана эюря сыхлыьынын тяйини цсулу бу гануна ясасланыр. Яэяр габдакы тязйиг хариъи тязйигдян хейли бюйцкдцрся, онда чыхан газын мигдары габдакы тязйигля мцтянасиб олур.